Nhà cổ Huỳnh Kỳ thuộc top những ngôi nhà cổ đẹp nhất tỉnh Trà Vinh và nằm trong nhóm những ngôi dinh thự lâu đời nhất miền Tây. Tính tới năm 2024, dinh thự vừa tròn 100 năm xây dựng.
Ẩn mình giữa khung cảnh nên thơ của miền Tây, nhà cổ Huỳnh Kỳ như một bức tranh cổ tích chấm phá nét kiến trúc độc đáo. Ngôi nhà được xây dựng từ những năm 1920, tuy mang đậm dấu ấn Pháp nhưng vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của người Việt.
Nhà cổ Huỳnh Kỳ (còn gọi là nhà cổ Cầu Kè) tọa lạc tại khóm 2, thị trấn Cầu Kè, huyện Cầu Kè, cách TP. Trà Vinh khoảng 30km về hướng Tây. Dinh thự được xây dựng trên khuôn viên rộng hơn 2.800ha.Với sự kết hợp tài hoa của các nhóm thợ đến từ Sài Gòn, Huế và chính địa phương, công trình kiến trúc độc đáo này đã dần hình thành. Ngôi nhà chính có kích thước ấn tượng 20m x 18m theo hướng Bắc – Nam.
Điều đặc biệt ở ngôi nhà này chính là việc lựa chọn vị trí và hướng. Theo quan niệm phong thủy truyền thống, gia đình ông Huỳnh Kỳ đã rất chú trọng đến việc đón "Thuần Thanh" - nguồn sinh khí tốt lành vào nhà.
Ngôi nhà được xây dựng tuân thủ nguyên tắc "nhất cận thị, nhị cận giang, tam cận lộ", vừa gần chợ, vừa gần sông, lại gần đường, thể hiện sự am hiểu phong thủy sâu sắc của gia chủ.
Sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Pháp và phong thủy Á Đông đã tạo nên dinh thự cổ độc đáo, xứng đáng là một trong những di sản văn hóa quý giá của miền Tây.
Khuôn viên nhà được bố trí hài hòa với ngôi nhà chính ở trung tâm, nhà sau nối liền và nhà kho theo phong cách châu Âu ở phía bên trái. Toàn bộ không gian được bao bọc bởi hàng rào và cổng.Kiến trúc thượng song hạ bảng độc đáo cùng hệ thống trụ rào, trụ cổng bằng gạch nung tỉ mỉ giúp ngôi nhà trở nên vững chắc, kiên cố suốt 100 năm. Tuy màu sắc đã không còn đẹp như thuở ban đầu nhưng từng chi tiết vẫn còn rất sắc nét.
Từ những đường nét hoa văn uốn lượn trên tường đến những phù điêu tinh xảo, mỗi chi tiết đều là câu chuyện riêng, tạo nên không gian vừa quen thuộc vừa độc đáo.
Đặc biệt, những viên gạch men trải qua hàng thập kỷ vẫn giữ được màu sắc tươi tắn, góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp huyền bí của ngôi nhà.Năm gian nhà được bố trí hài hòa, tạo nên không gian rộng rãi và thoáng mát. Phần trước là nơi tiếp khách được trang trí tỉ mỉ với những hoa văn tinh xảo. Trong khi đó, phần không gian riêng tư phía sau lại mang đến cảm giác ấm cúng và yên bình.Kiểu kiến trúc "ngoại khách, nội hưu" độc đáo là minh chứng sinh động cho kiến trúc truyền thống Việt Nam được lưu giữ tại dinh thự cổ Huỳnh Kỳ.Với những đường nét hoa văn tinh xảo, nội thất đậm chất Á Đông và những bức tranh tường kể chuyện một thời, ngôi nhà như một bảo tàng sống động, ghi dấu lịch sử và văn hóa của vùng đất Trà Vinh. Được công nhận là di tích cấp tỉnh từ năm 2011, công trình này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là báu vật quý giá của cả nước.
