Thời gian gần đây, nhiều đơn vị môi giới đều nhận định rằng, tình hình thị trường bất động sản trong 6 tháng đầu năm sẽ tiếp tục trạng thái trầm lắng. Mặc dù một số ngân hàng thương mại đã tiến hành giảm lãi suất cho vay nhưng hoạt động tại thị trường bất động sản vẫn chưa thể sôi động trở lại. Giao dịch trầm lắng, các doanh nghiệp không tiếp cận được với nguồn vốn, các dự án bất động sản bị dừng triển khai, cắt giảm lao động,... gây ảnh hưởng đến an sinh, trật tự xã hội.
Báo cáo của Bộ Xây dựng mới đây cho thấy, giá giao dịch bất động sản trong 6 tháng đầu năm 2023 tiếp tục có xu hướng giảm so với 6 tháng cuối năm 2022. Trong đó, thời điểm giảm giá nhiều nhất là vào quý I/2023. Giá chung cư tại các địa phương ghi nhận mức giảm từ 2-6% so với kỳ trước, nhà ở riêng lẻ giảm 6-10%, còn đất nền tại các dự án giảm khoảng 8-11% so với kỳ trước.
Đưa ra đánh giá về diễn biến thị trường bất động sản hiện nay, bà Đỗ Thu Hằng - Giám đốc Cấp cao, Bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn, Savills Hà Nội cho biết, giai đoạn hiện nay có điểm tương đồng so với chu kỳ suy giảm trước đây, song cũng có nhiều sự khác biệt hơn. Cụ thể, thị trường tại hai thời điểm đều bị ảnh hưởng bởi thắt chặt tín dụng cho bất động sản, lãi suất cao, thanh khoản giảm mạnh.
Tuy nhiên, vị chuyên gia Savills cho rằng, quy mô thị trường ở giai đoạn trước nhỏ hơn, tập trung chủ yếu tại các thành phố lớn thì đến nay thị trường bất động sản đã phát triển mạnh ở rất nhiều địa phương. Giá bán tới quý I năm nay đều ghi nhận ở mức cao hơn so với thời điểm trước đại dịch Covid-19 và việc điều chỉnh giảm giá không rõ nét.
Trong khi đó, thời điểm cuối năm 2012, giá nhà ở thấp tầng trong dự án đã giảm mạnh tới 30% so với cùng kỳ năm 2011 - thời điểm thị trường Hà Nội bước vào giai đoạn suy thoái.
Thị trường bất động sản kỳ vọng tích cực trong dài hạn
Thị trường bất động sản hiện nay đang phải đối mặt với các thách thức lớn hơn trước đó là việc tiếp cận với nguồn vốn phát triển, đầu tư cũng như giải quyết các vấn đề pháp lý dự án kéo dài. Những thách thức này khiến nguồn cung hạn chế, thiếu sản phẩm phù hợp, giá thành phát triển tăng do các chi phí đầu vào dự kiến tăng.
Ngoài ra, đi kèm với những thách thức trên là sự chờ đợi thông qua các dự án Luật lớn trong năm như Luật Đất đai sửa đổi, Luật Kinh doanh Bất động sản sửa đổi hay Luật Đấu thầu sửa đổi.
Mặc dù tình hình thị trường còn nhiều khó khăn và thách thức nhưng thị trường bất động sản Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ tích cực trong dài hạn. Ông Joe Dische - Giám đốc Tài chính của PropertyGuru cho biết: "Tôi chưa từng đến đất nước nào mà người dân mong muốn và quan tâm đến việc sở hữu bất động sản nhiều như Việt Nam, quốc gia gần 100 triệu dân. Đây có lẽ là thị trường mà chúng tôi thấy hào hứng nhất trong dài hạn".
Bên cạnh đó, vị lãnh đạo của PropertyGuru cũng cho rằng những thách thức của thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay đã được tập đoàn công nghệ bất động sản này lường trước. Tuy nhiên, PropertyGuru đánh giá đó chỉ là khó khăn trong ngắn hạn và thị trường đang chứng kiến những dấu hiệu tích cực nhờ các động thái nhanh chóng, kịp thời của Chính phủ. Những áp lực này dự báo sẽ bắt đầu giảm bớt vào nửa cuối năm 2023 và đầu năm 2024.
Nhiều chuyên gia đánh giá rằng, những nỗ lực của Chính phủ, các ban, bộ, ngành, chính quyền địa phương trong việc vào cuộc “gỡ khó” cho thị trường bất động sản trong thời gian qua là rất lớn, có ý nghĩa cũng như hỗ trợ đáng kể cho thị trường không chỉ trong ngắn hạn mà cả dài hạn.
Tuy nhiên, để thị trường thực sự đi lên vẫn cần có giải pháp đồng bộ từ tất cả các bên liên quan, từ cơ quan quản lý Nhà nước, chủ đầu tư, nhà đầu tư cho tới các tổ chức tín dụng.
Bên cạnh nguồn vốn từ ngân hàng, các chủ đầu tư cũng cần linh hoạt trong vấn đề tìm kiếm nguồn vốn phát triển dự án như hợp tác đầu tư, kinh doanh để đưa ra các sản phẩm tốt, chính sách giá, bán hàng hấp dẫn, đa dạng đáp ứng yêu cầu của hầu hết người mua.
Còn theo ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch Tập đoàn G6 cho rằng, sắp tới có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục giảm lãi suất hơn nữa. Theo đó, lãi suất ưu đãi năm đầu chỉ khoảng 7-8%/năm và lãi suất thả nổi khoảng 10,5%/năm. Cùng với việc giảm lãi suất cho vay kích thích kinh tế, lãi suất huy động cũng giảm mạnh. Do đó, các nhà đầu tư sẽ rút tiền khỏi ngân hàng để kinh doanh, sản xuất và đầu tư bất động sản. Ông Quê nhấn mạnh, giai đoạn này là cơ hội lớn cho các nhà đầu tư bất động sản.
Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc An, Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com cho rằng, mức lãi suất huy động của nhiều ngân hàng vào thời điểm cuối năm 2022 ở mức cao nên nhiều người bắt đầu chuyển sang gửi tiết kiệm vào ngân hàng sau thời gian dài đổ vào bất động sản, khiến thị trường bị mất thanh khoản.
Tuy nhiên, cuối năm 2023 sẽ là thời điểm mấu chốt khi một lượng lớn tiền gửi ngân hàng đáo hạn và đây sẽ là lúc nhà đầu tư quyết định dòng tiền có trở lại thị trường bất động sản hay không.
Nếu niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chưa được khôi phục thì nguồn tiền này có thể vẫn tiếp tục ở lại hệ thống ngân hàng, còn nếu lãi suất huy động giảm xuống mức dưới 10% vào cuối năm nay, thì nguồn tiền nhàn rỗi này có thể quay trở lại, giúp thị trường bất động sản phục hồi.
Một khảo sát mới đây cho thấy, trong số 1.000 người tham gia khảo sát có đến 61% dự định sẽ mua bất động sản trong 1 năm tới. Điều này cho thấy tâm lý người mua đang dần phục hồi, nhất là lúc thị trường bất động sản đang trầm lắng.