Chính sách này được thực hiện theo Quyết định 09/2023/NQ-HĐND, quy định về hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư do HFIC tài trợ thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố.
Điều kiện vay vốn cũng cần được nới lỏng
Theo mục tiêu đề ra, đến năm 2030, TP.HCM sẽ xây dựng khoảng 93.000 căn nhà ở xã hội (NOXH) và nhà ở cho lực lượng vũ trang. Song song đó, thành phố đang triển khai xây dựng 46.000 căn nhà trong chương trình tái định cư cho các hộ dân ven kênh rạch nhằm phục vụ công tác chỉnh trang đô thị.
Để đạt được mục tiêu này, thành phố đã mời gọi nhà đầu tư tham gia vào 7 dự án nhà ở xã hội có sẵn hạ tầng kỹ thuật kết nối. Hiện đã có 12 nhà đầu tư đăng ký tham gia, với kế hoạch xây dựng hơn 40.000 căn hộ. Đồng thời thực hiện chính sách hỗ trợ về vốn khi cho vay đến 200 tỷ đồng, không tính lãi suất với dự án có tổng mức đầu tư 1.000 tỷ đồng.
Đánh giá cao sự hỗ trợ của TP.HCM dành cho các nhà phát triển NOXH, nhưng ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành cho rằng, để các doanh nghiệp có thể tiếp cận gói vay ưu đãi này, cần đẩy nhanh các thủ tục pháp lý liên quan đến việc chuẩn bị xây dựng. Chỉ khi dự án được cấp đầy đủ giấy phép, doanh nghiệp mới có thể bắt đầu triển khai xây dựng và giải ngân khoản vay hỗ trợ lãi suất từ ngân sách thành phố.
TP. HCM sẽ tiếp tục sử dụng ngân sách địa phương cho các doanh nghiệp phát triển NOXH vay tối đa 200 tỷ đồng/dự án, hỗ trợ 100% lãi suất
Cũng theo ông Nghĩa, đối với các doanh nghiệp có dự án đã hoàn tất thủ tục pháp lý, TP. HCM nên căn cứ vào kết quả thẩm định vay vốn của ngân hàng để triển khai cho vay hỗ trợ lãi suất. Hiện nay, các ngân hàng thương mại thường thực hiện việc thẩm định dự án và phê duyệt cho vay một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp.
Nếu ngân hàng đã đồng ý cho vay, thành phố chỉ cần dựa vào đánh giá đó để tiến hành việc hỗ trợ lãi suất từ ngân sách. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư có đủ điều kiện pháp lý, được ngân hàng cam kết cho vay, thuận lợi tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ, đẩy nhanh tiến độ xây dựng dự án nhà ở xã hội, sớm hoàn thiện và cung cấp sản phẩm đến người dân.
Theo cơ chế hiện hành, nhà đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được phép sử dụng 20% tổng diện tích dự án để kinh doanh thương mại, góp phần tăng lợi nhuận và khuyến khích phát triển. Các doanh nghiệp cũng mong muốn được nhà nước cho phép nâng hệ số sử dụng đất lên 1,5 lần đối với các khu đất dành cho NOXH mà doanh nghiệp tự tạo lập.
Đồng tình, ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân, đề xuất thành phố hợp nhất ba loại hình NOXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang và nhà ở công nhân thành một khái niệm chung là nhà ở NOXH, phù hợp với 11 nhóm đối tượng mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Từ đó, cho phép doanh nghiệp xây dựng NOXH tại các khu vực vùng ven khu công công nghiệp, thay vì trong khu công nghiệp, qua đó khuyến khích doanh nghiệp phát triển dự án tại các quận, huyện vùng ven, tăng nguồn cung.
Phát triển NOXH để “hạ nhiệt” giá chung cư
Tại một talkshow về NOXH mới đây, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, chính sách cho loại hình nhà ở này đang có những cải tiến quan trọng, tháo gỡ nhiều điểm nghẽn so với trước đây, tại điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động, người thu nhập thấp.
Đồng tình, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, việc phát triển NOXH khó khăn hơn nhiều so với nhà ở thương mại, bởi nguồn vốn hỗ trợ chủ yếu đến từ các gói tín dụng ngắn và trung hạn, mang tính thời điểm và thiếu tính bền vững. Điều này gây khó khăn trong việc duy trì sự ổn định và lâu dài cho các dự án NOXH. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này chủ yếu vì trách nhiệm xã hội hơn là lợi ích kinh tế.
Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký công điện yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh triển khai các dự án NOXH. Công điện nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân cấp, phân quyền, cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Nếu số lượng NOXH được tăng lên, sẽ trở thành một đối trọng với các dự án nhà ở thương mại giá cao
Về nguồn vốn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ đẩy nhanh giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho NOXH và nhà ở công nhân. Đồng thời, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố cần lập danh mục các dự án nhà ở công nhân và công khai để các ngân hàng có cơ sở cho vay. Song song với đó, thực hiện nghiêm quy định về quỹ đất dành cho nhà lưu trú công nhân và đảm bảo 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại được sử dụng để phát triển NOXH.
Thủ tướng chỉ đạo tổ chức đấu giá, đấu thầu để lựa chọn các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính và kinh nghiệm, đồng thời đôn đốc các dự án đã khởi công để sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng. Đối với những dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, cần nhanh chóng thực hiện các thủ tục cần thiết để sớm khởi công.
Bên cạnh TP.HCM, một số địa phương khác cũng đang tăng tốc phát triển các dự án NOXH. Theo báo cáo mới nhất từ Sở Xây dựng Hà Nội, trong giai đoạn 2021 – 2025 thành phố sẽ có 19 dự án được hoàn thành, đạt 78,3% so với chỉ tiêu đặt ra. Đáng chú ý, một số dự án NOXH nằm ở vị trí đẹp đã và đang được khởi công.
Theo nhận định của các chuyên gia, nếu số lượng NOXH được tăng lên, sẽ trở thành một đối trọng với các dự án nhà ở thương mại giá cao, đó cũng là một trong những giải pháp quan trọng để hạ giá nhà. Trong thời gian qua, nhờ ưu đãi trong các quy định mới đã thúc đẩy nhiều doanh nghiệp chủ động xin chuyển dự án sang xây dựng NOXH dù không đạt được tỷ suất lợi nhuận cao.