Theo đó, có 3 thủ tục hành chính mới được ban hành trong lĩnh vực tài chính đất đai và 8 thủ tục hành chính bị bãi bỏ trong lĩnh vực tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và thuế.
Cụ thể, 3 thủ tục hành chính mới được cấp huyện áp dụng trong lĩnh vực tài chính đất đai bao gồm: thủ tục khấu trừ kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi được bố trí tái định cư; và thủ tục thanh toán, xóa nợ tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân đã được ghi nợ.
Trong khi đó, 8 thủ tục hành chính bị bãi bỏ trong lĩnh vực tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế gồm các thủ tục liên quan đến khấu trừ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong các khu kinh tế và khu công nghệ cao, cũng như các thủ tục miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong các khu vực này. Thủ tục về trình tự xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các quy định liên quan đến việc xác định tiền sử dụng đất khi người dân mua, thuê mua nhà ở xã hội cũng đã bị bãi bỏ.
Đất tái định cư vẫn phải nộp tiền sử dụng đất
Lâu nay, nhiều người vẫn lầm tưởng đất tái định cư được Nhà nước cấp để đền bù thì không cần nộp tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, theo Điều 119 Luật Đất đai 2024, Nhà nước quy định một số trường hợp giao đất phải thu tiền sử dụng đất.
Cụ thể, cá nhân được giao đất ở, tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện các dự án như xây dựng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang, cải tạo nhà chung cư, đầu tư hạ tầng nghĩa trang để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với cơ sở hạ tầng, hoặc xây dựng cơ sở lưu giữ tro cốt.
Người gốc Việt định cư ở nước ngoài và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được giao đất để thực hiện các dự án xây dựng nhà ở thương mại hoặc sử dụng đất do nhận chuyển nhượng dự án bất động sản thuộc trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất.
Ngoài ra, hộ gia đình, cá nhân gốc Việt định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế và tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất cũng phải nộp tiền sử dụng đất. Như vậy, việc được Nhà nước giao đất không đồng nghĩa với việc được miễn tiền sử dụng đất.
Cách tính tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư được quy định tại khoản 3 Điều 111 Luật Đất đai 2024. Theo đó, giá đất tính tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư đối với người được bồi thường về đất ở hoặc được giao đất ở tái định cư trong trường hợp không đủ điều kiện bồi thường là giá đất được xác định theo bảng giá tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Nếu chưa có giá đất trong bảng giá đất, cơ quan có thẩm quyền phải bổ sung bảng giá đất để làm căn cứ tính tiền sử dụng đất.
Trước đây, Luật Đất đai 2013 chỉ quy định UBND cấp tỉnh quyết định mức giá đất tái định cư mà chưa có quy định cụ thể về cách xác định giá đất. Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 đã bổ sung các quy định cụ thể và thống nhất, tạo điều kiện thuận lợi khi bố trí tái định cư.
Do vậy, khi sử dụng đất tái định cư, người dân vẫn phải nộp tiền sử dụng đất, và giá đất được tính theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Nếu chưa có giá đất trong bảng giá, cơ quan có thẩm quyền phải bổ sung bảng giá để làm cơ sở tính tiền sử dụng đất.
Thủ tục thanh toán và xóa nợ tiền sử dụng đất
Đặc biệt, thủ tục thanh toán và xóa nợ tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân được ghi nợ được quy định như sau: Hộ gia đình, cá nhân sẽ thanh toán nợ tiền sử dụng đất bằng cách nộp một lần số tiền nợ còn lại vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, căn cứ vào thời hạn ghi nợ theo các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Cơ quan thu ngân sách nhà nước, theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, có trách nhiệm thu tiền sử dụng đất còn nợ theo số nợ ghi trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Thông báo của cơ quan thuế, đồng thời cung cấp chứng từ cho hộ gia đình, cá nhân.
Ngoài ra, cơ quan thuế cần chuyển thông tin về số tiền thu được của hộ gia đình, cá nhân đến các cơ quan liên quan theo quy định. Cơ quan thuế sẽ phát hành Thông báo xác nhận hoàn thành nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất theo Mẫu số 03 tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 103/2024/NĐ-CP.
Người sử dụng đất có trách nhiệm nộp hồ sơ đến Văn phòng đăng ký đất đai, cơ quan có chức năng quản lý đất đai, hoặc bộ phận một cửa liên thông để thực hiện xóa nợ ghi trên Giấy chứng nhận. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, các cơ quan này sẽ rà soát, đối chiếu thông tin và thực hiện xóa nợ ghi trên Giấy chứng nhận, đồng thời trả lại Giấy chứng nhận trong vòng 01 ngày làm việc.
Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp hoặc gửi qua bưu điện. Theo khoản 3 Điều 22 Nghị định số 103/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024, thành phần hồ sơ bao gồm: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bản gốc); Chứng từ nộp tiền sử dụng đất (bản gốc) hoặc thông báo xác nhận việc hoàn thành nghĩa vụ tài chính về thu tiền sử dụng đất (bản gốc).
