Khoản 1 Điều 35 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 quy định: “Người tham gia giao thông bị nghiêm cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”. Theo quy định này, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, tài xế điều khiển phương tiện mà trong hơi thở hoặc máu có nồng độ cồn đều bị xử phạt nghiêm.
Mới đây, dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (do Bộ Công an chủ trì soạn thảo) cũng đề nghị quy định cấm tuyệt đối người điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Nội dung này có điểm tương đồng như Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019, xác định giới hạn nồng độ cồn bằng 0.
Tuy nhiên, hiện nay nhiều chuyên gia và cả người dân cho rằng quy định này chứa nhiều bất cập. Bởi nhiều trường hợp uống từ trưa hoặc hôm trước, nhưng đến tối, khi đo nồng độ cồn thì trong người vẫn còn một chút. Bên cạnh đó, theo nghiên cứu y học, ở trạng thái bình thường của cơ thể trong máu luôn duy trì nồng độ cồn nhất định ở mức 0,03% hoặc có trường hợp trong cơ thể có nồng độ cồn do các yếu tố như ăn, uống các thực phẩm lên men trong dạ dày, thuốc điều trị…
Mới đây, Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế đã có công văn gửi một số đơn vị chuyên khoa và các chuyên gia, đề nghị nghiên cứu về nồng độ cồn trong khí thở hoặc máu của người điều khiển các phương tiện khi tham gia giao thông. Đề xuất này được căn cứ từ khía cạnh y tế như nồng độ cồn phát hiện trong cơ thể không do sử dụng rượu, bia; giới hạn nồng độ cồn trong máu hoặc khí thở của người điều khiển phương tiện giao thông.
Tổ chức y tế thế giới (WHO) cho biết, trên thế giới có hơn 140 quốc gia, vùng lãnh thổ quy định giới hạn nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở ở mức lớn hơn 0.
Như tại Trung Quốc, người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn trong máu từ 20mg/100ml đến dưới 80mg/100ml thì bị xác định là “lái xe sau khi uống rượu bia”. Còn nồng độ cồn trong máu cao hơn 80mg/100ml được quy vào tội “lái xe trong tình trạng say xỉn”. Trường hợp này, người điều khiển phương tiện có thể bị phạt tù từ 1 đến 6 tháng và treo bằng lái xe 5 năm.
Tại Thái Lan, người điều khiển phương tiện trên 20 tuổi mà có nồng độ cồn trong máu vượt quá 50mg/100ml bị cho là lái xe trong tình trạng say rượu. Còn Luật Giao thông Đường bộ của Singapore quy định giới hạn nồng độ cồn khi lái xe là 0,35mg/lít khí thở, 80mg/100ml máu.
PGS.TS Nguyễn Đức Chính - nguyên Trưởng khoa phẫu thuật nhiễm khuẩn và chăm sóc vết thương Bệnh viện Việt Đức chia sẻ, các vụ tai nạn giao thông liên quan đến sử dụng rượu, bia đã giảm đáng kể, chứng minh được hiệu quả trong việc xử lý quyết liệt những trường hợp vi phạm nồng độ cồn. Tuy nhiên, nếu đưa ra mức khung để xử phạt nồng độ cồn sẽ tạo sự linh hoạt, thuận lợi hơn cho người dân. Quan trọng nhất vẫn là ý thức tự giác của người dân để đảm bảo an toàn cho chính mình và những người xung quanh.
Anh Nguyễn Minh Hiếu (Mễ Trì, Hà Nội) cho biết, giới hạn nồng độ cồn lớn hơn 0 nhưng ở mức phù hợp sẽ vừa đảm bảo an toàn giao thông, vừa phát triển kinh tế xã hội và văn hóa. Ngoài ra, các trường hợp vượt ngưỡng kiểm tra cũng cần nâng cao mức xử phạt để mang tính răn đe, hạn chế tối đa vi phạm.
Tại Việt Nam, rượu không thể thiếu trong các dịp quan trọng như lễ Tết, giỗ chạp... Thế nên, việc sử dụng bao nhiêu và mức nồng độ cồn cho phép phù hợp với từng loại phương tiện giao thông, cần phải nghiên cứu, đánh giá thận trọng trên cơ sở bảo đảm yêu cầu thực tiễn, tính khả thi và có căn cứ khoa học.