Trong thời gian gần đây, giới chuyên môn, các chuyên gia liên tục đưa ra đề xuất đánh thuế đối với người sở hữu 2 bất động sản trở lên nhằm tránh tình trạng nhà đất “rơi vào tay người giàu”. Việc quyết liệt đề nghị thực hiện quy định này dựa trên quan điểm, người có nhiều tài sản, lại không ngừng sinh lời từ đây thì việc nộp thuế hơn là đương nhiên.
Có thể khiến giá nhà đất tăng thêm
Bên cạnh đó, thuế cũng là có thể là công cụ để kiềm chế giá đất tăng phi mã, giảm đầu cơ, ngăn chặn thao túng thị trường và đưa bất động sản trở về giá trị thực. TS. Đinh Thế Hiển, chuyên gia tài chính phân tích, thuế tài sản được hiểu đơn giản là sắc thuế thu trên người có tài sản, càng nhiều tài sản, nộp càng nhiều.
Theo đó, với người có mức sống trung bình, chỉ cần một căn nhà để ở thì không phải quá lo lắng về sắc thuế này. Ông Hiển dẫn ví dụ, nguyên nhân khiến ở Mỹ, EU, Nhật…có rất nhiều người giàu nhưng giá đất không tăng nhiều so với thu nhập bình quân là do thuế tài sản. Có người mua cả thị trấn, hòn đảo nhưng rồi khai thác không vượt hơn tiền thuế cộng lãi suất vay ngân hàng nên phải bán lại.
Tuy nhiên, một số ý kiến khác đến từ những người có chuyên môn lại cho rằng, với cơ chế quản lý thông tin đất đai chữa rõ ràng như hiện nay, việc đánh thuế không dễ. Đồng thời, cũng có không ít lo ngại việc đánh thuế chỉ khiến giá cả tăng thêm, vì giá đất sẽ bị người bán cộng thêm thuế.
Nhiều chuyên gia cũng khẳng định, thuế là một giải pháp tốt, giúp tăng thu cho ngân sách nhà nước, nhưng chỉ có thể điều chỉnh thị trường trong ngắn hạn chứ không duy trì được tác động dài hạn. Đặc biệt, công cụ thuế sẽ không phát huy được hết tác dụng nếu nguồn cung trên thị trường tiếp tục khan hiếm, khó chặn được giới đầu cơ.
Mới đây, GS. Đặng Hùng Võ – nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường,giá bất động sản tăng nóng trong giai đoạn vừa qua xuất phát từ chiêu trò, hành động có mục đích không tốt nhằm “đồn thổi” giá tăng, trả giá cao tại các phiên đấu giá…Tuy nhiên, vẫn xuất hiện tình trạng nhiều người bỏ lượng lớn tiền để “đi gom, vét” bất sản vì cho rằng Nhà nước sắp đánh thuế, giá đất sẽ còn tăng thêm.
Thực tế, nếu mua một căn nhà, mảnh đất có tỷ suất sinh lời 50%, nhà đầu tư sẽ không ngại đóng thuế 20%. Điển hình như ở Hồng Kông, Bắc Kinh hay Thượng Hải của Trung Quốc, dù giá nhà đất cao và bị đánh thuế lũy tiến, nhưng các nhà đầu tư, đầu cơ vẫn rót tiền mạnh. Hay như ở Singapore, giá bất động sản không ngừng tăng dù thuế tài sản ở mức cao, nguyên nhân đến từ việc khan hiếm nguồn cung.
Nhiều điểm chưa hợp lý
Ở góc nhìn nhà đầu tư, anh Trần Tiến Trọng (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, anh vừa không ngại chi số tiền 5 tỉ đồng để “ôm” 2 lô đất nền ở một huyện vùng ven Hà Nội, bất chấp việc đánh thuế tài sản liên tục được đề xuất. Đồng thời khẳng định, việc lũy tiến thuế tài sản không phải là mối lo hiện hữu với những nhà đầu tư hay giới đầu cơ có dòng tiền mạnh, bởi ngay cả khi được chấp thuận cũng chưa thể áp dụng ngay.
Trong khi đó, chị Thu Hường (Thanh Xuân, Hà Nội) lại bày tỏ sự lo lắng nếu sắc thuế này được áp dụng. Theo chị Hường, bố mẹ chị có 3 người con nên cùng với căn nhà đang ở, cần mua thêm 2 căn chung cư để chia đều cho các con, nếu đánh thuế sẽ không công bằng.
Chị Hường cho biết, hiện ở Việt Nam, diện tích nhà ở trên đầu người còn thấp, nhu cầu tách hộ, sở hữu thêm nhà còn rất lớn và đây là nhu cầu chính đáng. Do vậy, việc đánh thuế trong giai đoạn này là chưa phù hợp.
Đặc biệt, việc đánh thuế bất động sản thứ 2, thứ 3 chỉ khả thi khi hệ thống thông tin về đất đai, nhà ở đã đầy đủ và minh bạch. Nếu không, việc đánh thuế sẽ khiến giá nhà tăng cao, cơ hội sở hữu nhà của người dân ngày càng thu hẹp.
Ngoài ra, theo chị Thanh Trang (Hà Nội), nếu người sở hữu 2 bất động sản mà tổng diện tích không bằng 1 căn hộ của người sở hữu 1 bất động sản mà lại bị đánh thuế thì không phù hợp. Thậm chí sẽ bỏ sót những căn biệt phủ, những mảnh đất rộng cả nghìn m2 nhưng chỉ là bất động sản thứ nhất. Do đó, đánh thuế sử dụng vượt hạn mức bất động sản có vẻ đúng hơn là số lượng.
Có thể thấy, trong bối cảnh đầu cơ bất động sản vẫn là “kênh đầu tư vua”, đánh thuế có thể là một công cụ hữu hiệu để "nắn" lại thị trường địa ốc lành mạnh hơn. Tuy nhiên, để bình ổn thị trường, giảm giá nhà hợp lý hay không lại là một “bài toán” khác.