Tiếp thị liên kết (Affiliate) là hình thức môi giới trực tuyến, trong đó doanh nghiệp chi trả hoa hồng cho các đối tác (tổ chức hay cá nhân) khi họ giới thiệu khách hàng mua hàng thông qua các liên kết trên nền tảng internet.
Hiện nay, các sàn thương mại trực tuyến như Shopee, Tiktok… sử dụng kênh tiếp thị này như một đối tác kinh doanh để bán hàng. Theo đó, cá nhân hay tổ chức có thể đăng ký tiếp thị liên kết trên một sàn thương mại điện tử. Hàng hóa được bán qua giỏ hàng hay đường link từ tài khoản của họ sẽ được sàn thương mại trích lại hoa hồng.
Cách thức kiếm tiền này không chỉ được rất nhiều bạn trẻ hướng đến, mà có cả những người nổi tiếng, nghệ sĩ, diễn viên… Nhiều người làm cá nhân, cũng có những trường hợp có cả ekip hoặc thành lập công ty để làm tiếp thị liên kết cho nhãn hàng.
Theo quy định của pháp luật, dù kinh doanh dưới bất kỳ hình thức nào thì người dân đều phải có trách nhiệm nộp thuế. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu và biết về chuyện này. Thế nên, gần đây trên mạng xã hội mới rầm rộ câu chuyện một cá nhân làm tiếp thị liên kết cho Shopee tá hỏa phát hiện bản thân nợ thuế vài tỷ.
Theo đó, thù lao người này kiếm được từ làm tiếp thị liên kết cho Shopee là 20 tỷ đồng. Shopee khấu trừ thuế tại nguồn 10%, tức 2 tỷ đồng. Sau khi trừ đi các chi phí nhân sự, thuê thiết bị, công cụ để tạo nội dung, phần tiền mà người này thực nhận là 1,8 tỷ đồng. Khi thực hiện quyết toán thuế, người này phát hiện đang nợ thuế 5,1 tỷ đồng do chịu mức thuế thu nhập cá nhân lũy tiến ở mức 35%.
Sau khi câu chuyện này được chia sẻ, nhiều người làm tiếp thị liên kết cho hay, số hoa hồng nhận được, họ phải chi cho chạy quảng cáo, thuê nhân công, mua kênh, page, nhóm... chiếm khoảng 50% - 80%. Do vậy, thu nhập thực của họ không phải là toàn bộ chiết khấu hoa hồng.
Thế nhưng, Shopee khai báo lên cơ quan thuế, phần hoa hồng lại được kê khai là tiền công, tiền lương. Con số lên tới hàng tỷ đồng nên bị áp theo mức thuế lũy tiến với mức cao nhất là 35%.
Những người này cho rằng, Shopee kê khai thuế của đối tác làm tiếp thị liên kết thành người lao động được trả lương và có thể phải chịu khoản thuế lớn như vậy là chưa hợp lý. Dẫn chứng được đưa ra, theo thông tư 40/2021/TT-BTC quy định về hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa cá nhân với tổ chức: Với ngành nghề kinh doanh là quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số thì chịu mức thuế giá trị gia tăng 5% và thuế thu nhập cá nhân là 2%, tổng cộng là 7%. Như vậy, người làm tiếp thị liên kết đáng ra chỉ chịu mức thuế 7% thay vì 35%.
Liên quan đến vấn đề này, luật sư Trần Minh Hiệp - chuyên gia tư vấn cấp cao Trung tâm Tư vấn pháp luật của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho biết, việc kê khai và khấu trừ như trên không đồng nghĩa các đối tác tiếp thị liên kết là người làm công ăn lương của Shopee.
Điều 7 Thông tư 111/2013 của Bộ Tài chính quy định, thuế suất lũy tiến (tối đa 35%) từng phần được áp dụng khi cá nhân thực hiện quyết toán thuế đối với tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công, trong đó bao gồm các khoản tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như: Tiền hoa hồng môi giới, tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền dịch vụ quảng cáo, tiền dịch vụ khác, thù lao khác từ tất cả các nguồn chi trả thu nhập trong năm.
Như vậy, theo quy định thì tiền hoa hồng là một trong các hình thức thù lao nhận về và phải chịu thuế. Mức thuế 35%/năm được áp dụng cho cá nhân có thu nhập tính thuế (đã trừ các khoản giảm trừ gia cảnh) từ 960 triệu đồng/năm trở lên (tức thu nhập nhận được luôn cao hơn thu nhập tính thuế).
Luật sư Hiệp chia sẻ, những người làm tiếp thị liên kết do nhầm lẫn tại điểm này nên cho rằng các công ty kê khai khoản hoa hồng là tiền lương, tiền công và coi họ như người lao động, người làm công ăn lương là chưa chính xác.
Trong khi đó, bà Trần Quỳnh - đại diện Công ty TNHH Shopee khẳng định, Shopee luôn đảm bảo thực hiện và tuân thủ các quy định của pháp luật về việc kê khai và nộp thuế thu nhập của các đối tác tiếp thị liên kết.
Đại diện Shopee cho biết, với cá nhân, các khoản thanh toán sẽ được khấu trừ thuế thu nhập cá nhân theo quy định hiện hành. Mức thuế hiện đang được áp dụng là 10% đối với khoản thu nhập từ 2.000.000 đồng/lần chi trả trở lên.
Các đối tác tiếp thị liên kết của Shopee đang bị truy thu thêm thuế theo cách tính lũy tiến (lên đến 35%) là trường hợp cá nhân chịu thuế đang được áp dụng thuế suất theo luật định.
Với các đối tác tiếp thị liên kết cung cấp thông tin là doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Shopee hiện có cơ chế thanh toán trên cơ sở hợp đồng và hóa đơn chứng từ hợp lệ do đối tác cung cấp. Khi đó, đối tác sẽ tự chịu trách nhiệm về nghĩa vụ kê khai và nộp thuế với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Theo bà Quỳnh, các hộ, cá nhân kinh doanh phải thực hiện đăng ký mã số thuế cho ngành nghề thực hiện cụ thể như dịch vụ môi giới, đấu giá và hoa hồng đại lý, dịch vụ quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số…
Khi tham gia tiếp thị liên kết, cung ứng dịch vụ quảng cáo, truyền thông, môi giới cho Shopee thì cần xuất hóa đơn dịch vụ tương ứng, thực hiện quy trình đối soát để nhận được phí hoa hồng.
Như vậy, để không phải chịu mức thuế lũy tiến có thể lên đến 35%, những cá nhân làm tiếp thị liên kết cho các sàn thương mại điện tử cần phải đăng ký là hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoặc công ty cung ứng dịch vụ, thực hiện đăng ký mã số thuế cho ngành nghề thực hiện cụ thể như dịch vụ môi giới, đấu giá và hoa hồng đại lý, dịch vụ nội dung thông tin số, dịch vụ quảng cáo trên sản phẩm…
Sau đó phải xuất hóa đơn dịch vụ tương ứng cho sàn thương mại điện tử, thực hiện quy trình đối soát để nhận được phí hoa hồng tiếp thị liên kết. Và thực hiện việc kê khai nộp thuế khoán, nộp thuế từng lần phát sinh hoặc khai thuế theo định kỳ hàng năm với cơ quan thuế quản lý tại địa phương.
Khi đăng ký ở hình thức doanh nghiệp, hộ kinh doanh thì sẽ được khấu trừ các chi phí hợp lý theo quy định, còn cá nhân kinh doanh thì được tính giảm trừ gia cảnh.
