Theo số liệu được cập nhật bởi ngành thuế TP. HCM, chỉ 1 ngày sau khi UBND chấp thuận áp dụng bảng giá đất hiện hành để tính thuế đã có hơn 1.800 hồ sơ bị “treo” từ ngày 1/8 đến nay được hoàn tất.
Có thể xuất hiện tình trạng “chạy thuế”
Tính từ ngày 1/8 – 21/9, lượng hồ sơ đất đai đang tồn đọng tại các chi cục thuế quận, huyện đã tăng lên 15.800, trong đó TP Thủ Đức có lượng hồ sơ tồn nhiều nhất. Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), ngành thuế và các cơ quan liên quan cần tiếp tục làm việc tích cực, thậm chí phải làm thêm cả ngày cuối tuần để giải quyết những hồ sơ bị đình trệ.
Cũng theo ông Châu, khi các hoạt động của ngành tài nguyên môi trường đã được khôi phục, số lượng hồ sơ xin cấp sổ đỏ, chuyển nhượng và chuyển mục đích sử dụng đất sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Điều này có thể tạo áp lực cho cơ quan thuế.
Cùng quan điểm, ông Võ Hồng Thắng - Phó tổng giám đốc Tập đoàn DKRA nhận định, lượng hồ sơ liên quan đến chuyển đổi mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở để hưởng mức thuế và tiền sử dụng đất theo bảng giá cũ sẽ chiếm phần lớn. Bởi lẽ, bảng giá đất mới sẽ chắc chắn cao hơn so với khung giá hiện tại.
Một lãnh đạo của văn phòng đăng ký đất đai cũng dự báo người dân sẽ đổ xô đi nộp hồ sơ, đặc biệt là các trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở để tận dụng bảng giá đất hiện hành trước khi thành phố ban hành bảng giá mới. Các hoạt động chuyển nhượng và cho tặng bất động sản dự kiến cũng sẽ tăng do lo ngại về việc tăng thuế và phí trong tương lai.
Trong khi đó, ông Đinh Minh Tuấn - Giám đốc batdongsan.com.vn khu vực miền Nam bày tỏ sự lo ngại việc một số nhóm có thể lợi dụng tâm lý này để kích thích nhu cầu mua bán. Thực tế, trong thời gian qua, dù hàng vạn hồ sơ đất đai “tắc” ở khâu tính thuế nhưng hoạt động mua bán của các “tay to” vẫn âm thầm diễn ra.
Theo một số môi giới đất nền ở khu vực phía Nam, nhiều lô đất có vị trí gần khu vực phát triển đô thị như TP Thủ Đức, quận 9, hoặc các vùng ven TP.HCM như Đồng Nai, Bình Dương, Long An vẫn hấp dẫn các nhà đầu tư và họ tìm mọi cách liên hệ với môi giới để làm việc với chủ đất, đặt cọc nhanh chóng khi thấy phù hợp.
Chẳng hạn, một môi giới ở khu vực Nhơn Trạch (Đồng Nai) cho biết, có một nhóm nhà đầu tư bất động sản đang tích cực săn lùng các lô đất nền giá tốt, với giá trị giao dịch lớn, từ hàng chục đến hàng trăm tỷ đồng. Các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh thường tìm kiếm đất vị trí đẹp, giá rẻ, đặc biệt là đất "ngộp".
Cần chuẩn bị nguồn lực sẵn sàng
Theo TS Phạm Viết Thuận - Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, việc ngành thuế từng kéo dài thời gian xử lý hồ sơ liên quan đến nghĩa vụ tài chính, đặc biệt là hồ sơ chuyển nhượng bất động sản, đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, thậm chí là nguồn thu của Nhà nước. Do đó, phải nhanh chóng bố trí nhân lực, nguồn lực để giải quyết sớm lượng hồ sơ tồn đọng, cũng như các hồ sơ mới sẽ tăng mạnh trong thời gian tới.
Trước dự báo về lượng hồ sơ thuế đất tăng đột biến, Cục Thuế TP.HCM cho biết đã lường trước và có kế hoạch ưu tiên giải quyết sớm nhất các hồ sơ tiếp nhận. Các chi cục thuế trên địa bàn sẽ làm việc cả vào thứ bảy và chủ nhật.
Đồng thời, Cục Thuế TP.HCM yêu cầu các chi cục trưởng phải báo cáo tình hình hàng ngày và đảm bảo không để xảy ra các tình trạng phiền hà, nhũng nhiễu hay tiêu cực. Song song với ngành thuế, ngành tài nguyên môi trường cũng cho biết, đã lường trước tình huống hồ sơ đất đai có thể tăng mạnh trong thời gian tới nên đã lập kế hoạch làm việc thêm giờ, kể cả ban đêm và cuối tuần để giải quyết hồ sơ.
Lo ngại của các chuyên gia là hoàn toàn có cơ sở bởi trước đó, sau khi Sở Tài Nguyên và Môi trường công bố dự thảo bảng giá đất điều chỉnh với mức tăng cao nhất lên đến 50 lần và dự kiến ban hành vào 1/8, đã xuất hiện tình trạng người dân “đổ xô” đi làm hồ sơ vì lo không “gánh” nổi tiền thuế.
Tuy nhiên, quan sát thực tế ngày đầu tuần (23/9) tại trụ sở chính Chi cục Thuế TP.Thủ Đức trên đường Đồng Văn Cống (phường Thạnh Mỹ Lợi), số lượng người đến nộp hồ sơ thuế không có biến động đáng kể, dù nơi này thường là "điểm nóng" tiếp nhận hồ sơ thuế từ quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức cũ.
Một cán bộ thuế cho biết, số lượng hồ sơ tiếp nhận trong ngày tương đương với các ngày đầu tuần trước, không có thay đổi đột ngột. Tại Chi cục Thuế TP.Thủ Đức cơ sở 2 ở phường Linh Chiểu, lượng người dân đến nộp hồ sơ còn khá thưa thớt và vắng vẻ trong ngày đầu tuần.