Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin về việc bị "mạo danh" BKS. Khi nhận thông báo phạt nguội, chủ xe bất ngờ vì xe của họ đang ở Hà Nội trong khi vi phạm xảy ra tận Đà Nẵng, Hà Tĩnh… Một tài khoản Facebook ở Hà Nội thậm chí còn treo thưởng 20 triệu đồng để tìm chiếc xe mang BKS giống hệt xe của mình, lo sợ bị phạt oan.
Thực tế ghi nhận có nhiều trường hợp sử dụng biển số giả đã bị cơ quan chức năng xử phạt. Điển hình như vào cuối tháng 6/2024, Cục CSGT (C08) Bộ Công an nhận được văn bản từ Cục Hành chính - Quản trị II (Văn phòng Chính phủ) yêu cầu kiểm tra ô tô biển xanh BKS 80B-9189 không hoạt động, nhưng vẫn bị trừ tiền phí đường bộ tại trạm thu phí cầu Bến Thủy 1.
Lực lượng CSGT đã dừng và kiểm tra xe ô tô trên. Tài xế điều khiển xe được xác định là ông N.Đ.H (50 tuổi, ngụ Hà Nội) đã sử dụng BKS giả. Ngoài ra, xe còn có một biển số khác ẩn bên trong là 29A-455.xx, với mục đích tránh phí tại các trạm thu phí, chiếm đoạt tiền phí đường bộ.
Trước đó, tháng 5/2024, Công an tỉnh Kiên Giang cũng đã tạm giữ Ngô Hồng Minh Tâm (50 tuổi, người địa phương) để điều tra về việc vận chuyển gần 30.000 gói thuốc lá nhập lậu. Để né tránh lực lượng chức năng, ông Tâm sử dụng xe tải với BKS giả.
Các vụ việc này cho thấy, tình trạng sử dụng biển số giả ngày càng phức tạp và diễn ra ở nhiều nơi. Tuy nhiên, chế tài xử phạt cho hành vi này được cho là chưa đủ nghiêm khắc. Theo Nghị định 100/2019 sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021, việc điều khiển ô tô gắn BKS không đúng với giấy đăng ký hoặc không do cơ quan có thẩm quyền cấp bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng, tịch thu BKS giả và tước giấy phép lái xe từ 1 - 3 tháng.
Nhằm ngăn chặn tình trạng sử dụng BKS giả, trong dự thảo nghị định mới, Bộ Công an đã đề xuất nâng mức phạt hành vi này lên 30 triệu đồng, cao gấp 5 lần so với quy định hiện nay. Cụ thể, Điều 30 của dự thảo nêu rõ chế tài xử phạt hành vi sản xuất, bán biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ trái phép như sau:
Phạt tiền từ 10 - 12 triệu đồng đối với cá nhân, từ 20-24 triệu đồng đối với tổ chức thực hiện hành vi bán biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ không phải là biển số do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sản xuất hoặc không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
Phạt tiền từ 30 - 35 triệu đồng đối với cá nhân, từ 60 - 70 triệu đồng đối với tổ chức thực hiện hành vi sản xuất biển số trái phép hoặc sản xuất, lắp ráp trái phép phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
Ngoài bị phạt tiền, tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi vi phạm ở trên còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tịch thu biển số, phương tiện sản xuất, lắp ráp trái phép. Đồng thời các tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi này còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính.
Tiến sĩ Khương Kim Tạo - nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia chia sẻ, ông rất đồng tình với đề xuất này. Ông nhấn mạnh, việc sử dụng BKS giả rất nguy hiểm. Nhiều trường hợp, người vi phạm gây tai nạn rồi bỏ trốn khiến việc điều tra trở nên khó khăn. Hơn nữa, nếu BKS giả được sử dụng vào mục đích phạm tội, điều này sẽ cản trở quá trình điều tra và che giấu hành vi vi phạm pháp luật.
Ông Tạo hy vọng, việc tăng cường chế tài sẽ là giải pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn việc sử dụng phương tiện gắn BKS giả. Ông cũng đề nghị áp dụng công nghệ để phát hiện nhanh chóng và chính xác các trường hợp vi phạm.
Luật sư Hà Công Tâm - Đoàn luật sư TP. Hà Nội cho rằng, việc sử dụng BKS giả thể hiện sự gian dối. Mức độ đơn giản có thể là để né phạt nguội hoặc phí đường bộ, nhưng nếu BKS giả trùng với BKS thật, điều này có thể gây rắc rối cho chủ sở hữu thật. Với số lượng vụ vi phạm ngày càng tăng, luật sư Tâm cho rằng mức phạt 4 - 6 triệu đồng là chưa đủ sức răn đe. Do đó, nâng mức phạt cao hơn để tạo sự cảnh cáo đối với người vi phạm và góp phần bảo đảm an toàn giao thông là cần thiết.
Trong khi đó, luật sư Nguyễn Thị Thúy - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội kiến nghị, ngoài việc tăng chế tài phạt tiền và trừ điểm giấy phép lái xe, cần nghiên cứu thêm quy định người sử dụng BKS giả gây ảnh hưởng cho người sở hữu thật sẽ phải bồi thường toàn bộ chi phí liên quan, bao gồm thời gian, công sức và tinh thần.
