Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 47/CĐ-TTg về tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Những năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Các bộ, ngành, địa phương cũng đã tích cực triển khai các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá theo chỉ đạo và bước đầu đã đạt được các kết quả đáng khích lệ. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường ở nam giới đã giảm trung bình 0,5% mỗi năm.
Thế nhưng gần đây, thị trường xuất hiện các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, cùng với đó là tình trạng sử dụng các sản phẩm này có nhiều diễn biến phức tạp. Đáng lo, tỷ lệ sử dụng có xu hướng gia tăng nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người sử dụng.
Để tăng cường kiểm soát, ngăn chặn kịp thời tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành theo chức năng triển khai từng nhiệm vụ cụ thể.
Bộ Y tế được yêu cầu thông tin, giáo dục, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng với đơn vị, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý. Đồng thời nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý loại thuốc lá này.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hoạt động vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu qua cửa khẩu, địa bàn kiểm soát của Hải quan, xác lập chuyên án đấu tranh với các ổ nhóm, đường dây buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo các đơn vị tăng cường tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Bộ Công an chỉ đạo các lực lượng tăng cường điều tra, nắm tình hình, xác lập chuyên án, tập trung đấu tranh, triệt phá các ổ nhóm, đường dây, đối tượng đầu nậu, buôn bán, pha trộn chất cấm vào dung dịch thuốc lá điện tử để truy tố trước pháp luật.
Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý các địa phương, cần thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được phép kinh doanh, sử dụng tại Việt Nam.
Đầu tháng 5 vừa qua, Ủy ban Xã hội cũng đã tổ chức một phiên giải trình về trách nhiệm quản lý Nhà nước với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Tại đây, bà Đào Hồng Lan - Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, Bộ nhất quán quan điểm từ trước đến nay luôn đề xuất cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ Y tế hiện đang nghiên cứu đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm tương tự. Về lâu dài, Bộ Y tế sẽ bổ sung, sửa đổi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá để bảo đảm tính thống nhất.
Tại phiên giải trình này, nhiều ý kiến cũng ủng hộ quan điểm của Bộ Y tế trong việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng bởi đây là những sản phẩm rất nguy hại. Thuốc lá điện tử được vận hành bằng cách làm nóng dung dịch chứa nicotine hoặc hương vị, thường hòa tan thành propylene glycol và/hoặc glycerine. Các nhà khoa học đã tìm thấy có ít nhất 60 hợp chất hóa học trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong khói tạo ra từ thuốc lá điện tử.
Số liệu một cuộc điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế với học sinh tại 11 tỉnh, thành phố cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong nhóm học sinh 13 - 17 tuổi tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Đáng lo lắng là tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của nhóm từ 13 - 15 tuổi tăng từ 3,5% năm 2022, lên 8% năm 2023.
