Dự án phát triển vệ tinh radar đầu tiên của Việt Nam (LOTUSat-1) đã được triển khai từ năm 2021 với sự đầu tư lớn về nhân tài, vật lực. Theo kế hoạch dự kiến, từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025, vệ tinh LOTUSat-1 sẽ được phóng lên quỹ đạo. Dự kiến vệ tinh sẽ hoạt động 5 năm trên quỹ đạo.
Cũng theo dự kiến, tháng 9/2024, toàn bộ hệ thống mặt đất phục vụ cho vận hành vệ tinh sẽ được hoàn thiện tại Trung tâm Vũ trụ Việt Nam ở Hòa Lạc (Hà Nội) để sẵn sàng đón nhận tín hiệu đầu tiên từ vệ tinh.
Theo TS. Lê Xuân Huy, Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, LOTUSat-1 có sự khác biệt lớn đối với vệ tinh quang học là chụp ảnh trong mọi điều kiện thời tiết, đặc biệt khi thời tiết mây, sương mù, điều kiện thiếu ánh sáng, cả ban ngày, buổi tối. Điều này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh thời tiết khu vực Đông Nam Á và Việt Nam thường có tình trạng nhiều mây bao phủ, gây cản trở việc quan sát, phân tích với các vệ tinh thế hệ trước.
Cũng theo đại diện Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, hiện đơn vị cũng triển khai các lớp học chuyển giao công nghệ xử lý ảnh vệ tinh radar nhằm chuẩn bị sẵn sàng về mặt công nghệ, nhân lực cho các bộ ngành, đơn vị để khi vệ tinh được phóng lên quỹ đạo, các dữ liệu thu được sẽ được khai thác hiệu quả.
LOTUSat-1 có trọng lượng 570 kg, sử dụng công nghệ radar mới nhất với nhiều ưu điểm như phát hiện các vật thể có kích thước từ 1m trên mặt đất, khả năng quan sát cả ngày lẫn đêm. Vệ tinh do tập đoàn NEC thiết kế, chế tạo và đào tạo nhân lực vận hành cho Việt Nam. Đây là một phần trong dự án "Phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu sử dụng vệ tinh quan sát Trái Đất".
Trước đó, năm 2019, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam và Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) đã thực hiện kí kết gói thầu "Vệ tinh LOTUSat-1, thiết bị và đào tạo nhân lực", thuộc Dự án Trung Tâm Vũ trụ Việt Nam.
Đây là dự án vệ tinh quan sát trái đất đầu tiên được điều phối bởi một công ty Nhật Bản sử dụng vốn vay ODA theo điều khoản đặc biệt dành cho đối tác kinh tế (STEP) từ Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA).
