Quốc hội đã thông qua Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Trong Luật sửa đổi có quy định xe máy phải kiểm định khí thải tại các trung tâm đăng kiểm. Điều này nhận được rất nhiều sự quan tâm vì nhiều người đang hiểu rằng, khi luật có hiệu lực thì tất cả xe máy đều phải đi kiểm định khí thải. Không ít người cho rằng, kiểm định khí thải xe máy ồ ạt như vậy sẽ tác động lớn tới đời sống của người dân.
Trước lo lắng này, ngày 9/7, ông Nguyễn Tô An - Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Nguyễn Tô An cho biết, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nhưng không có nghĩa tất cả xe máy sẽ phải đưa đi kiểm định khí thải ngay từ ngày này. Việc thực hiện kiểm định khí thải sẽ theo lộ trình do Chính phủ ban hành. Lộ trình này sẽ do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giao thông Vận tải xây dựng, trình Chính phủ.
Ông Nguyễn Tô An còn cho hay, Chính phủ sẽ ấn định lộ trình, thời điểm, tiêu chuẩn áp dụng, cách thức triển khai và nhóm xe máy cụ thể phải kiểm định khí thải. Như, xe máy mới có thể không phải kiểm định khí thải trong 2 - 3 năm đầu. Ngoài ra, quy trình, thủ tục kiểm định khí thải xe máy rất đơn giản và nhanh chóng, chỉ mất vài phút nên sẽ không gây nhiều xáo trộn cho người dân và xã hội. Theo ông An, chỉ có xe kiểm định không đạt yêu cầu mới phải bảo dưỡng, sửa chữa để kiểm định lại.
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ năm sau, việc kiểm định khí thải xe máy sẽ do đăng kiểm viên tại các trung tâm đăng kiểm thực hiện. Xe máy đạt kiểm định khí thải cũng sẽ được cấp giấy chứng nhận tương tự như ô tô.
Liên quan đến vấn đề này, tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy - chuyên gia giao thông đô thị đánh giá, việc kiểm định khí thải không chỉ giúp giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng sống mà còn nâng cao nhận thức của người dân trong việc bảo dưỡng định kỳ phương tiện để đảm bảo tiêu chuẩn khí thải phù hợp cũng như nâng cao chất lượng an toàn phương tiện, đảm bảo an toàn giao thông.
Tuy nhiên, tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, cần phải có lộ trình, cơ chế, cách thức kiểm định khí thải xe máy làm sao cho hiệu quả. Ông kiến nghị nên chăng phân loại xe chủ yếu theo số km đi lại, bởi nếu dựa vào thời hạn mua xe thì không đúng và không công bằng. Một chiếc xe đã mua mấy chục năm, nhưng không được sử dụng thường xuyên, đi ít, khí thải không vượt mức thì không cần phải kiểm tra, thu hồi. Nếu lấy thời hạn để đo đạc thì mất thời gian, chi phí.
Còn tiến sĩ Khương Kim Tạo - nguyên phó chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia nhận định, người sử dụng xe máy đa phần là người dân lao động, thu nhập thấp. Do vậy, khi kiểm định khí thải xe máy thì cần có cơ chế để hỗ trợ, ưu đãi cho việc thực hiện và mức giá quy định có thể vừa phải để mọi người dân đều có thể chấp nhận được.
Đại diện Bộ Giao thông Vận tải cũng cho biết, việc kiểm định khí thải xe máy đã có một số nước thực hiện nhằm giảm ô nhiễm môi trường. Trong đó, Singapore đã áp dụng quy định kiểm soát khí thải các loại xe máy, mô tô phải đáp ứng tiêu chuẩn giới hạn 4,5% carbon monoxide theo thể tích và 7.800 ppm hydrocacbon (với động cơ hai thì) hoặc 2.000 ppm (với động cơ bốn thì).
Hay tại Đài Loan, để kiểm soát chất lượng khí thải xe máy, việc kiểm tra được thực hiện tại các trạm kiểm định. Cơ quan Bảo vệ môi trường Đài Loan lắp đặt hệ thống đo nhiệt độ của khí thải đối với xe động cơ diesel tại một số làn đường ở các thành phố. Với xe ô tô động cơ xăng lưu thông trên đường, nước này còn áp dụng hệ thống giám sát khí thải tự động được sử dụng để kiểm tra khí thải.
