Thành phố Đà Nẵng đang là địa phương dẫn đầu cả nước về quỹ nhà ở xã hội (NOXH) thuộc sở hữu Nhà nước với 10.687 căn hộ chung cư và 1.146 phòng ký túc xá có tổng vốn đầu tư 3.570 tỷ đồng. Để đáp ứng nhu cầu lớn về nhà ở của người dân và người lao động, thành phố tiếp tục huy động nguồn vốn ngân sách Nhà nước, kêu gọi nhà đầu tư xây dựng thêm NOXH.
Bài học kinh nghiệm từ Đà Nẵng
Thời gian qua, với hơn 10.000 căn NOXH thuộc sở hữu Nhà nước đã gần như được bố trí hết nên Đà Nẵng đã tạm dừng tiếp nhận đơn đề nghị thuê chung cư. Mới đây, cử tri tiếp tục kiến nghị liên quan đến chủ trương hỗ trợ xây mới nhà ở cho hộ dân không đảm bảo diện tích tối thiểu, xem xét bố trí chung cư NOXH cho người đủ điều kiện để đảm bảo đời sống, nhất là những nơi có tốc độ tăng dân cư nhanh.
Trả lời kiến nghị của cử tri, Sở Xây dựng thành phố Đà Nẵng cho biết, về chính sách hỗ trợ kinh phí xây mới, sửa chữa nhà ở hiện nay, thành phố Đà Nẵng đã thực hiện với người có công với cách mạng. Theo đó, hỗ trợ 60 triệu đồng/nhà xây mới, 30 triệu đồng/nhà sửa chữa; với hộ nghèo hỗ trợ 80 triệu đồng/nhà xây mới, 30 triệu đồng/nhà sửa chữa.
Về NOXH cho thuê, trong giai đoạn hiện nay, thành phố ưu tiên bố trí thuê NOXH với người có công với cách mạng và các hộ thuộc diện di dời, giải tỏa các khu chung cư, tập thể xuống cấp thuộc tài sản công…Đối với các đối tượng khác, sẽ xem xét giải quyết thuê, mua NOXH từ nguồn vốn ngoài ngân sách.
Trong thời gian tới, Sở Xây dựng thành phố Đà Nẵng tiếp tục cân đối quỹ nhà ở thuộc tài sản công, xem xét phương án phân bổ bố trí thuê NOXH có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và thông báo cụ thể đến các địa phương.
Riêng đối với trường hợp thuê, mua NOXH nguồn vốn ngoài ngân sách, Đà Nẵng đang có một số dự án tại quận Liên Chiểu trong giai đoạn mở bán. Bên cạnh đó, từ nay đến năm 2025, Đà Nẵng sẽ tiếp tục kêu gọi đầu tư một số dự án phân bố đều khắp quận, huyện để đáp ứng chỉ tiêu hơn 6.000 số căn NOXH được giao.
Tập trung phát triển NOXH cho thuê
Nhìn vào quá trình của Đà Nẵng có thể thấy, mô hình NOXH cho thuê bằng nguồn vốn công đã giúp nhiều người dân tại đây đạt được mục tiêu có nơi ở ổn định. Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký quyết định ban hành kế hoạch triển khai thực hiện công tác phát triển NOXH trong tình hình mới.
Trong đó, nội dung quan trọng được đưa ra là Nhà nước tập trung phát triển NOXH cho thuê khu vực đô thị bằng nguồn vốn đầu tư công. Quyết định này không chỉ hướng tới việc đa dạng nguồn vốn mà còn tạo ra nhiều lựa chọn cho người lao động tiếp cận nhà ở trong bối cảnh nguồn cung NOXH còn hạn chế, nhất là tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. HCM.
Thực tế, mô hình NOXH cho thuê thì đã được phát triển tại TP. HCM nhiều năm trước, thông qua các khu nhà lưu trú công nhận trong các khu công nghiệp hoặc doanh nghiệp tự đầu tư. Dù còn hạn chế, mô hình này đã và đang đáp ứng nhu cầu rất thiết thực về nhà ở của công nhân, và người lao động thu nhập thấp.
Do vậy, các chuyên gia cho rằng, tại mỗi địa phương cũng cần tạo thêm nhiều cơ chế để thu hút nguồn lực từ khối đầu tư tư nhân, chính quyền đóng vai trò “bà đỡ” thông qua việc tạo ra các hành lang pháp lý, cung cấp các cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích các chủ đầu tư.
Theo ông David Jackson - Tổng Giám đốc, Avison Young Việt Nam, mô hình phát triển NOXH ở nhiều quốc gia trên thế giới dựa trên tinh thần hợp tác và khuyến khích. Trong đó, nguồn vốn đầu tư dài hạn của Nhà nước, gói trợ cấp lãi suất hay tín dụng sẽ là những điểm cốt lõi để khơi dậy sự quan tâm của khối tư nhân.
Nói cách khác, tại nhiều quốc gia trên thế giới, việc phát triển NOXH được xem như một khoản đầu tư chung, hướng đến cộng đồng. Và hợp tác đối tác công - tư đã được chứng minh là mô hình khả thi để phát triển NOXH nhất ở nhiều quốc gia phát triển.
