Theo số liệu của Bộ Xây dựng, từ năm 2021 đến nay, cả nước có 610 dự án nhà ở xã hội (NOXH) đã được triển khai với quy mô 561.816 căn. Trong đó, đã hoàn thành 79 dự án với quy mô 40.679 căn; 128 dự án đã cấp phép, khởi công xây dựng với quy mô 111.688 căn; 412 dự án đã có chủ trương đầu tư nhưng chưa triển khai có quy mô 409.499 căn.
Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024 đã có 8 dự án NOXH đã hoàn thành, trong đó 4 dự án hoàn thành toàn bộ và 4 dự án hoàn thành một phần với quy mô 3.136 căn. Cùng với đó 5 dự án đã cấp phép, khởi công xây dựng, với quy mô 8.468 căn, 9 dự án đã có chủ trương đầu tư, với quy mô 8.795 căn.
Tuy nhiên, đây vẫn là kết quả khá thấp so với mục tiêu đặt ra. Theo báo cáo của các cơ quan liên quan cho thấy, vẫn còn một số vướng mắc, các quy định về trình tự, thủ tục, quy trình thẩm định, phê duyệt dự án NOXH chưa thống nhất, nên thực hiện còn lúng túng, chậm trễ, kéo dài.
Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, bên cạnh những khó khăn về pháp lý còn xuất hiện tình trạng “lách luật” để đầu tư, mua bán căn hộ NOXH. Ngoài ra, tiến độ triển khai gói vay ưu đãi 120.000 tỉ đồng phát triển nhà ở xã hội còn chậm, chưa đáp ứng được kỳ vọng đề ra. Đến nay mới có 29/63 UBND tỉnh công bố 69 dự án tham gia chương trình nhưng chỉ có 30 dự án có nhu cầu vay vốn, với tổng số tiền hơn 30.000 tỷ đồng.
Cũng theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, các doanh nghiệp bất động sản tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn về thanh khoản, dòng tiền. Giá nhà chung cư, kể cả NOXH tại một số địa bàn tăng cao đột biến do nguồn cung khan hiếm, cơ cấu sản phẩm trên thị trường mất cân đối.
Không chỉ vậy, giá đất nền cũng tăng mạnh tại các thành phố lớn, thậm chí gia tăng cục bộ do đầu cơ, gây ảnh hưởng đến nhu cầu nhà ở của người dân, người lao động, dẫn tới nhiều hệ lụy về kinh tế xã hội.
Cụ thể, người có nhu cầu thực không thể tiếp cận trong khi đất đai bị bỏ hoang do đầu cơ, người có nhu cầu thực sự sẽ phải chi trả nhiều hơn cho nhu cầu về nhà ở bởi phải qua nhiều lớp tăng giá của giới đầu cơ. Song song với đó, Ngưồn lực xã hội “chôn” vào đất thay vì dành cho đầu tư sản xuất kinh doanh,làm tăng chi phí của doanh nghiệp, giảm khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.
Do đó, có ý kiến đề nghị Chính phủ nghiên cứu cơ chế hậu kiểm, có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp mua NOXH không đúng đối tượng. Bên cạnh đó, thanh tra toàn diện công tác phát triển nhà ở xã hội thời gian qua, xác định vướng mắc, bất cập, vi phạm, tiêu cực để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn đã ký quyết định điều chỉnh kế hoạch thanh, kiểm tra năm 2024. Theo đó, bổ sung 2 cuộc kiểm tra do Sở Xây dựng thực hiện gồm 2 dự dự NOXH gồm: dự án NOXH tại Khu công nghiệp Quế Võ (Golden Park) và Khu NOXH, siêu thị bán lẻ hàng điện máy và đồ điện gia dụng, tạp hóa tại thị trấn Phố Mới, thị xã Quế Võ.
Nội dung kiểm tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh bất động sản, đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà; quản lý sử dụng quỹ bảo trì nhà chung cư từ khi khởi xông đến ngày công bố quyết định kiểm tra. Thời gian dự kiến trong quý III và quý IV/2024.
Dự án NOXH Golden Park do Công ty TNHH Một thành viên công trình Kim Xương Trí làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 2.900 tỉ đồng; dự án tại thị trấn Phố Mới do Công ty CP đầu tư bất động sản và thương mại Kinh Bắc làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 305 tỉ đồng.