Bản tin cảnh báo vừa được phát đi bởi Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) cho thấy, tình hình an ninh mạng tại Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp trong tháng cuối cùng của năm Giáp Thìn, chuẩn bị đón Tết Ất Tỵ. Nhiều chiêu trò lừa đảo mới phát sinh, lợi dụng tâm lý chuẩn bị cho Tết của người dân, khiến nhiều người bị sập bẫy và gây ra không ít thiệt hại.
Cụ thể, Cục An toàn thông tin đặc biệt cảnh báo người dân về nguy cơ lừa đảo từ các dịch vụ đổi tiền online trên mạng xã hội dịp cận Tết. Thực tế, đây không phải năm đầu tiên diễn ra tình trạng lừa đảo này. Những năm trước đó, “đến hẹn lại lên”, Cục đã thường xuyên phát đi các thông tin cảnh báo cho người dân để kịp thời phòng chống, bảo vệ bản thân trên môi trường mạng.
Theo Cục An toàn thông tin, cứ dịp cận Tết là có hàng trăm bài đăng, hội nhóm quảng cáo “đổi tiền lì xì Tết” với hững lời mời gọi, cam kết “tiền thật”, “tiền mới”, “giá rẻ nhất thị trường”…. thậm chí có nhiều chủ tài khoản còn mời gọi “đổ buôn” tiền lẻ, tiền mới cho những ai có nhu cầu hay tuyển cộng tác viên đăng bài…. Các quảng cáo như bán tiền lì xì, tiền độc, tiền hiếm, ngoại tệ của nhiều nước cũng được rầm rộ đăng tải, giá bán cao gấp nhiều lần thực tế giá trị của đồng tiền…
Các chiêu trò lừa đảo đổi tiền cuối năm trên mạng xã hội đang nở rộ, người dân cần đặc biệt cảnh giác.
Tuy nhiên, những quảng cáo dịch vụ đổi tiền mới trên các trang mạng xã hội tiềm ẩn rất nhiều rủi ro ho người đổi tiền. Đã có nhiều nạn nhân thực hiện giao dịch đổi tiền mới nhưng khi nhận lại tiền được đổi thì không đủ như cam kết, thậm chí khi nhận là tiền giả. Chưa kể, không ít trường hợp người dân chuyển khoản xong thì người rao đổi tiền lập tức chặn liên lạc, “bùng kèo”, chiếm đoạt tiền đặt cọc của khách. Nhiều nạn nhân không dám trình báo đến cơ quan chức năng vì sợ truy cứu trách nhiệm về tội mua bán tiền giả….
Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác trước những đối tượng không quen biết, tuyệt đối không chuyển tiền qua mạng xã hội để tránh trở thành “con mồi” của lừa đảo. Người dân chỉ nên sử dụng các dịch vụ đổi tiền của ngân hàng, các công ty tài chính hoặc các cơ sở kinh doanh có uy tín, có giấy phép hoạt động hợp pháp.
Cơ quan này cũng lưu ý thêm, đối với các dịch vụ trên mạng xã hội, trước khi giao dịch, hãy kiểm tra các phản hồi từ khách hàng cũ, các đánh giá hoặc các chứng chỉ pháp lý của dịch vụ; so sánh tỷ giá chênh lệch với thị trường, không tin vào những dịch vụ tỷ giá quá cao so với thị trường. Cảnh giác với các dịch vụ yêu cầu chuyển tiền trước khi nhận hàng. Khi phát hiện các đối tượng có hành vi tàng trữ, lưu hành tiền giả hay các hành vi lừa đảo, trục lợi khác, cần kịp thời trình báo cơ quan Công an gần nhất để có biện pháp ngăn chặn, xử lý theo quy định của pháp luật.
Trong bản tin mới phát đi, Cục An toàn thông tin cũng lưu ý người dân về chiêu trò mạo danh nhân viên ngân hàng dịp cuối năm, phục vụ cho các mục đích khác nhau như lừa đảo vay tiền, đáo hạn.
Trước đó, cơ quan chức năng đã ghi nhận một vụ việc tiêu biểu. Từ tháng 12/2023 đến tháng 5/2024, Lê Thị Huỳnh Như SN 1998, ngụ huyện Xuân Lộc, Đồng Nai) mạo danh là nhân viên ngân hàng để lừa vay tiền của nhiều khách hàng với tổng số tiền lên tới gần 20 tỷ đồng. Đây là một thủ đoạn không mới nhưng vẫn có nhiều người dễ bị lừa.
Bằng thủ đoạn mạo danh nhân viên ngân hàng cần vay tiền đáo hạn cho khách, Lê Thị Huỳnh Như đã lừa đảo chiếm đoạt gần 20 tỷ đồng
Theo các chuyên gia, những đối tượng thường tự xưng là nhân viên của một ngân hàng lớn, gọi điện hoặc nhắn tin cho khách hàng với lý do "thông báo về các gói vay ưu đãi" hoặc "cập nhật thông tin tín dụng". Sau đó, họ yêu cầu người vay cung cấp các thông tin cá nhân như số CMND, số tài khoản ngân hàng, mức thu nhập, mục đích vay… Thậm chí, nếu khách hàng đang có khoản vay tại ngân hàng, đối tượng sẽ thông báo "đã đến hạn thanh toán" hoặc "cần phải gia hạn khoản vay" rồi yêu cầu khách hàng chuyển tiền vào một tài khoản khác hoặc cung cấp thông tin tài chính cá nhân để "đảm bảo giao dịch". Sau khi nạn nhân tin tưởng và thực hiện theo hướng dẫn, đối tượng sẽ trình bày các lý do bắt nạn nhân phải chờ đợi rồi tiếp đó chặn mọi liên lạc và chiếm đoạt toàn bộ số tiền.
Cục An toàn thông tin lưu ý, các ngân hàng sẽ không chủ động gọi điện yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin tài khoản, mật khẩu, hoặc yêu cầu thanh toán tiền qua điện thoại. Các thông báo về việc vay tiền, đáo hạn khoản vay hay các thay đổi liên quan đến tài khoản của bạn thường sẽ được gửi qua email chính thức của ngân hàng hoặc thông qua các kênh bảo mật như app ngân hàng, không phải qua điện thoại hay tin nhắn lạ.
Cuối cùng, một chiêu trò lừa đảo mạng được Cục An toàn thông tin cảnh báo là các hình thức lừa đảo thông qua ứng dụng nhắn tin gọi điện mã hóa 2 chiều là Signal. Đây cũng là một xu hướng lừa đảo mà tội phạm mạng đang áp dụng từ các “trại lừa đảo” trong khu vực Đông Nam Á, chuyển từ Telegram sang Signal để làm nền tảng liên lạc lừa đảo chính.
Signal và Telegram đang là các công cụ lừa đảo được tội phạm mạng trong khu vực sử dụng như một công cụ để thực hiện các hành vi lừa đảo trong khu vực Đông Nam Á.
Với nền tảng ứng dụng miễn phí này, các đối tượng lừa đảo tiếp tục tung các chiêu trò “mới mà cũ”: dụ dỗ đầu tư tài chính giả mạo, lừa đảo tình cảm, và mạo danh người khác; gửi các đường link chứa mã độc để lừa đảo… Signal là ứng dụng mã hóa cao, giúp che giấu hành vi , đồng thời, giúp tội phạm mạng dễ dàng tiếp cận nạn nhân để xây dựng lòng tin trước khi thực hiện hành vi lừa đảo.
Cục An toàn thông tin một lần nữa khuyến cáo người dân nâng cao tinh thần cảnh giác, không cung cấ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào như mã OTP, mật khẩu hay thông tin tài chính. Luôn xác thực bất kỳ đường dẫn, tài khoản hoặc tổ chức lạ trước khi thực hiện hành động. Nếu nhận thấy có dấu hiệu lừa đảo, tuyệt đối không tiếp tục giao dịch hay đối thoại, đồng thời trình báo cơ quan Công an để ngăn chặn và xử lý theo quy định của pháp luật.
