Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ đã được Quốc hội thông quan và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Một điểm mới đáng chú ý trong luật là quy định về việc quản lý điểm của giấy phép lái xe tại Điều 58.
Cụ thể, điểm của giấy phép lái xe được sử dụng để giám sát việc tuân thủ pháp luật về trật tự và an toàn giao thông của người lái xe, thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Mỗi giấy phép lái xe sẽ có 12 điểm. Số điểm bị trừ sau mỗi lần vi phạm sẽ phụ thuộc vào tính chất và mức độ của hành vi vi phạm pháp luật giao thông.
Trường hợp giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, người dân sẽ không được phép điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo loại giấy phép đó. Sau khi bị trừ hết điểm, người vi phạm phải chờ ít nhất 6 tháng mới có thể tham gia kiểm tra về kiến thức pháp luật liên quan đến trật tự và an toàn giao thông đường bộ.
Kỳ kiểm tra này sẽ do lực lượng cảnh sát giao thông tổ chức và tuân thủ theo quy định tại khoản 7, Điều 61 của luật hiện hành. Nếu đạt yêu cầu trong kỳ kiểm tra, người vi phạm sẽ được phục hồi toàn bộ 12 điểm trên giấy phép lái xe.
Để chuẩn bị cho việc triển khai luật hiệu quả, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký quyết định số 1043 ngày 25/9. Trong đó, Bộ Công an được giao chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, địa phương nhằm bảo đảm nguồn lực triển khai thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu về trật tự, an toàn giao thông đường bộ như: Trung tâm chỉ huy giao thông, hệ thống cơ sở dữ liệu về điểm giấy phép lái xe. Đặc biệt là việc kiểm tra kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông với những người bị trừ hết điểm giấy phép lái xe.
Đồng thời, triển khai xây dựng, quản lý, vận hành và sử dụng hệ thống giám sát nhằm đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn giao thông đường bộ; cùng với hệ thống quản lý dữ liệu về thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người điều khiển phương tiện.
Trong quý IV/2024, Bộ Công an sẽ chủ trì và phối hợp với các bộ liên quan để biên soạn tài liệu chung phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến và quán triệt luật, cùng với các văn bản quy định chi tiết một số điều của luật. Bộ Công an cũng sẽ biên soạn tài liệu tập huấn chuyên sâu cho cán bộ, chiến sĩ làm công tác đảm bảo trật tự và an toàn giao thông đường bộ.
Theo đại diện Bộ Công an, việc áp dụng hình thức trừ điểm giấy phép lái xe sẽ giúp quản lý toàn diện người lái xe từ giai đoạn đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép, cho đến quá trình chấp hành pháp luật của họ, bao gồm cả những lần vi phạm và tái phạm. Hình thức này không chỉ giám sát hiệu quả hành vi của người lái xe, mà còn có tác động tích cực đến việc nâng cao ý thức tuân thủ luật lệ giao thông.
Việc trừ điểm giấy phép lái xe cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát toàn bộ quá trình chấp hành sau khi người lái xe vi phạm, giúp cơ quan quản lý có cái nhìn bao quát và kiểm soát chặt chẽ hơn. Đồng thời, quy trình trừ điểm và phục hồi điểm sẽ được thiết kế đơn giản, hợp lý, hạn chế tối đa các thủ tục phiền hà cho người vi phạm. Đặc biệt, quy trình này sẽ được triển khai theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, số hóa toàn bộ hệ thống cơ sở dữ liệu về sát hạch, cấp giấy phép lái xe và xử phạt vi phạm hành chính.
Khi có quyết định xử phạt đối với các hành vi vi phạm có quy định trừ điểm, người lái xe sẽ nhận được thông báo từ cơ quan xử phạt về việc trừ điểm giấy phép lái xe. Hệ thống cơ sở dữ liệu sẽ tự động cập nhật và trừ điểm mà không cần sự can thiệp thủ công. Điều này đảm bảo sự minh bạch và ngăn chặn tình trạng tiêu cực, đồng thời tránh chồng chéo với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính khác.