Thông báo của Intel về việc ra đi của Pat Gelsinger đã khiến tương lai của công ty chip lừng danh này trở nên vô cùng bất ổn. Các nhà lãnh đạo tạm thời và CEO tiếp theo của họ sẽ phải giải quyết các vấn đề mà công ty đang phải đối mặt, bao gồm việc tụt dốc liên tục trong lĩnh vực kinh doanh chip và việc đang bị bỏ xa trong cuộc chạy đua AI.
Trước đó, Gelsinger đã trải qua một giai đoạn dài để đấu tranh chống lại sự hỗn loạn, bắt đầu từ năm 2021. Hoạt động kinh doanh thiết kế và sản xuất chip của Intel từng dẫn đầu ngành đang ở trong tình thế khó khăn. Họ phải đối mặt với việc khách hàng là các Big Tech đang ngày càng yêu cầu cao hơn trong các thiết kế riêng. Những thất bại trong sản xuất cũng đang đẩy công ty vào tình huống trầm trọng hơn.
Ở thời điểm hiện tại, những thách thức của Intel thậm chí còn lớn hơn so với thời điểm Gelsinger tiếp quản công ty. “Gã khổng lồ chip” này đã không tận dụng được sự bùng nổ của AI để làm giàu cho mình như các đối thủ TSMC, Nvidia đã đạt được. Công ty cũng đang nỗ lực để chứng minh mình là người dẫn đầu của ngành công nghiệp Mỹ khi sản xuất chip ngày càng trở nên quan trọng đối với sự thịnh vượng quốc gia trong tương lai.
Cựu CEO Intel Pat Gelsinger.
Vào tháng 10 năm nay, Intel đã công bố khoản lỗ ròng 16,6 tỷ USD trong quý thứ 3. Công ty đã công bố tạm dừng trả cổ tức và cắt giảm 15% biên chế. Intel đã mất một nửa giá trị kể từ đầu năm, giảm xuống mức vốn hóa thị trường khoảng 103 tỷ USD.
Sau khi Gelsinger rời đi – nguyên nhân có thể do bất đồng với hội đồng quản trị, hai đồng giám đốc điều hành tạm thời của Intel là David Zinsner và Michelle Johnston Holthaus cùng nhà lãnh đạo tương lai của công ty sẽ phải giải quyết những vấn đề khủng hoảng kể trên.
Cuộc khủng hoảng với Intel thực tế đã bắt nguồn từ cách đây khá lâu, tại thời điểm mà công ty đang thịnh vượng nhất. Vào năm 2006, CEO của Intel khi đó là Paul Otellini đã từ chối lời đề nghị sản xuất chip cho iPhone của Steve Jobs. Động thái tránh xa thị trường điện thoại thông minh của Intel đã được tái hiện trong sự bùng nổ của AI.
"Họ đã bám vào PC quá lâu và bỏ qua những gì Nvidia đang làm", Peter Cohan, phó giáo sư thực hành quản lý tại Cao đẳng Babson cho biết. Vì thế, đến khi Intel bắt đầu nghiên cứu chip AI thì đã quá muộn và công ty về cơ bản không còn thị phần nào nữa.
Một trong những sai lầm lớn nhất của Intel là từ chối lời đề nghị làm chip cho iPhone của Steve Jobs, mở đường cho quá trình tụt dốc không phanh.
Mặc dù Intel đã cố gắng đuổi kịp, nhưng vẫn gặp khó khăn. Các nhà phân tích và nghiên cứu chỉ ra một vài lý do.
Hamish Low, nhà phân tích nghiên cứu tại Enders Analysis cho biết, Intel đã gặp vấn đề trong nhiệm kỳ của Gelsinger khi chuẩn bị hoạt động cho sự bùng nổ của AI. Nhiệm kỳ này cũng phải đồng thời phải giải quyết những thách thức nội bộ khác như việc tách bộ phận đúc chip khỏi bộ phận thiết kế.
Ông nói thêm rằng Intel từ lâu đã được biết đến là "công ty CPU x86", ám chỉ kiến trúc của công ty dành cho chip máy tính nói chung. Thế giới AI chạy trên các chip được gọi là GPU được tải vào máy chủ, vì vậy việc cố gắng chuyển trọng tâm trong khi tái cấu trúc doanh nghiệp tỏ ra không mấy dễ dàng.
Ông cho biết: "Khi đột nhiên chuyển sang GPU và máy tính tăng tốc, việc chuyển sang sản xuất các loại chip GPU máy chủ đó luôn là một thách thức khó khăn".
Intel đã cảm nhận được nỗi đau của sự thay đổi này. Dòng chip AI của họ, được gọi là Gaudi, đã trở nên mờ nhạt khi so sánh với các sản phẩm từ các đối thủ cạnh tranh như Nvidia. Trong cuộc gọi thu nhập vào tháng 10, Gelsinger cho biết công ty sẽ "không đạt được mục tiêu doanh thu 500 triệu đô la cho Gaudi vào năm 2024".
"Họ đang ở trong tình thế khó xử khi chip máy chủ của họ quá nhỏ để có thể thực sự giành được thị phần có ý nghĩa", Low cho biết.
Con chip AI của Intel là Gaudi cũng không giành được thắng lợi như kỳ vọng.
Daniel Newman, CEO của công ty nghiên cứu The Futurum Group, cho rằng Intel gặp khó khăn vì không "tính đến sự phổ biến của chip silicon". Các công ty như Microsoft và Google đã thiết kế chip riêng của họ, càng hạn chế thị trường của Intel.
"Tất cả họ đều đi theo con đường tự đầu tư và đặt cược vào chip silicon, vì vậy những gì còn lại (cho Intel) là thị trường doanh nghiệp hạng hai", Newman nói với BI.
Thách thức lớn khác mà những nhà lãnh đạo tiếp theo của Intel phải đối mặt là chứng minh rằng công ty có thể trở thành nhà vô địch quốc gia về sản xuất chip của Mỹ. Điều đó sẽ không dễ dàng.
Để làm được như vậy, cần phải tăng cường hoạt động sản xuất chế tạo. "Việc xây dựng một nhà máy thành công không phải là chuyện một sớm một chiều", Newman cho biết. "Đây là một quá trình kéo dài nhiều năm".
Làm thế nào để lôi kéo các khách hàng lớn về phía mình là bài toán mà Intel cần phải đi tìm câu trả lời sớm và đúng. Phần lớn các Big Tech đã chuyển sang hợp tác với gã khổng lồ Đài Loan TSMC - công ty đã tăng trưởng hơn 83% trong năm nay, đạt mức vốn hóa thị trường là 1 nghìn tỷ USD. Newman thừa nhận rằng không rõ liệu điều này có phải do TSMC vượt trội về mặt công nghệ hay không.
Ông cho biết, khả năng lớn hơn là khách hàng của TSMC sẽ nghĩ "TSMC không hỏng, tại sao phải sửa?" Nếu Intel muốn nghiêm túc xây dựng một doanh nghiệp sản xuất hàng đầu, họ sẽ cần tìm cách cạnh tranh với TSMC.
Vào tháng 9, Intel đã công bố kế hoạch tách đơn vị sản xuất của mình thành công ty con riêng. Nhưng không phải ai cũng tin những động thái này sẽ đủ để xoay đổi cục diện công ty.
Cohan nói, ông nghĩ "rất khó có khả năng Intel có thể thành công hơn TSMC trong việc sản xuất chip" nếu không có sự hỗ trợ đáng kể từ chính phủ Mỹ.
"Công ty đó không có đủ vốn để tự mình làm điều đó, và kiến thức của họ về cách sản xuất chip Nvidia còn kém xa TSMC", ông nói. "Tại sao Nvidia lại chọn từ bỏ mối quan hệ với TSMC để đổi lấy một đối thủ kém thành công hơn?"