Nỗi lòng của công nhân trung niên
Làm việc tại một xưởng đan len ở quận Bình Tân (TP. HCM) đã hơn 3 năm, nhưng mức lương của chị Nguyễn Thị Mai vẫn chỉ dừng lại ở mức 5 triệu đồng mỗi tháng. Chồng chị là bảo vệ, thu nhập không cao hơn, mỗi tháng tổng thu nhập của cả hai vợ chồng chỉ khoảng 10 triệu đồng. Với khoản thu nhập ấy, chỉ riêng tiền nhà trọ, điện, nước đã chiếm gần 3 triệu đồng.
Vợ chồng chị còn có con đang học cấp 2, mọi chi tiêu trong gia đình đều phải tiết kiệm tối đa, nhưng vẫn không đủ. Để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống, chị bán một số nhu yếu phẩm ngay tại phòng trọ.
Mỗi ngày, sau giờ làm, chị lại vội vã đón con tan học, vừa lo cho con ăn uống vừa tranh thủ bán hàng. Công việc kép khiến chị gần như không có thời gian nghỉ ngơi. Chị chia sẻ, gần 50 tuổi rồi, nghỉ việc tại công ty thì không biết làm gì để kiếm sống, nên đành phải chấp nhận. Ít nhất mỗi tháng chị cũng có một khoản thu ổn định để không phải lo tiền nhà trọ và học phí cho con.
Chị Đặng Thị Huyền - công nhân tại một công ty ở quận Gò Vấp (TP. HCM) cũng đang trong hoàn cảnh tương tự. Công ty chị gặp khó khăn suốt mấy năm nay, thu nhập của công nhân chỉ dao động từ 5 - 6 triệu đồng/tháng, đủ để chi trả cho tiền nhà trọ, điện, nước.
Dịp Tết vừa qua, công ty chỉ thưởng nửa tháng lương, sau Tết tình hình càng khó khăn khi công ty không có đơn hàng mới. Dù vậy, chị không nghĩ đến việc nghỉ việc để tìm kiếm cơ hội khác.
Chị tâm sự, nhiều công nhân đã nghỉ việc vì không đủ sống, nhưng chị vẫn ở lại. Một phần vì chị đã lớn tuổi, nếu nghỉ sẽ khó tìm việc mới, phần nữa là chị đã gắn bó với công ty hơn 10 năm. Nhờ công việc này, chị có tiền lo cho các em ăn học và giúp từng đứa dựng vợ gả chồng. Chị chỉ mong công ty sẽ có thêm đơn hàng để cải thiện thu nhập cho công nhân.
Lớn tuổi cũng là lý do khiến chị Vũ Thị Ngà - công nhân tại một công ty may ở quận Tân Phú ngại thay đổi công việc. Chị Ngà đã ngoài 40 tuổi và làm việc tại công ty này hơn 10 năm. Trước đây, thu nhập của chị khá ổn định. Nhưng 2 năm nay, do thiếu nguồn hàng, công ty ít việc, thu nhập của chị giảm gần một nửa, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống gia đình.
Dù thu nhập thấp, con cái còn nhỏ và gia đình vẫn phải sống trong nhà trọ, cuộc sống khó khăn, chị vẫn chọn ở lại. Để có tiền lo cho gia đình, chị Ngà chỉ có thể tìm kiếm công việc làm thêm, nhưng vì không có thời gian cố định, việc làm thêm cũng không ổn định.
Mong chờ tăng lương
Thu nhập của người lao động không những không tăng mà còn có xu hướng giảm do việc giãn ca và cắt giảm giờ làm. Điều này khiến đa số công nhân đều mong muốn Chính phủ sớm điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng để giảm bớt gánh nặng mưu sinh.
Cả chị Mai và chị Huyền đều bộc bạch, đợt Tết vừa qua, nhiều mặt hàng thiết yếu đã tăng dẫn đến chi phí sinh hoạt cũng đội lên, trong khi mức lương lại không có sự thay đổi. Điều này khiến cuộc sống của người lao động trở nên khó khăn hơn.
Chị Huyền bảo, lương cơ bản chỉ có vậy. Giờ chỉ còn biết hy vọng vào việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng để có thêm thu nhập lo cho gia đình, con cái, chứ chưa nghĩ đến chuyện có thể tích lũy phòng khi bị giảm giờ làm hoặc mất việc. Chúng tôi đã vất vả với công việc nhưng còn phải đau đầu về bài toán chi tiêu hàng ngày.
Còn chị Mai cho biết, công nhân ai cũng mong muốn được tăng lương. Mặc dù hiểu doanh nghiệp đang gặp khó khăn, nhưng công nhân không yêu cầu tăng lương quá cao, chỉ mong có sự điều chỉnh hợp lý để cải thiện cuộc sống.
Liên quan đến vấn đề này, tại hội nghị cung cấp thông tin về kết quả chăm lo Tết cho đoàn viên và người lao động, ông Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, năm nay tình hình việc làm và đời sống của người lao động có nhiều triển vọng khả quan. Chính phủ, Quốc hội và Đảng đều quyết tâm đạt mức tăng trưởng 8% trong năm 2025.
Về vấn đề tăng lương tối thiểu vùng, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hiện vẫn chưa có đề xuất cụ thể. Theo ông Hiểu, như thường lệ, cơ quan này sẽ đưa ra đề xuất về mức tăng lương vào tháng 3 mỗi năm, sau khi đã đánh giá tổng thể tình hình kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, năm nay có sự đặc biệt, khi các Bộ, ngành đang tiến hành sắp xếp lại bộ máy và tập trung vào nhiệm vụ này. Vì vậy, việc đề xuất mức lương tối thiểu vùng sẽ được thực hiện sau khi các cơ quan hoàn thành công tác hợp nhất vào cuối tháng 2 hoặc đầu tháng 3 tới.
Bên cạnh đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã tiến hành khảo sát sơ bộ về nhu cầu việc làm, thị trường lao động và giá cả hàng hóa. Trước đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành Quyết định điều tra lao động, tiền lương trong doanh nghiệp vào năm 2024, nhằm thu thập dữ liệu phục vụ cho việc điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng trong năm 2025.
Cuộc điều tra này được tiến hành tại 3.400 doanh nghiệp với sự tham gia của 6.800 người lao động, tạo cơ sở để điều chỉnh mức lương tối thiểu trong năm tới.
Kết quả cuộc điều tra sẽ được sử dụng để công bố mức tiền lương bình quân trên thị trường lao động, giúp doanh nghiệp và người lao động tham khảo trong quá trình thương lượng lương.
Theo Bộ luật Lao động, mức lương tối thiểu là mức thấp nhất mà người lao động có thể nhận được khi làm công việc giản đơn trong điều kiện lao động bình thường, nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động và gia đình họ, đồng thời phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội. Mức lương tối thiểu được xác định theo từng vùng và được Chính phủ công bố dựa trên khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương Quốc gia.
Hàng năm, Hội đồng Tiền lương Quốc gia sẽ họp để tham mưu cho Chính phủ điều chỉnh mức lương tối thiểu sao cho phù hợp với thực tế và đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động.
Lần gần nhất, Hội đồng Tiền lương Quốc gia đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 74/2024, trong đó lương tối thiểu vùng được điều chỉnh tăng bình quân 6% từ ngày 1/7/2024 so với mức năm 2023.
Cụ thể, mức lương tối thiểu vùng hiện nay là: Vùng I là 4,96 triệu đồng/tháng, Vùng II là 4,41 triệu đồng/tháng, Vùng III là 3,86 triệu đồng/tháng, và Vùng IV là 3,45 triệu đồng/tháng.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết hiện nay, Bộ đang chỉ đạo các cơ quan lao động tại địa phương tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình lao động, việc làm, cung - cầu lao động và đảm bảo các doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các chính sách, chế độ cho người lao động.
Đồng thời, Bộ cũng chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phân tích, đánh giá tình hình thị trường lao động, đời sống của người lao động và tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Dựa trên kết quả phân tích này, Bộ sẽ phối hợp với Hội đồng Tiền lương Quốc gia tiếp tục nghiên cứu và đề xuất mức lương tối thiểu phù hợp với thực tế.
