Loay hoay tìm việc
Trong bối cảnh nhiều cơ quan, ban ngành, doanh nghiệp đang tiến hành tái cấu trúc, lao động trung niên gặp phải không ít khó khăn trong việc duy trì thu nhập ổn định. Theo số liệu từ Trung tâm Dịch vụ việc làm TP. HCM (CSE), trong năm 2024, CSE đã tiếp nhận hơn 140.000 hồ sơ yêu cầu trợ cấp thất nghiệp, trong đó nhóm lao động trên 40 tuổi chiếm hơn 40.000 người.
Trong khi đó, theo báo cáo của Bộ Nội vụ, khoảng 110.000 công chức, viên chức và người lao động sẽ mất việc trong các đợt tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy. Đây là lực lượng lao động có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm dày dặn, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng họ sẽ phải đối mặt với không ít thách thức khi chuyển sang thị trường lao động khu vực tư nhân.
Sau 15 năm làm việc trong cơ quan Nhà nước, anh Hồ Văn Đ. (40 tuổi, TP. HCM) không nghĩ mình lại phải đi tìm việc. Trong 3 tuần qua, anh đã xin việc tại nhiều nơi, nhưng liên tục bị từ chối. Anh Đ. chia sẻ, cảm giác đầu tiên là thiếu tự tin vì mình lớn tuổi. Khi lãnh đạo phỏng vấn các ứng viên trẻ hơn mình, anh cũng cảm thấy ngại. Quan trọng nhất là anh thiếu kiến thức về công nghệ, nên không vượt qua được các vòng phỏng vấn.
Không muốn tụt lại phía sau, anh quyết tâm học thêm về công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) và các nghiệp vụ chuyên môn. Anh cũng nhận làm việc bán thời gian cho doanh nghiệp của bạn bè để làm quen dần với môi trường tư nhân.
Tương tự, chị Nguyễn V.A. (42 tuổi, TP. HCM) - chuyên viên văn phòng bị ảnh hưởng do sáp nhập bộ máy, cũng bắt đầu hành trình "rải đơn" xin việc. Chị V.A cho hay, khi biết văn phòng nơi chị làm việc bị giải thể, chị cảm thấy hoang mang vì là mẹ đơn thân và không biết phải làm gì để nuôi hai con nhỏ. Sau khi rời cơ quan cũ, chị tìm hiểu thị trường lao động, tận dụng các mối quan hệ và ứng tuyển qua nhiều website, nhưng chỉ nhận được rất ít phản hồi.
Nhận thấy những hạn chế của bản thân, chị bắt đầu học cách thiết kế CV, trả lời phỏng vấn, ăn mặc phù hợp để nâng cao cơ hội. Cuối cùng, một doanh nghiệp nhỏ đã nhận chị vào làm nhân viên hành chính với mức lương 9 triệu đồng/tháng, thử việc hưởng 80%. Mặc dù lương chưa cao, nhưng công việc này đã giúp chị vượt qua được những khó khăn trước mắt.
Cảnh giác bẫy lừa đảo tuyển dụng trực tuyến
Nhiều người đã tìm đến các trang mạng xã hội với hy vọng kiếm việc làm, cải thiện thu nhập. Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Telegram, Tiktok... xuất hiện rất nhiều tài khoản và hàng trăm nhóm (group) với hàng chục ngàn thành viên có tên gọi như: "Việc làm cho người lớn tuổi...", "Làm thêm cho U40-U50..." Tuy nhiên, sau những lời mời gọi hấp dẫn này lại ẩn chứa vô số rủi ro, khiến nhiều người bị lừa đảo một cách tinh vi.
Ông Nguyễn Văn A. (48 tuổi) là một trong những nạn nhân của chiêu trò tuyển dụng ảo sau khi mất việc do công ty tái cấu trúc. Trong quá trình tìm kiếm cơ hội việc làm trên mạng, ông nhận được nhiều lời mời làm việc "hấp dẫn", tuy nhiên lại yêu cầu thanh toán các khoản phí trước khi nhận việc.
Ông A. cho biết, ông được yêu cầu đặt cọc để đảm bảo tuyển dụng, chuyển khoản chi phí đào tạo, phí đồng phục, thẻ ra vào... Họ gửi tin dồn dập khiến ông hoảng loạn nên đã chuyển 18 triệu đồng. Phải đến khi hết tiền, ông mới nhận ra mình bị lừa.
Không riêng ông A., nhiều lao động trung niên khác cũng trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo. Những đối tượng này thường giả mạo các công ty lớn, lập website và email chuyên nghiệp để tạo lòng tin.
Các chuyên gia cảnh báo, lao động trung niên cần nâng cao cảnh giác và kiểm tra kỹ thông tin trước khi đăng ký bất kỳ công việc nào. Ông Phạm Trung Thành - chuyên gia an ninh mạng thuộc Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia khuyến cáo một số nguyên tắc quan trọng để người lao động cảnh giác.
Theo đó, người lao động cần kiểm tra tính xác thực của nhà tuyển dụng bằng cách tìm kiếm thông tin trên website chính thức và xem đánh giá từ những người lao động khác. Tuyệt đối không chuyển khoản bất kỳ khoản phí nào để nhận việc, cũng không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm như giấy tờ tùy thân, tài khoản ngân hàng nếu chưa xác minh tính hợp pháp của công ty. Nếu còn nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến từ những người có kinh nghiệm hoặc liên hệ trực tiếp với công ty để xác minh.
Thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, nhưng không phải mọi lời mời việc làm trên Internet đều đáng tin cậy. Vì vậy, hãy luôn tỉnh táo để tránh mất tiền oan và bảo vệ bản thân trước những bẫy lừa đảo việc làm trực tuyến.
Luật sư Phan Thị Lan - Đoàn Luật sư TP. HCM cho rằng, khi lao động ở tuổi xế chiều mất việc, họ rất khó tìm kiếm công việc mới. Vì vậy, để giúp họ duy trì ổn định trong hệ thống an sinh, Nhà nước cần xây dựng các chính sách bảo vệ việc làm bền vững và khuyến khích doanh nghiệp sẵn sàng tuyển dụng lao động lớn tuổi.
Ngoài ra, khi lao động mất việc, cần thiết phải có các chương trình giới thiệu việc làm, hỗ trợ đào tạo tay nghề và kỹ năng để giúp họ chuyển đổi nghề nghiệp. Để đạt được mục tiêu này, sự phối hợp giữa các trung tâm dịch vụ việc làm, công đoàn và chính quyền địa phương là rất quan trọng trong việc kết nối cung cầu lao động.
Mặc dù cơ hội việc làm đã mở rộng, nhưng để có được công việc phù hợp, lao động lớn tuổi cần nỗ lực nâng cao kỹ năng và thích nghi với yêu cầu của thị trường lao động.
