Diện tích giao thông tĩnh mới có 0,5%
Hiện nay trên địa bàn Hà Nội có khoảng 8 triệu phương tiện giao thông đường bộ, trong đó có gần 1,5 triệu ô tô. Tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân tại thành phố là 4,5% mỗi năm, trong khi ô tô tăng trưởng khoảng 10% hàng năm.
Theo quy hoạch, diện tích giao thông tĩnh phải đáp ứng được 30%, nhưng thực tế thành phố mới đáp ứng được 0,5%. Phần lớn nhu cầu còn lại, được giải quyết bằng cách đỗ xe tại các bãi đất trống, đất các dự án chưa triển khai, các khu vực công cộng như lòng đường, vỉa hè, công viên...
Một ví dụ điển hình là tại phường Hoàng Liệt - một trong những khu vực đông dân nhất Hà Nội, phường có gần 100 tòa chung cư, nhưng chỉ có 9 tòa có tầng hầm. Vì vậy, tình trạng đỗ xe tự phát không thể tránh khỏi.
Chị Nguyễn Minh Trang - một cư dân tại phường Hoàng Liệt chia sẻ, gia đình chị phải gửi xe vào bãi đỗ không mái che, chấp nhận mọi điều kiện thời tiết: Mưa, nắng, thậm chí bão, xe vẫn phải để ngoài trời. Chị bảo, xót của nhưng không còn cách nào khác.
Chị Trần Thị Thu - cư dân một chung cư trên đường Nguyễn Xiển, Hà Nội) cho biết, do hầm đỗ xe của chung cư quá tải, chị buộc phải tự tìm chỗ gửi xe bên ngoài với chi phí khá cao. Trên các diễn đàn cộng đồng, chị thường xuyên thấy những bài viết chia sẻ khó khăn trong việc tìm bãi đỗ xe tại các khu đô thị đông đúc.
Để giải quyết vấn đề này, từ nhiều năm trước, Hà Nội đã bắt đầu triển khai xây dựng các bãi đỗ xe cao tầng, trong đó bãi đỗ xe Trần Nhật Duật (Hoàn Kiếm) và Nguyễn Công Hoan (Ba Đình) là hai mô hình đáng chú ý.
Bãi đỗ xe Trần Nhật Duật khánh thành vào ngày 24/04/2015, là bãi đỗ xe công cộng đầu tiên ở Hà Nội sử dụng giàn thép, được đầu tư hơn 30 tỷ đồng. Với diện tích 412m² và cấu trúc 7 block cao 4 tầng, bãi này có thể chứa 91 ô tô dưới 7 chỗ. Giá gửi xe tại đây dao động từ 30.000 - 40.000 đồng/lượt/2 giờ.
Còn bãi đỗ xe Nguyễn Công Hoan khánh thành vào ngày 30/01/2016 với tổng vốn đầu tư 60 tỷ đồng, có diện tích 1.048 m² và sức chứa 221 ô tô dưới 7 chỗ. Bãi đỗ xe giàn thép này được thiết kế theo công nghệ Hàn Quốc.
Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, Hà Nội cần thúc đẩy mạnh mẽ việc xây dựng các bãi đỗ xe ngầm và bãi đỗ xe trên cao, đây là xu hướng tất yếu của các đô thị lớn trên thế giới. Để hiện thực hóa kế hoạch này, Hà Nội cần xem xét, điều chỉnh một số cơ chế và chính sách nhằm đa dạng hóa nguồn vốn và quỹ đất cho các dự án bãi đỗ xe.
Gỡ nút thắt các dự án bãi đỗ xe
Thực tế cho thấy, vốn đầu tư cho các bãi đỗ xe nổi không quá lớn, trong khi đó vốn xây dựng bãi đỗ xe ngầm lại rất cao, cộng với việc phí trông giữ xe bị khống chế. Theo Tiến sĩ Khương Kim Tạo - nguyên Phó Chánh Văn phòng Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, đây chính là một trong những "nút thắt" khiến các dự án bãi đỗ xe ngầm và bãi đỗ xe trên cao bị đình trệ.
Để giải quyết vấn đề thiếu bãi đỗ xe, Hà Nội cần tháo gỡ nút thắt này bằng cách tạo ra sự hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người sử dụng dịch vụ trông giữ xe.
Ông cho rằng, chúng ta không nên tiếp tục khống chế giá trần phí gửi xe mà nên để cơ chế thị trường điều chỉnh. Mức phí trông giữ xe có thể khác nhau tùy theo vị trí. Khi đó, có thể một số nhà đầu tư không xây khách sạn mà chuyển hướng đầu tư vào bãi đỗ xe.
Dù tiến độ còn chậm, Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp cụ thể để cải thiện tình hình giao thông tĩnh và giảm áp lực từ phương tiện cơ giới. Nhất là bước sang năm 2025, tình hình triển khai các dự án bãi đỗ xe đã có những tín hiệu tích cực.
Mới đây, UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 1046/QĐ-UBND, cho phép Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Thiện Thành Phát thuê 10.642 m² đất tại số 68 Dương Đình Nghệ (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy) để thực hiện dự án bãi đỗ xe nhằm giảm thiểu tình trạng ùn tắc và cải thiện an ninh trật tự khu vực.
Cũng tại quận Cầu Giấy, một dự án bãi đỗ xe cao tầng thông minh với sức chứa hàng trăm xe đang tích cực được triển khai các thủ tục cần thiết và dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2025, góp phần giảm ùn tắc và cải thiện giao thông tĩnh tại khu vực này.
Bên cạnh đó, Ban Đô thị cũng đã đề nghị UBND TP. Hà Nội chỉ đạo rà soát Quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để loại bỏ khỏi quy hoạch những vị trí khó thực hiện.
Ngoài ra, Sở Giao thông vận tải Hà Nội phối hợp với Sở Tài chính điều chỉnh cơ chế giá đỗ xe theo Luật Giá 2023, dự kiến hoàn thành trong nửa đầu năm 2025 nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý.
Với sự phát triển kinh tế trong những năm qua, việc sở hữu ô tô ngày càng trở nên khả thi đối với nhiều gia đình. Sự gia tăng nhanh chóng về số lượng ô tô sẽ là một thách thức lớn không chỉ với Hà Nội mà cả các đô thị khác nếu chính quyền và các cơ quan chức năng không triển khai các giải pháp đồng bộ và quyết liệt, như xây dựng bãi đỗ xe ngầm và trên cao.