Tránh xáo trộn quyền và lợi ích của người dân
Theo đề xuất mới của Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM sẽ có 4 hạn mức đất ở, tương ứng với từng khu vực. Cụ thể, các quận trung tâm (quận 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, Gò Vấp, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Tân Bình, Tân Phú) không quá 160m2/hộ; TP Thủ Đức, quận 7, 12, Bình Tân và các thị trấn thuộc các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè tối đa 200m2/hộ.
Các khu quy hoạch phát triển đô thị ở các xã của huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè tối đa 250m2/hộ; các khu dân cư nông thôn thuộc huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè và Cần Giờ không quá 300m2/hộ.
Đất ở là diện tích đất được sử dụng để xây nhà hoặc các công trình phục vụ cuộc sống
Đất ở là diện tích đất được sử dụng để xây nhà hoặc các công trình phục vụ cuộc sống. Hạn mức đất ở được đặt ra để giúp cơ quan quản lý nhà nước xác định quyền sử dụng, giao đất, bồi thường và hỗ trợ cho người dân. Mỗi tỉnh, thành phố có hạn mức đất ở khác nhau. Nếu đất nằm trong hạn mức được công nhận, người dân sẽ không phải đóng tiền sử dụng đất.
Ví dụ, nếu một hộ gia đình sở hữu 500m2 đất nông nghiệp trước ngày 15/10/1993 ở TP Thủ Đức, họ có thể chuyển đổi tối đa 200m2 sang đất ở mà không phải đóng thuế. Tuy nhiên, nếu diện tích muốn chuyển đổi vượt hạn mức, người dân phải đóng thuế cho phần diện tích vượt quá bằng cách áp dụng bảng giá đất và hệ số K.
Lý do đưa ra đề xuất này là để tránh gây xáo trộn cho người dân đã được công nhận quyền sử dụng đất trước đó, đồng thời đảm bảo phù hợp với thực tế phát triển của thành phố. Điều này cũng giúp giảm những vướng mắc liên quan đến bồi thường đất ở khi nhà nước thu hồi đất.
Trước đó, trong một dự thảo hồi tháng 7, Sở Tài nguyên và Môi trường từng đề xuất giảm hạn mức đất ở xuống còn 160m2 cho TP Thủ Đức, quận 7, 12, Bình Tân và 250m2 cho các huyện nông thôn, nhưng đề xuất này đã vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ các đơn vị do chưa phù hợp với thực tế tại địa phương.
Giữ nguyên hạn mức là hợp lý
Nói về đề xuất giảm hạn mức đất ở, ông Võ Hồng Thắng - Giám đốc đầu tư DKRA Group cho biết, trong những năm gần đây, các khu vực như quận 7, quận 12 và TP Thủ Đức đã phát triển mạnh về kinh tế, hạ tầng và dân số, gần giống như các quận trung tâm. Do đó, việc coi những nơi này là "vùng ven" không còn hợp lý. Với sự phát triển nhanh chóng và đất đai chật chội, việc giảm hạn mức đất ở xuống 160m² là hợp lý và có ý nghĩa trong quản lý đất đai.
Đồng tình, ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Công ty Property Guru Việt Nam cho biết thêm, việc điều chỉnh hạn mức đất ở sẽ có lợi cho quy hoạch đô thị và giúp sử dụng đất công bằng hơn. Việc giảm diện tích đất ở còn giúp tăng nguồn thu cho nhà nước và tăng giá trị sử dụng đất.
Đề xuất giữ nguyên hạn mức đất ở để tránh gây xáo trộn cho người dân đã được công nhận quyền sử dụng đất trước đó
Tuy nhiên, hạn mức đất ở có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí thuế và tiền bồi thường khi đất bị thu hồi. Việc giảm hoặc tăng hạn mức sẽ ảnh hưởng đến số tiền mà người dân phải đóng khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở.
Ông Đinh Minh Tuấn lý giải, nếu diện tích đất vượt quá hạn mức, người dân phải nộp thuế sử dụng đất bằng 50% tiền sử dụng đất. Theo bảng giá đất mới, mỗi hộ giảm 40-50m2 sẽ phải đóng thêm một khoản thuế đáng kể.
Theo đó, các chuyên gia cho rằng việc giữ nguyên hoặc thay đổi hạn mức đất ở cần dựa trên thống kê khoa học, xem xét số lượng người dân được hưởng lợi từ chính sách này và mức thu ngân sách từ tiền sử dụng đất. Nếu không có căn cứ khoa học, sẽ khó giải thích cho những người chưa hưởng ưu đãi nhưng bị cắt giảm.
Thực tế, với các khu vực phát triển mạnh như TP Thủ Đức, quận 7, 12, và Bình Tân, nhu cầu sử dụng đất ở rất cao, nhưng quỹ đất còn lại rất hạn chế. Do đó, việc giữ nguyên hạn mức hiện tại là hợp lý và giúp đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Hiện, UBND TP. HCM đang xem xét tờ trình của Sở để quyết định về việc giữ nguyên hạn mức đất ở cho các hộ gia đình sử dụng đất trước ngày 15/10/1993. Quy định này sẽ được áp dụng theo Luật Đất đai 2024 từ ngày 1/8.
