Năm 2023, TP. HCM thí điểm tuyển sinh đầu cấp (lớp 1 và 6) theo hệ thống thông tin địa lý (Geographic Information System - bản đồ GIS) tại 3 địa bàn là TP. Thủ Đức, quận 8, Tân Bình, tức là học sinh được học trường gần nhà. Từ hiệu quả và kinh nghiệm có được khi thực hiện thí điểm, mới đây Sở Giáo dục và Đào tạo TP. HCM đã gửi tờ trình tới UBND thành phố về mở rộng tuyển sinh đầu cấp theo phương thức này.
Thay vì phân tuyến học sinh ở phường nào phải nhập học ở trường thuộc địa bàn đó, phương thức này dựa vào nơi cư trú thực tế của học sinh. Với sự trợ giúp của bản đồ GIS, ban chỉ đạo tuyển sinh đầu cấp địa phương sẽ bố trí chỗ học gần nhà nhất cho trẻ.
Năm ngoái, khi đưa vào thử nghiệm, cách làm này được đánh giá tạo nhiều thuận lợi về đi lại, đưa đón cho học sinh, phụ huynh, hạn chế tình trạng "chạy" hộ khẩu, học trái tuyến. Chị Thanh Hà (quận Tân Bình) cho biết, vợ chồng chị có hộ khẩu ở quận khác. Chị đang lo lắng phải xin học trái tuyến cho con gái năm nay vào lớp 1 thì biết được thông tin tuyển sinh theo nơi cư trú này.
Chị Nguyễn Minh Thư (quận 8) có cậu con trai mới vào lớp 6 năm ngoái. Chị bộc bạch, tuyển sinh đầu cấp theo phương thức mới này rất thiết thực. Trường gần nhà, học sinh tới trường đỡ vất vả hơn, phụ huynh cũng tiện đưa đón con đi học hơn. Chị có thể thấy rõ lợi ích này vì nhà còn có một cậu con trai lớn đang học lớp 8. Trường học ở quận khác nên ngày nào chồng chị cũng phải đưa con đi học sớm để còn kịp giờ làm việc ở công ty.
Dù kiến nghị mở rộng mô hình tuyển sinh đầu cấp theo nơi cư trú thực tế, Sở Giáo dục và Đào tạo TP. HCM lưu ý tùy tình hình thực tế, các đơn vị có thể áp dụng GIS như một công cụ hỗ trợ bên cạnh các phương pháp khác để đạt được mục tiêu nói trên.
TP. HCM hiện có hơn 1,7 triệu học sinh, trẻ mầm non các cấp. Các trẻ trong độ tuổi đi học phải được khai báo đầy đủ thông tin lên hệ thống cơ sở dữ liệu về tuyển sinh của ngành giáo dục thành phố và được xác thực đầy đủ với dữ liệu dân cư quốc gia.
Tại TP. HCM, tuyển sinh lớp 1 và 6 được chia thành hai đợt. Đợt 1, ưu tiên học sinh đang cư trú thực tế trên địa bàn. Sau đó, các trường chưa tuyển đủ học sinh thì Ban chỉ đạo tuyển sinh đầu cấp ở địa phương có thể mở đợt hai. Thời gian thông báo kết quả chậm nhất vào ngày 1/8. Tất cả khâu đăng ký và xác nhận nhập học của phụ huynh đều bằng hình thức trực tuyến.
Sở Giáo dục và đào tạo TP. HCM nhấn mạnh, các trường không được nhận học sinh ngoài nếu chưa nhận đủ theo danh sách phân bổ của UBND quận, huyện. Nếu nhận, trường phải báo cáo Ban chỉ đạo tuyển sinh đầu cấp xét duyệt.
Những trường THCS chất lượng cao, tiên tiến và hội nhập quốc tế, nếu số học sinh đăng ký vào học lớp 6 vượt khả năng tiếp nhận, Sở đề xuất cho phép tổ chức tuyển sinh bằng hình thức khảo sát. Nếu học sinh không trúng tuyển vào những trường này thì vẫn được xét tuyển vào lớp 6 trường khác.