Trào lưu “chữa lành” với chatbot AI của giới trẻ

Hiện nay, các chatbot AI đã được sử dụng phổ biến trong việc chăm sóc và cải thiện sức khỏe tinh thần, giới trẻ đang lựa chọn chatbot để trò chuyện và khám phá tình bạn, tình yêu nhưng có lúc lời khuyên của AI có thể “đi quá xa”.

 

Nói với The Verge, Aaron 15 tuổi sống ở Canada cho biết, đã trải qua một khoảng thời gian cậu cảm thấy bị cô lập ở trường. Để giải tỏa, Aaron đã tìm đến chatbot Psychologist do Character.AI phát triển. Aaron chia sẻ: “Nó thực sự hiểu tôi nói gì” và “Có lẽ tôi hơi nghiện nó”.

Trên các trang mạng xã hội, nhiều người trẻ đã mô tả việc sử dụng chatbot rất hữu ích, có tính giải trí và có thể chia sẻ những câu chuyện “thầm kín”, đồng hành với họ vượt qua giai đoạn khó khăn trong cuộc đời. Tuy nhiên, chính những người trẻ này cũng thừa nhận nghiện sử dụng chatbot và đây cũng chính là vấn đề mà các chuyên gia đang lo ngại.

Một trường hợp khác là Frankie 15 tuổi, ở Mỹ là Frankie, cậu có thể trò chuyện với chatbot mỗi ngày vì đây là liệu pháp miễn phí và không lo bị người khác đánh giá.

Ngoài ra, Hawk, 17 tuổi, đến từ Idaho (Mỹ), có chung quan điểm và cho rằng, thật tuyệt khi trút giận hoặc xả trước một thứ gì đó giống con người nhưng thực ra lại không phải là người thật.

Nhiều luồng ý kiến cho rằng, những nhà trị liệu cũng là người bình thường nên vẫn có thể thiên vị, kể cả trong tiềm thức. Một nhà trị liệu vẫn có khả năng là kiểu người phân biệt chủng tộc, kỳ thị đồng tính nhưng chatbot AI thì không vì với chatbot AI tất cả mọi người đều được công nhận như nhau.

Bên cạnh đó, nhiều người sẽ cảm thấy lo lắng về việc nhà trị liệu sẽ phán xét hoặc không giữ bí mật về câu chuyện của họ. Đôi khi, nhiều nhà trị liệu cũng vướng phải những vấn đề cá nhân có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của buổi trị liệu nhưng đối với AI thì trường hợp này không thể xảy ra.

Với chatbot AI tất cả mọi người đều được công nhận như nhau

Tính từ khi ra mắt vào năm 2022 đến nay, Psychologist đã nhận được hơn 95 triệu tin nhắn. Nhưng, giới phân tích tỏ ra lo ngại vì không rõ Psychologist đã được đào tạo đúng cách về mặt tâm lý học chưa?

Vì vậy, The Verge đã thựa hiện một số cuộc trò chuyện và thấy rằng chatbot này thường “tự suy diễn” cảm xúc hoặc vấn đề sức khỏe tâm thần. Không những thế còn gợi ý nội dung tiềm ẩn về làm dụng thể chất, cảm xúc hoặc tình dục.

Tiến sĩ Kelly Merrill Jr của Đại học Cincinnati chia sẻ các nghiên cứu cho thấy, chatbot có thể hỗ trợ giảm bớt cảm giác trầm cảm, lo lắng và căng thẳng nhưng cần lưu ý nó vẫn mắc nhiều thiếu sót. Thực tế, hầu hết chatbot AI mà thanh thiếu niên sử dụng khiến họ cảm thấy như đang tâm sự với một người bạn chứ không phải là nhà tâm lý. Tuy nhiên, trên Reddit cũng xuất hiện những chủ đề thảo luận về việc chatbot có AI có đề cập đến những vấn đề tiêu cực.

Trong trường hợp khẩn cấp, AI có thể hỗ trợ hiệu quả nhưng việc gặp gỡ trực tiếp những nhà trị liệu vẫn nên duy trì

Trong tương lai, sự kết hợp giữa những liệu pháp trị liệu và AI có thể là lựa chọn tốt. Trong trường hợp khẩn cấp, AI có thể hỗ trợ hiệu quả nhưng việc gặp gỡ trực tiếp những nhà trị liệu vẫn nên duy trì. Trên thực tế, mỗi người sẽ tìm được cho mình một phương pháp phù hợp, có người sẽ cảm thấy thoải mái khi trò chuyện với chatbot AI nhưng cũng có những người bắt buộc phải điều trị với nhà tâm lý chuyên nghiệp.