Bộ Giao thông Vận tải vừa ban hành Thông tư 06/2024 về Quy chuẩn kỹ thuật đường cao tốc tại Việt Nam. Thông tư 06/2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/10/2024.
Theo Thông tư, số làn xe trên cao tốc được xác định dựa vào cơ sở lưu lượng xe thiết kế, nhưng không được ít hơn 2 làn xe mỗi chiều. Đồng thời, cao tốc phải có dải phân cách giữa 2 chiều xe chạy. Khi Thông tư có hiệu lực các đoạn đường như Cam Lộ - La Sơn, Yên Bái - Lào Cai hay La Sơn - Hòa Liên chưa đủ tiêu chí để được coi là đường cao tốc.
Ngoài ra, trong quy chuẩn mới còn yêu cầu cao tốc phải có làn dừng xe khẩn cấp được bố trí liên tục (trừ một số đoạn qua cầu, hầm đặc thù). Nếu vậy, một loạt tuyến cao tốc đang thiết kế dải dừng khẩn cấp đứt đoạn cũng chưa đủ tiêu chí của đường cao tốc.
Để tránh mâu thuẫn, Bộ Giao thông Vận tải đã gắn kèm quy định chuyển tiếp trong Thông tư 06. Cụ thể, các dự án cao tốc đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày thông tư này có hiệu lực thì tiếp tục thực hiện theo các quy định tại thời điểm quyết định chủ trương đầu tư. Các tuyến cao tốc có tốc độ thiết kế từ 80km/h trở xuống đang khai thác trước ngày thông tư này có hiệu lực, khi đầu tư nâng cấp, mở rộng thì cho phép áp dụng các yếu tố kỹ thuật cho dự án đã được phê duyệt trước đó.
Thông tư 06/2024 cũng đưa ra quy chuẩn mới về tốc độ, được phân làm 3 cấp: Cao nhất là 120 (tốc độ thiết kế 120km/h), cấp 100 (tốc độ thiết kế 100km/h) và cấp 80 (tốc độ thiết kế 80km/h). Những nơi có vị trí địa hình đặc biệt khó khăn, yếu tố quốc phòng an ninh khống chế thì tốc độ thiết kế cho phép được áp dụng 60km/h.
Đường có cấp tốc độ khác nhau sẽ có kích cỡ làn đường, dải dừng khẩn cấp khác nhau. Đường cấp 120 và 100 có chiều rộng làn xe chạy tối thiểu là 3,75m. Còn đường cấp 80 có chiều rộng làn xe chạy tối thiểu là 3,5m. Tương tự, làn dừng xe khẩn cấp có chiều rộng tối thiểu 3m với đường cấp 120 và 100, tối thiểu 2,5m với đường cấp 80.
Cao tốc có thể áp dụng những đoạn cấp khác nhau. Tuy nhiên đoạn cấp này phải dài từ 15km trở lên. Tốc độ thiết kế của 2 đoạn liên tiếp không được chênh nhau quá 20km/h. Trường hợp cao tốc áp dụng cấp tốc độ thiết kế quá một cấp (20km/h), phải có một đoạn quá độ dài ít nhất 2km có cấp tốc độ thiết kế trung gian.
Thông tư cũng quy định, trên cao tốc phải bố trí dải giữa (gồm dải phân cách giữa và dải an toàn ở hai bên của dải phân cách giữa) để phân chia 2 chiều xe chạy đối với trường hợp mặt cắt ngang đường cao tốc được bố trí trên cùng một nền đường. Với đường cấp 120 và cấp 100, chiều rộng của dải an toàn tối thiểu là 0,75m. Đường cấp 80 thì tối thiểu 0,50m. Dải phân cách giữa được thiết kế để bảo đảm an toàn cho người và phương tiện lưu thông trên cao tốc.
Các công trình gắn với đường cao tốc gồm trung tâm quản lý, điều hành giao thông tuyến, hệ thống thu phí điện tử không dừng đối với tuyến đường có thu phí, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe, hàng rào bảo vệ.
