Chỉ còn không đầy 1 ngày nữa, các doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước, giới kinh doanh lẫn người tiêu dùng sẽ biết chắc chắn có được giảm 50% lệ phí trước bạ với ô tô lắp ráp trong nước hay không. Nếu được thông qua, ưu đãi sẽ được áp dụng từ 1/8 – 31/1/2025. Từ ngày 1/2/2025 trở đi, mức thu lệ phí trước bạ tiếp tục thực hiện theo mức cũ.
Tuy nhiên, theo tờ trình gửi chính phủ trong tháng 7, Bộ Tài chính đã đề xuất không giảm khoản lệ phí này vì lo vi phạm cam kết quốc tế.
Cả doanh nghiệp và người mua xe đều chờ đợi
Thông tin này bắt đầu xuất hiện từ hồi tháng 6 đã được chia sẻ rộng rãi, được nhiều người quan tâm, nhất là những người đang có nhu cầu mua xe. Tâm lý chờ đợi, chỉ đặt cọc để chờ hưởng giá và chính sách tốt đang bao phủ thị trường ô tô trong vài tháng qua.
Chị Thu Hà (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, gia đình chị đang có kế hoạch đổi từ chiếc xe Kia nhỏ sang phân khúc lớn hơn, nhưng do có thông tin sắp ban hành chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ với xe lắp ráp trong nước nên mới chỉ đặt cọc 20 triệu đồng để “giữ chỗ” đợi thông tin tốt.
Tương tự, chị Thùy Linh (Nam Từ Liêm, Hà Nội) cũng cho biết, hồi tháng 6, chị có đến đại lý của một hãng xe lắp ráp trong nước tiến hành đặt cọc 1 chiếc xe suv 5 chỗ chờ hưởng ưu đãi của Chính phủ. Theo thông tin trước đó, nhiều khả năng sẽ thực hiện từ tháng 7, nhưng đến hiện tại chị vẫn quyết chờ đợi đến tháng 8, khi nào có quyết định chính thức mới tiến hành giao dịch.
Việc giảm lệ phí trước bạ nếu được thực hiện sẽ kích thích thị trường
“Giảm hay không giảm, tôi cũng phải chờ quyết định chính thức của Chính phủ mới nhận xe. Nếu được giảm thì đỡ được chi phí, mà không giảm thì mình không tiếc, chứ xe thì chắc chắn là phải mua rồi”, chị Linh chia sẻ.
Không chỉ người mua xem, các doanh nghiệp, đại lý bán hàng của các hãng xe cũng đang trong tâm lý hồi hộp, chờ đợi quyết định chính thức từ cơ quan chức năng. Nếu được giảm sẽ kích cầu thị trường ô tô trầm lắng suốt nhiều tháng qua. Đồng thời giúp các doanh nghiệp giảm được gánh nặng tài chính.
Theo đại diện một đại lý xe Ford, thị trường đang chậm nhất từ tháng 3 đến nay, khi có khoảng hơn 40% lượng giao dịch tại đại lý là ký chờ. Bởi ưu đãi lệ phí trước bạ cho xe lắp ráp truong nước được Chính phủ giao các cơ quan hữu trách nghiên cứu, thực thi nhưng vẫn chưa có thông tin chính thức, nên khách hàng có tâm lý chờ đợi.
Một đại lý Toyota ở TP.HCM cũng cho biết, khoảng hơn 50% lượng khách mua xe lắp ráp muốn làm hợp đồng đặt cọc chứ nhưng chưa thanh toán toàn bộ giá trị xe.
Theo số liệu bán hàng được Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số xe trong tháng 6/2024 đạt tổng cộng 26.575 ô tô các loại. Trong đó, lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc chiếm 13.613 xe; xe lắp ráp trong nước 12.962 xe.
Đây cũng là tháng thứ 3 liên tiếp người tiêu dùng trong nước mua sắm các dòng xe nhập khẩu nhiều hơn xe lắp ráp trong nước. Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh số xe lắp ráp đạt 67.849 chiếc, giảm 15% so với cùng kỳ. Trong khi nhóm ô tô nhập khẩu đã bàn giao 67.035 xe cho khách hàng trong nước, tăng tới 16%.
Không nên quá băn khoăn với các cam kết
Theo VAMA, việc giảm lệ phí trước bạ nếu được thực hiện sẽ rất tốt cho thị trường, bởi giảm 50% lệ phí trước bạ cũng chỉ chiếm 5% giá trị xe, trong khi các loại thuế khác chiếm đến 50% giá trị xe nên khi lượng xe bán ra tăng lên sẽ giúp tăng thu ngân sách. Nếu tiếp tục trì hoãn, sức tiêu thụ chững lại, xe tồn kho tăng lên, dòng tiền của hãng cũng như khách hàng cũng đóng băng, ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh.
Tuy nhiên, các cơ quan hữu trách lại cho rằng, căn cứ quy định của thỏa thuận về quy tắc và thủ tục giải quyết tranh chấp trong Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), nếu Việt Nam bị kiện và kết luận vi phạm các quy định của WTO về mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thì phải dừng ngay các biện pháp vi phạm theo các kết luận và khuyến nghị của cơ quan giải quyết tranh chấp.
Có khoảng 40% lượng giao dịch tại đại lý là ký chờ
Trước băn khoăn này, TS. Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, việc giảm lệ phí trước bạ không phải vấn đề mới, bởi đã được thực hiện nhiều lần nhưng chưa thấy doanh nghiệp hay tổ chức quốc tế nào phản ứng. Do đó, "nếu giảm được thì nên giảm" để tốt cho thị trường lẫn người tiêu dùng.
Còn theo ThS Trần Anh Tùng - Trưởng ngành Quản trị kinh doanh Đại học Kinh tế - Tài chính TP. HCM, giảm lệ phí trước bạ sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho người tiêu dùng, kích thích nhu cầu mua xe và thúc đẩy thị trường ô tô trong nước phát triển.
Từ đó, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước có động lực để đầu tư, mở rộng sản xuất. Giảm lệ phí trước bạ lúc này có lợi nhiều hơn hại, thay vì tuân thủ cứng nhắc theo các cam kết quốc tế có thể làm thị trường ô tô đóng băng rồi mới tìm cách phá băng.
Liên quan đến việc giảm thu ngân sách nếu giảm lệ phí trước bạ với ô tô lắp ráp trong nước, PGS-TS Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa Kinh tế Đại học Kinh tế Quốc dân phân tích, khi giảm lệ phí trước bạ, nhu cầu tiêu thụ ô tô tăng lên, việc thu các loại thuế khác sẽ nhiều hơn nên thu ngân sách sẽ tăng chứ không giảm. Còn để tránh kiện tụng quốc tế, có thể áp dụng giảm lệ phí trước bạ cho cả xe nhập khẩu nguyên chiếc lẫn xe lắp ráp để không bị cho là vi phạm các cam kết quốc tế.