Bán xe, không bán biển số
Tối 11/8, tài khoản mạng xã hội có tên Huấn Hoa Hồng (tên thật là Bùi Xuân Huấn, quê Yên Bái, thường được gọi là Huấn "hoa hồng") phát đoạn clip dài gần 8 phút chia sẻ việc anh gặp rắc rối sau khi mua lại chiếc xe máy nhãn hiệu Honda SH biển số ngũ quý 97B1-999.99 (Bắc Kạn).
Theo nội dung clip, anh đã mua chiếc này với giá 490 triệu đồng vào ngày 14/7/2023. Rắc rối bắt đầu nảy sinh, anh liên hệ với người chủ cũ để thu hồi biển số ngũ quý 9, làm thủ tục định danh và chuyển biển số này sang xe khác. Tuy nhiên, chủ cũ nói rằng chỉ bán xe, không bán biển số. Lúc này, anh Huấn mới phát hiện biển số ngũ quý 9 đã được gắn vào một chiếc xe máy khác (chủ xe này không phải anh Huấn).
Anh Huấn cho biết, sự việc trở nên phức tạp hơn khi chiếc xe SH được anh bán cho một người khác. Rắc rối xảy ra, bản thân anh sẽ phải “đứng mũi chịu sào” về các vấn đề pháp lý liên quan.
Tình huống pháp lý cần biết khi mua xe cũ
Về sự việc này, luật sư Lê Hồng Hiển - Đoàn luật sư TP. Hà Nội đánh giá, ở thời điểm phát sinh giao dịch mua bán xe (14/7/2023), Thông tư 24/2023 trong đó có quy định về định danh biển số chưa có hiệu lực. Tức là, người mua xe được kèm theo biển số. Theo đúng trình tự, thủ tục tại cơ quan chức năng trước thời điểm 15/8/2023, biển số xe sẽ sang tên cho chủ mới và được định danh.
Tuy nhiên, trường hợp trên biển số vẫn định danh cho chủ cũ, như vậy có thể xảy ra tình huống 2 bên (mua - bán xe) không làm các thủ tục sang tên theo quy định tại cơ quan chức năng mà chỉ làm hợp đồng hoặc mua bán giấy tờ viết tay.
Trong khi đó, Thông tư số 24/2023 của Bộ Công an quy định, biển số tự động được định danh theo người sở hữu từ thời điểm thông tư có hiệu lực. Nếu bên mua xe chưa làm thủ tục sang tên đổi chủ trước ngày 15/8/2023, biển số đó sẽ định danh cho chủ cũ, còn người mua lại không được định danh.
Theo luật sư Hiển, nếu phát sinh tranh chấp, với giao dịch liên quan phương tiện gồm ô tô, xe máy là loại tài sản bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu. Pháp luật quy định, khi chuyển nhượng hay mua bán, các bên liên quan phải ký hợp đồng và công chứng, chứng thực.
Nếu không công chứng, chứng thực, không có giấy tờ mua bán thì hợp đồng giao dịch sẽ bị vô hiệu. Khi đó, các bên phải hoàn trả cho nhau tiền, tài sản… đã giao dịch.
Trường hợp các bên mua bán có giấy tờ viết tay, đã hoàn tất chuyển tiền và giao nhận tài sản, dù không công chứng hay chứng thực thì theo quy định tại điều 129 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng này vẫn có hiệu lực. Để được pháp luật công nhận hiệu lực, 1 trong 2 bên phải yêu cầu tòa án công nhận điều này.
Ngoài ra, theo luật sư Hiển, tại thời điểm này, việc yêu cầu sang tên biển số là trái quy định. Việc mua bán, sang nhượng biển số là không được phép (trừ biển số ô tô được cấp theo phương thức trúng đấu giá, được bán kèm theo xe).
Liên quan đến Thông tư số 24/2023, đại diện Cục Cảnh sát giao thông cho biết, các quy định hiện hành bắt buộc khi mua bán xe, chủ phương tiện phải làm thủ tục sang tên đổi chủ trong vòng 30 ngày, tính từ ngày mua bán. Cụ thể, theo khoản 1 Điều 39 Thông tư số 24/2023, xe đã đăng ký biển 5 số trước ngày thông tư có hiệu lực mà chưa làm thủ tục thu hồi, thì biển số đó được xác định là biển số định danh của chủ xe.
Cục CSGT khuyến cáo, người dân cần chấp hành đúng quy định về sang tên đổi chủ khi chuyển nhượng xe. Nếu vi phạm, chủ phương tiện sẽ bị phạt tiền từ 2 - 4 triệu đồng (cá nhân) và từ 4 - 8 triệu đồng (tổ chức).
Trao đổi với Báo Giao thông, một cán bộ Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội bổ sung, trong quá trình điều tra và giải quyết tai nạn giao thông, lực lượng chức năng nếu làm rõ chủ xe (hoặc người sử dụng phương tiện) chưa sang tên đổi chủ thì sẽ ra quyết định xử phạt hành vi này.
Vị này cũng cho hay, khi phương tiện xảy ra tai nạn hoặc vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông, nhà chức trách căn cứ vào thông tin định danh của biển số để giải quyết. Vì vậy, để tránh gặp rắc rối về pháp lý liên quan đến quyền sở hữu phương tiện và biển số xe, mọi người cần tuân thủ các quy định của Thông tư số 24/2023.