Niềm mong mỏi của người bệnh
Sáng 24/10, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, thừa ủy quyền của Thủ tướng, đã trình bày trước Quốc hội tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT). Sau 15 năm thực hiện, Luật BHYT đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống, với 93,3 triệu người tham gia, chiếm 93,35% dân số. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi, luật đã phát sinh nhiều vướng mắc và bất cập cần điều chỉnh, đặc biệt là trong quy định về thông tuyến và chuyển tuyến.
Một trong những đề xuất nổi bật là bỏ giấy chuyển viện đối với một số trường hợp bệnh hiểm nghèo. Đề xuất này nhằm giảm bớt thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi và tiết kiệm chi phí cho người dân.
Tại khu nhà trọ dành cho bệnh nhân ung thư ở Hà Nội, chị Nguyễn Thị Thơm (Thái Bình) chia sẻ về những khó khăn khi phải xin giấy chuyển viện. Người bệnh ung thư, đã được chẩn đoán từ tuyến dưới, thường phải quay về để xin giấy chuyển viện, điều này rất bất tiện, nhất là với những người đang trong tình trạng sức khỏe yếu. Việc đề xuất bỏ giấy chuyển tuyến được coi là một giải pháp nhân văn, giúp người bệnh giảm bớt gánh nặng.
Ông Nguyễn Văn H. (Yên Bái) đã điều trị tại Bệnh viện K Tân Triều hơn 3 năm. Nhưng mỗi năm, ông vẫn phải trở về bệnh viện tuyến huyện để xin giấy chuyển viện. Ông cho rằng, việc này không hợp lý khi năng lực tuyến y tế cơ sở còn hạn chế, cần phải xem xét điều kiện để cho phép chuyển tuyến mà không gặp rào cản.
Trong khi đó, anh Lê Văn N. (Thanh Hóa) chia sẻ, việc xin giấy chuyển tuyến là một gánh nặng lớn, vì bệnh nhân ung thư đã rất mệt mỏi. Nếu bỏ yêu cầu này, không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu chi phí cho bệnh nhân và gia đình.
Anh N.H.T. (25 tuổi, Đắk Nông) cho biết, anh không ít lần xin giấy chuyển viện cho người nhà rất khổ sở vì mất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Điển hình vào năm 2020, em trai anh trong một lần đi khám sức khỏe tổng quát phát hiện bệnh về máu hiếm gặp, phải chuyển lên tuyến trên để điều trị. Anh đã cầm hồ sơ khám bệnh đến bệnh viện tỉnh để xin giấy chuyển cho em trai lên TP. HCM điều trị, nhưng bệnh viện không đồng ý, yêu cầu người bệnh phải có mặt. Để có giấy chuyển tuyến, em trai anh T. lúc này đang ở TP. HCM, phải di chuyển hàng trăm km về bệnh viện tỉnh.
Trước đó, một người quen của anh T. bị chấn thương phức tạp nhập viện tại một bệnh viện lớn ở TP. HCM. Mặc dù bệnh nhân đang bị chấn thương nhưng bắt buộc phải quay trở lại bệnh viện nơi đăng ký bảo hiểm y tế mới được chuyển viện.
Người bệnh và gia đình đều mong muốn các thủ tục được đơn giản hóa, thậm chí có thể số hóa để liên kết giữa các bệnh viện nhằm giảm bớt gánh nặng cho những người đang chịu đựng bệnh tật.
Lo ngại từ các chuyên gia y tế
Hiện nay, các bệnh viện chuyên khoa tuyến cuối điều trị bệnh hiểm nghèo luôn trong tình trạng quá tải. việc bỏ giấy chuyển tuyến khiến nhiều chuyên gia lo ngại về khả năng các bệnh viện sẽ gặp khó khăn.
Chiều 24/10, trong buổi thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, đại biểu Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Y tế nhấn mạnh, chủ trương thông tuyến toàn quốc cho cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu cho phép bệnh nhân tự do khám tại bất kỳ cơ sở nào và hưởng đầy đủ quyền lợi BHYT. Do đó, yêu cầu đăng ký một cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu được coi là thủ tục hành chính không cần thiết.
Đại biểu cũng bày tỏ lo ngại về đề xuất bỏ giấy chuyển tuyến, bởi điều này có thể dẫn đến 2 hệ lụy nghiêm trọng. Thứ nhất, bệnh nhân có thể sẽ đi thẳng đến các bệnh viện tuyến Trung ương mà không qua các cơ sở y tế ban đầu, dẫn đến việc hệ thống y tế cơ sở bị triệt tiêu trong 1 - 2 năm tới, đi ngược lại với chủ trương phát triển và củng cố hệ thống này. Ông nhấn mạnh, mặc dù giấy chuyển tuyến có thể gây phiền phức, nhưng lại rất cần thiết cho việc duy trì hoạt động của hệ thống y tế.
Thứ hai, hiện mỗi bác sĩ chỉ có thể khám khoảng 20 bệnh nhân/ngày. Trong khi nếu bệnh nhân trực tiếp đến các bệnh viện chuyên sâu, số lượng bệnh nhân sẽ tăng vọt, gây quá tải. Bác sĩ giỏi tại bệnh viện cấp Trung ương thường chỉ mổ 1 ca đặc biệt mỗi ngày, do thời gian phẫu thuật kéo dài từ 6 - 8 giờ. Nếu không có giấy chuyển tuyến, áp lực lên bác sĩ sẽ tăng cao, làm giảm chất lượng chăm sóc và an toàn cho bệnh nhân.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng đề xuất cần có nhiều giải pháp để giảm tải cho tuyến trên như đầu tư cho y tế tuyến cơ sở và xem xét cấp phát thuốc BHYT dài hơn. Một bác sĩ tại Bệnh viện K Tân Triều góp ý, nếu bệnh nhân đã ổn định, chỉ cần kiểm tra định kỳ 6 tháng đến 1 năm, thì việc kéo dài thời gian cấp thuốc khoảng 3 tháng sẽ giúp bệnh nhân giảm bớt thời gian đi lại.
Là bệnh viện tuyến cuối chuyên khoa nhi tại khu vực phía Nam và TP. HCM, Bệnh viện Nhi đồng thành phố thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhi mắc bệnh hiếm và hiểm nghèo. Ông Nguyễn Minh Tiến - Phó giám đốc bệnh viện đồng tình bỏ thủ tục chuyển tuyến với những bệnh nhân mắc bệnh hiếm, hiểm nghèo khi họ phải tái khám và điều trị dài hạn. Tuy nhiên, việc này vẫn cần tuân thủ theo quy định của Luật Khám chữa bệnh và Luật BHYT để tránh những tiêu cực và bất hợp lý có thể xảy ra.
Với các trường hợp cấp tính, vượt khả năng điều trị của tuyến dưới như chấn thương sọ não, sốt xuất huyết Dengue nặng và nhiễm trùng huyết suy đa cơ quan, vẫn cần có giấy chuyển tuyến để bệnh viện tuyến cuối nắm được thông tin điều trị trước đó của bệnh nhân. Các bác sĩ từ bệnh viện tuyến dưới và tuyến cuối cũng cần trao đổi trực tiếp qua điện thoại để đưa ra hướng điều trị liên tục và hiệu quả nhất cho bệnh nhân.
Ông Diệp Bảo Tuấn - Phó giám đốc điều hành Bệnh viện Ung bướu TP. HCM cho biết, bệnh viện tiếp nhận khoảng 4.700 - 4.800 bệnh nhân mỗi ngày. Ông nhấn mạnh, giấy chuyển tuyến có vai trò rất quan trọng, hiện tại không thể bỏ. Tuy nhiên, trong tương lai, cần đơn giản hóa thủ tục chuyển viện để giảm phiền hà cho người dân.
Theo ông, việc chuyển đổi số và mã hóa dữ liệu hồ sơ bệnh nhân sẽ giúp đơn giản hóa thủ tục thông qua hồ sơ điện tử, tạo điều kiện liên thông dữ liệu giữa các cơ sở khám chữa bệnh. Vì vậy, cần chuyển đổi thủ tục chuyển tuyến sang hình thức hồ sơ điện tử để giảm thiểu phiền hà cho người dân.