Lại xuất hiện hình ảnh phản cảm
Mới đây, trên tuyến metro số 1 (TP. HCM) lại xuất hiện hình ảnh phản cảm khi một người đàn ông tập hít xà rồi quay lại clip. Theo đó, anh T.M. - hành khách chứng kiến sự việc, cho biết vào khoảng 17h10 ngày 12/3, khi anh lên tàu metro số 1 tại ga Nhà hát Thành phố (quận 1) để đi đến Bình Thái (TP. Thủ Đức).
Trong quá trình tàu di chuyển, anh nhìn thấy một người đàn ông ở toa bên cạnh có hành động đu bám lên tay nắm và các thanh sắt trên tàu. Khi có nhân viên bảo vệ đến, người này đã chuyển sang toa khác và nhờ một nam thanh niên quay lại video hành động của mình, nhưng bị từ chối.
Sau đó, một số hành khách đã lên tiếng nhắc nhở về nguy cơ gây hư hỏng tàu và việc có thể bị xử phạt. Tuy nhiên, người này vẫn tiếp tục thực hiện động tác hít xà đơn ngay trong toa tàu.
Anh M. đã chụp lại hình ảnh và báo cho nhân viên vận hành metro số 1. Tuy nhiên, khi nhân viên an ninh tiếp cận, người này đã xuống tàu. Công ty TNHH một thành viên Đường sắt đô thị số 1 TP. HCM (HURC1) - đơn vị vận hành xác nhận có sự việc trên.
Đây không phải lần đầu tiên xảy ra sự việc này trên tuyến metro số 1. Trước đó, vào ngày 24/1/2025, một nam thanh niên cũng đã từng đu bám lên tay nắm và thanh sắt trên tàu, gây bức xúc cho hành khách. Theo HURC1, thanh niên này đã nhiều lần thực hiện các hành động tương tự trên các chuyến tàu số hiệu 1401 (hướng từ ga Bến Thành đi ga Bến xe Suối Tiên) và tàu số hiệu 1602 (hướng từ ga Bến xe Suối Tiên đi ga Bến Thành).
HURC1 nhấn mạnh, khoang tàu là không gian công cộng. Các tay nắm được thiết kế để hành khách giữ thăng bằng khi tàu di chuyển, không phải để tập thể dục hay trình diễn. Hành động đu bám không chỉ nguy hiểm cho người thực hiện mà còn có thể gây thương tích cho hành khách xung quanh và làm hư hỏng tài sản công.
Ngoài hành vi trên, tuyến metro số 1 còn ghi nhận nhiều trường hợp vi phạm văn hóa, thiếu thuần phong mỹ tục. Điển hình, trên mạng xã hội xuất hiện bức ảnh một cô gái ngồi trên tàu điện với thần thái gợi cảm, quyến rũ trong bộ bikini hai mảnh màu đen, quần tất lưới và áo lông to bản bên ngoài.
Đáng chú ý, bức ảnh được chụp khi tàu khá đông hành khách. Trang phục của cô gái nhanh chóng nhận phải nhiều chỉ trích cho rằng bộ đồ không phù hợp với không gian công cộng như vậy.
Ứng xử văn minh nơi công cộng
Những câu chuyện trên cho thấy, dù hệ thống hạ tầng đô thị đã có những bước phát triển hiện đại, nhưng nhiều người dân vẫn giữ thói quen ứng xử thiếu văn minh nơi công cộng, chưa hình thành được nếp sống mới. Theo nhiều chuyên gia, mức độ văn minh của một đô thị không chỉ được đánh giá qua hạ tầng, mà còn phụ thuộc rất lớn vào thói quen sử dụng và cách ứng xử của người dân.
Trao đổi trên Báo Dân Trí, thạc sĩ, kiến trúc sư Phạm Hoàng Phương - Viện Kiến trúc Quốc gia cho biết, các nghiên cứu chỉ ra rằng, khi ở trong không gian công cộng, mỗi cá nhân thường tự xác định một "vùng sở hữu" xung quanh mình, giống như một quả bong bóng.
Kích thước "bong bóng" này có thể thay đổi tùy vào nhiều yếu tố như chuẩn mực văn hóa, tâm lý và hành vi ứng xử, mức độ trải nghiệm, cũng như việc tiếp cận thông tin hướng dẫn sử dụng không gian công cộng. Trong đó, khả năng tiếp cận thông tin hướng dẫn đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng lớn đến hành vi của mọi người.
Dựa trên hướng tiếp cận này, để thay đổi hành vi của người dân thì cần tăng cường việc cung cấp thông tin hướng dẫn về cách ứng xử trong không gian công cộng.
Với tốc độ phát triển đô thị và xây dựng hạ tầng hiện nay, việc xây dựng nếp sống văn minh nơi công cộng trở nên vô cùng cần thiết. Ông Phương đề xuất chính quyền đô thị cần xem xét một số giải pháp sau:
Trước mắt, cần sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như truyền hình, báo chí, mạng xã hội, pano, áp phích tại các không gian công cộng để phổ biến quy định và hướng dẫn cách ứng xử văn minh. Các biển báo nên được thiết kế rõ ràng và dễ hiểu.
Cùng với đó, nội dung về văn hóa ứng xử nơi công cộng nên được đưa vào chương trình giáo dục trong nhà trường, từ bậc tiểu học đến đại học. Hà Nội và TP.HCM có thể tổ chức các buổi tham quan, trải nghiệm thực tế trên các tuyến metro để học sinh, sinh viên hiểu rõ hơn về cách ứng xử khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng mới này.
Bên cạnh với việc khuyến khích người dân tham gia các phong trào như "ứng xử văn minh nơi công cộng", chính quyền đô thị cần xây dựng và ban hành quy định cụ thể về các hành vi vi phạm, kèm theo mức xử phạt nghiêm khắc. Việc tăng cường sử dụng camera giám sát và hệ thống cảnh báo tự động để phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm cũng là một giải pháp quan trọng.
Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, những hành vi thiếu chuẩn mực nơi công cộng, xâm phạm trật tự công cộng, đều là vi phạm pháp luật và cần bị lên án. Các hành động như đu bám hay thậm chí tập xà đơn bằng tay trên các thanh nắm tàu metro không chỉ nguy hiểm mà còn có thể gây hư hỏng thiết bị của đoàn tàu. Chúng rất phản cảm, không phù hợp với môi trường đô thị văn minh và phương tiện hiện đại, gây sự khó chịu và bức xúc trong cộng đồng.
Do đó, tùy vào tính chất và mức độ của hành vi vi phạm, người thực hiện những hành động thiếu chuẩn mực nơi công cộng, gây rối trật tự công cộng hoặc vi phạm trật tự giao thông đường bộ, đường sắt sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý phù hợp.
Theo quy định tại Điều 7, Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi gây mất trật tự công cộng là vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy vào mức độ nghiêm trọng.
