Lãi suất huy động liên tục “dò đáy”
Từ năm ngoái đến nay, lãi suất đã giảm mạnh với 4 lần hạ của Ngân hàng Nhà nước. Ví dụ, các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước như: VietinBank, BIDV và Agribank điều chỉnh giảm lãi suất huy động tại các kỳ hạn dưới 12 tháng.
Cụ thể, mức lãi các khoản tiền gửi dưới 12 tháng tại VietinBank và BIDV giảm 0,7%/năm so với cuối năm 2022. Theo đó, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 tháng về 1,7%/năm; 3 tháng: 2,2%/năm và 6 - 9 tháng: 3,2%/năm.
Agribank giảm 0,2 - 0,4%/năm cho các khoản tiền gửi kỳ hạn dưới 12 tháng, xuống 1,8 - 3,2%/năm; kỳ hạn 12 tháng giữ ở mức 5%/năm; 24 tháng trở lên: 5,3%/năm. Vietcombank giảm lãi suất 0,2%/năm với kỳ hạn 3 - 9 tháng và 0,1%/năm cho tiền gửi 12 tháng. Hiện, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 - 9 tháng là 1,7 - 3%/năm; 12 tháng là 4,7%/năm.
Đầu năm 2024, một số ngân hàng nhỏ cũng tiếp tục hạ lãi suất. Ví dụ, KienlongBank giảm lãi suất các kỳ hạn 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng và 24 tháng lần lượt từ mức 3,95%, 4,8%, 5,1%, 5,6% xuống còn 3,75%, 4,6%, 4,9% và 5,4%. Như vậy, mức giảm lãi suất là 0,2%; SaigonBank cũng giảm lãi suất kỳ hạn 3 tháng giảm từ 3% xuống 2,7%; kỳ hạn 6 tháng, lãi suất giảm từ 4,2% xuống 3,9%...
Không chỉ vậy, với người vay mua nhà, các ngân hàng cũng có những chính sách mới về lãi suất.
Ví dụ tại BIDV, từ đầu năm 2024, khách hàng cá nhân vay vốn mua nhà sẽ được hưởng lãi suất từ 6,5%/năm trong 6 tháng đầu hoặc từ 7%/năm trong 12 tháng đầu; thời gian vay tối thiểu là 36 tháng; vay từ 60 tháng trở lên, khách được ưu đãi lãi suất chỉ từ 7,5%-8,5%/năm; Vietcombank triển khai gói tín dụng cho khách hàng cá nhân vay mua nhà chỉ từ 7%/năm trong 12 tháng đầu hoặc khách hàng vay mua, xây sửa nhà, đất ở với lãi suất 7,3%/năm trong 18 tháng đầu….
Nhưng đáng chú ý, dù lãi suất huy động ở mức thấp nhất lịch sử, nhưng lãi suất cho vay vẫn cao và không ít người mua nhà vẫn đang phải gánh chịu mức lãi 9-10% mỗi năm. Họ cho biết đây thực sự là điều “lạ lùng” và mang đến gánh nặng lớn cho người mua nhà.
Lãi quá cao, tìm đường “đảo sổ”
Chị Lê Huyền Trang, một nhân sự ngành truyền thông (Hà Nội) mua một căn hộ studio tại một dự án ở phía Tây. Thời điểm đó, chị được ân hạn thời gian trả gốc và lãi một năm. Hiện nay đã đến thời điểm trả lãi, dù lãi suất đã hạ nhiệt nhưng chị vẫn phải trả khoảng 9,4%/năm.
“Với khoảng 1 tỉ đồng vay ngân hàng, mức tiền lãi và gốc hàng tháng là không hề nhỏ. Đặc biệt, các thông tin về lãi suất liên tục hạ nhưng chúng tôi vẫn phải chịu mức lãi cho vay cao là điều không hợp lý”, chị Trang nói.
Sau đó, chị Trang cho biết đã “đảo sổ”, chuyển gói vay sang ngân hàng khác với lãi suất thấp hơn, khoảng 7,5%/năm. Tuy nhiên, chị cho biết cũng phải chịu thêm nhiều chi phí khác như phí phạt trả trước hạn, lãi vay để đáo hạn, bảo hiểm…
Số tiền vay lẫn mức lãi còn cao hơn chị Trang, chị Nguyễn Hoài Thương (Hà Đông, Hà Nội) vay ngân hàng mua căn hộ tại Hà Đông đang “khổ sở” với mức lãi 10,4%.
“Tôi vay mua ngân hàng mua nhà cuối năm 2021, khoảng 1,8 tỉ đồng. Thời điểm đó lãi suất đang ở mức rất cao, thậm chí rất khó vay bởi room tín dụng đã hết.
Khoản vay được ân hạn lãi suất năm đầu tiên đã 11,6%, biên độ thả nổi 3,9%. Khi hết ân hạn lãi suất, chúng tôi phải chi trả mức lãi lên tới 15%/năm. Đây thực sự là một cú sốc với chúng tôi thời điểm đó”, chị Thương nói.
Chị Thương cho biết, cả gốc và lãi mỗi tháng lên tới 30 triệu đồng, trong khi thu nhập bị ảnh hưởng bởi kinh tế khó khăn nên chị thường xuyên phải vay mượn bạn bè hoặc rút thẻ tín dụng để xoay sở.
Không chịu nổi cảnh “giật gấu vá vai” để gồng lãi, mới đây, chị Thương cho biết phải “đàm phán” lại với phía ngân hàng để “đảo sổ”, vay lại khoản mới nhưng mức lãi suất vẫn rơi vào khoảng 10,4%.
“Hiện nay mức lãi suất rất thấp, ngân hàng thừa tiền, nhưng chúng tôi không thể hiểu được vì sao việc cho người dân mua nhà để ở, không phải đầu cơ lại tính mức lãi cao khủng khiếp như vậy”, chị Thương nói.
Theo Báo cáo tâm lý người dùng bất động sản của Batdongsan.com.vn, nhóm đối tượng có nhu cầu mua nhà được hỏi có cần sử dụng đòn bẩy tài chính không, có hơn 73% cho biết cần vay vốn ngân hàng để mua, chỉ 27% là không đi vay.
Cùng với đó, khi bàn về kỳ vọng lãi suất vay mua bất động sản trong năm 2023-2024, khoảng 44% người cho rằng, mức lãi suất cho vay mua nhà dưới 8% là hợp lý để họ có thể xoay xở tài chính. Họ kỳ vọng lãi suất sẽ giảm xuống mức đó trong năm 2024. Còn 33% người mua nhà chấp nhận đi vay nếu lãi suất vay dao động từ 8-10%, và chỉ có khoảng 14% đồng ý với mức lãi suất từ 10-13%.
Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán VNDirect nhận định, Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét cắt giảm lãi suất điều hành thêm 0,5% trong quý 2/2024, đưa lãi suất tái cấp vốn về 4%/năm và lãi suất chiết khấu về 2,5%/năm.
Các chuyên gia của VNDirect kỳ vọng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng bình quân duy trì ở vùng thấp 4,5 - 5%/năm trong năm 2024. Ngoài ra, kỳ vọng lãi suất cho vay bình quân sẽ giảm thêm 0,5 - 1%/năm trong năm 2024 nhờ chi phí huy động vốn của các ngân hàng thương mại thấp.
