Cục An toàn Thông tin (Bộ TT&TT) vừa có cảnh báo tới người dân, các tổ chức, doanh nghiệp về những nguy cơ lừa đảo trực tuyến có khả năng bùng phát trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 tới đây.
1. Chiêu trò lừa đảo mua vé máy bay giá rẻ, du lịch giá rẻ dịp Tết
Lợi dụng tâm lý, nhu cầu du lịch, thăm thú của người dân trong thời gian này, nhiều đối tượng đã tìm cách lừa đảo bằng các chiêu bài: Mạo danh đại lý bán vé máy bay, tự tạo ra các website, trang mạng xã hội, với địa chỉ đường dẫn, thiết kế tương tự kênh của các hãng hoặc đại lý chính thức; Đăng tải bài viết quảng cáo bán tour du lịch, phòng khách sạn giá rẻ trên mạng Internet và mạng xã hội với nhiều tiện ích kèm theo; Hướng dẫn khách hàng quan tâm làm theo yêu cầu đăng bài trên Facebook với để mua được vé máy bay giá rẻ rồi làm giả ảnh chụp biên lai, hóa đơn thanh toán và đề nghị nạn nhân chuyển khoản thanh toán chi phí tour du lịch. Thông thường, các đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu nạn nhân chuyển tiền (từ 30-50% giá trị vé) để đặt cọc tour du lịch, phòng khách sạn.
Ngay sau khi người bị hại chuyển tiền, các đối tượng này sẽ lập tức chặn Facebook, xóa toàn bộ dấu vết, các tài khoản đã sử dụng liên hệ và cắt liên lạc với nạn nhân.
Thực tế, nhiều đối tượng còn giả mạo nhân viên của hãng bay, đại lý máy bay lớn có chiết khấu cao, để đưa ra các mức giá hấp dẫn khiến nhiều người mắc bẫy.
Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần tỉnh táo trước khi thực hiện giao dịch trên mạng xã hội đặc biệt là với các quảng cáo giá siêu rẻ và ưu đãi lớn, chỉ trực tiếp đặt vé qua website chính của hãng hàng không hoặc gọi trực tiếp lên tổng đài nếu không thành thạo việc đặt vé qua mạng, đồng thời tìm hiểu kỹ, xác nhận thông tin mã vé và kiểm tra có hiệu lực, yêu cầu nhân viên của hãng soát lại thông tin hành trình bay, hành khách bay trước khi chuyển tiền. Đặc biệt, không nên giao dịch qua bên trung gian thứ ba hay các đại lý khi không rõ về chất lượng, độ uy tín.
2. Lừa đảo việc làm thêm thời vụ lương cao tại nhà
Đối tượng bị hình thức lừa đảo này hướng tới là các mẹ bỉm sữa, học sinh, sinh viên, người có lao động trung bình thấp… có nhu cầu kiếm thêm tiền dịp Tết nhanh, lương cao.
Theo đó, các đối tượng sẽ mạo danh nhân viên sàn thương mại điện tử, nhân viên công ty môi giới giới thiệu việc làm để tuyển dụng với những lời hứa hẹn việc nhẹ lương cao, làm việc tại nhà, không phải đặt cọc tiền… với các công việc đơn giản như chốt đơn trực tuyến, mẫu ảnh, gấp lì xì, cộng tác viên tăng tương tác bán hàng, dịch thuật hay lồng tiếng thu âm…
Các đối tượng sẽ liên tục dồn ép nạn nhân khiến họ bị ảnh hưởng tâm lý, rơi vào trạng thái hoang mang, lo lắng và sợ sẽ không lấy lại được số tiền đã bỏ ra, buộc phải tiếp tục thực hiện theo các yêu cầu của chúng. Khi số tiền nạp đã lên tới giá trị lớn, các đối tượng sẽ viện nhiều lý do để trì hoãn việc rút tiền và chiếm đoạt tài sản nạn nhân.
Với hình thức này, người dân nên tìm hiểu kĩ về người giới thiệu và chính sách của công ty mà đối tượng nhắc tới, nên tìm đến những văn phòng, công ty có danh tiếng, uy tín hoặc các trang web chính thống của họ và không nên quá tin tưởng vào những đề nghị quá hấp dẫn và những công việc dễ dàng, không quan trọng trình độ hay kỹ năng. Tuyệt đối không đặt cọc cho các đối tượng dưới bất cứ hình thức nào khi chưa nắm bắt rõ ràng thông tin và mức độ uy tín.
Đặc biệt, người dân không được cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản ngân hàng hay mã OTP cho bất kỳ ai và dưới bất kỳ hình thức nào.
3. Giả danh cán bộ công an, luật sư hỗ trợ lấy lại tiền đã bị lừa đảo
Hình thức này chủ yếu lợi dụng tâm lý xót của của những người từng bị lừa đảo, muốn lấy lại số tiền đã mât, các đối tượng sẽ giả danh cán bộ an ninh mạng để hỗ trợ thu hồi tiền lừa đảo, cam kết lấy lại được với thủ tục nhanh chóng, hiệu quả, đơn giản hơn nhiều so với đến khai báo tại cơ quan công an.
Các đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân đóng phí để hỗ trợ hoặc làm nhiệm vụ để rút tiền treo trên hệ thống. Khi có người chuyển tiền, chúng sẽ tiếp tục viện cớ tài khoản ngân hàng bị lỗi và không cho rút về.
Với hình thức lừa đảo này, người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác, có thể ghi âm cuộc gọi, lưu lại số điện thoại và thông báo kịp thời cho cơ quan công an nơi gần nhất để trình báo vụ việc nếu vô tình trở thành nạn nhân. Đồng thời thường xuyên cập nhật và nắm bắt thông tin về vấn đề an toàn không gian mạng; luôn cảnh giác với những lời mời chào trên mạng xã hội. Người dân tuyệt đối không cung cấp những thông tin cá nhân như CCCD, CMND, số tài khoản ngân hàng, mã OTP, … cho bất kỳ ai. Lưu ý, không thực hiện bất kỳ giao dịch nào trên mạng xã hội nếu chưa xác minh được chính xác người nhận tiền là ai.
Người dân tuyệt đối không nghe theo hướng dẫn của bất cứ đối tượng nào mạo danh có thể lấy lại tiền giúp nạn nhân mà phải chuyển phí trước.
4. Lừa đảo vay tiền qua app tín dụng đen
Hình thức lừa đảo này chủ yếu dựa trên các app “tín dụng đen” với lãi suất thấp, giải ngân nhanh,ưu đãi 0% hoặc thủ tục vay không cần tài sản thế chấp… tuy nhiên đây đều là hình thức vay nhanh thanh toán ngắn trong vòng 7-10 ngày với lãi suất rất cao. Thông qua Zalo, Facebook, chúng sẽ yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân như tên họ, địa chỉ, năm sinh, nơi làm việc kèm số điện thoại, đồng thời yêu cầu người vay nợ cho phép truy cập vào danh bạ điện thoại, tài khoản mạng xã hội, chụp ảnh nhận diện, ảnh Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân…
Sau đó, khi đến thời hạn thanh toán mà người dân không trả hoặc chậm trả lãi, chúng sẽ truy cập vào điện thoại hoặc quay sang đòi nợ những nguwofi trong danh bạ dù không liên quan đến khoản vay, gửi tin nhắn đe dọa xúc phạm hoặc dùng mạng xã hội đăng tải những hình ảnh bôi nhọ… gây áp lực buộc người vay nợ phải trả tiền…
Theo Cục An toàn thông tin, trong trường hợp có nhu cầu vay vốn phục vụ cho công việc, cuộc sống của bản thân, nên tìm đến các tổ chức cho vay uy tín như ngân hàng hoặc các công ty tài chính hợp pháp, tuyệt đối không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng trên các trang web hoặc ứng dụng không đáng tin cậy, không để bên cho vay truy cập tài khoản và danh bạ điện thoại cá nhân.
Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, đặc biệt liên quan đến tài chính, người dân nên xem xét cẩn thận các quyền mà ứng dụng yêu cầu cũng như đọc kỹ các điều khoản, chính sách của ứng dụng này. Nếu phát hiện có điểm đáng ngờ, hãy hủy cài đặt ứng dụng ngay lập tức.
Trong trường hợp nghi ngờ một trang web có dấu hiệu liên quan đến “tín dụng đen”, người dân có thể chủ động cảnh báo đến tại trang web canhbao.khonggianmang.vn để cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp ngăn chặn.
Ngoài ra, trong trường hợp buộc phải sử dụng loại hình vay tiền qua mạng, người dân cần tìm hiểu, lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ, ứng dụng cho vay uy tín, thể hiện đầy đủ các thông tin như: tên công ty, mã số doanh nghiệp, địa chỉ, các chính sách cụ thể về lãi suất vay (trả nợ trước hạn, chậm trả…) mẫu hợp đồng, trách nhiệm của các chủ thể tham gia giao dịch…
5. Lừa đảo nhận quà trúng thưởng
Với hình thức này, các đối tượng lừa đảo sẽ sử dụng mạng xã hội hoặc điện thoại, mạo danh các công ty có thương hiệu và uy tín, gọi điện hoặc nhắn tin về các chương trình khuyến mại, tri ân tặng quà dịp Tết hay thông báo khách hàng đã trúng thưởng các phần quà có giá trị cao dù không tham gia bất kỳ chương trình nào. Chúng sẽ yêu cầu nạn nhân đóng tiền đặt cọc để nhận phần quà này. Sau khi nhận được tiền, chúng cũng chặn đứng mọi liên lạc với nạn nhân.
Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân cần phải nâng cao cảnh giác trước những lời mời trên mạng xã hội, không làm theo hướng dẫn của đối tượng khi chưa xác minh được danh tính; không truy cập vào các đường link lạ hoặc tải các ứng dụng lạ; Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho bất kỳ đối tượng nào thông qua mọi hình thức; Cần tìm hiểu kỹ về đối tượng gọi đến, yêu cầu họ cung cấp đầy đủ thông tin về họ tên, chức vụ, đơn vị công tác, địa chỉ, số điện thoại (nếu bên tặng thưởng là cá nhân); tên Công ty, địa chỉ cụ thể, số điện thoại, mã số thuế, giấy phép đăng ký kinh doanh (nếu bên tặng thưởng là doanh nghiệp) để tìm hiểu, tra cứu và xác minh.
Khi cần thiết, người dân có thể liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền như Sở Công Thương hoặc Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương để được giải đáp và hỗ trợ kịp thời về chương trình khuyến mãi, trao thưởng mà bên kia cung cấp...
Để Tết đến, xuân về được trọn vẹn, người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác trước các thủ đoạn ngày càng tinh vi, phức tạp của các đối tượng. Đồng thời, thường xuyên theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (https://khonggianmang.vn) . Nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo, hãy gửi phản ánh về địa chỉ của trang Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam (https://canhbao.khonggianmang.vn)
