Khó cân đối ngân sách 500.000 tỷ đồng
Vừa qua, Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo Chính phủ về phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường cao tốc phân kỳ đạt quy mô hoàn chỉnh.
Trên cơ sở tổng hợp các phương án đề xuất của địa phương và chủ đầu tư, Bộ đề xuất nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe dài khoảng 689km đạt quy mô 4 làn hoàn chỉnh, riêng tuyến cao tốc Hòa Lạc – Hòa Bình đạt quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh, tổng mức đầu tư được tính toán sơ bộ khoảng 87.500 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng đề xuất đầu tư hơn 420.000 tỷ đồng để nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế dài hơn 2.140km theo quy mô quy hoạch.
Bộ GTVT cho biết, việc nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh sẽ góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư, hiệu quả khai thác và năng lực thông hành. Do đó trong trường hợp cân đối đủ nguồn vốn cần nâng cấp, đầu tư ngay.
Nhưng trong giai đoạn hiện nay nguồn vốn nhà nước còn khó khăn, việc cân đối ngay khoảng 500.000 tỷ đồng ngân sách nhà nước để đầu tư, nâng cấp các tuyến đường cao tốc phân kỳ là khó khả thi.
Để phù hợp với khả năng cân đối nguồn vốn ngân sách nhà nước, Bộ đã đề xuất một số tiêu chí cụ thể.
Thứ nhất, sẽ ưu tiên đầu tư: Các đoạn tuyến trên trục cao tốc Bắc – Nam phía Đông, nhất là những đoạn nhu cầu vận tải có xu hướng tăng nhanh; Các tuyến cao tốc đang khai thác, đang đầu tư theo quy mô phân kỳ có nhu cầu vận tải chưa quá lớn (với 2 làn xe hoặc 4 làn xe hạn chế); Các tuyến cao tốc đang khai thác, đầu tư theo quy mô phân kỳ 2 làn xe nhu cầu vận tải có xu hướng tăng nhanh và một số đoạn tuyến cần đầu tư nâng cấp để khai thác đồng bộ với các đoạn liền kề đã mở rộng.
Thứ hai, về thủ tục đầu tư sẽ ưu tiên các dự án đã xác định khả năng cân đối vốn (một phần hoặc toàn bộ) bao gồm các dự án PPP, các tuyến cao tốc đã giải phóng mặt bằng hoàn chỉnh; các dự án có thủ tục đầu tư thuận lợi và không ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân cũng như tiến độ thi công công trình.
Đề xuất "lên đời" 5 tuyến cao tốc
Với 2 tiêu chí đã đưa ra, Bộ GTVT đề xuất ưu tiên đầu tư 4 nhóm dự án.
Nhóm 1: Sẽ đầu tư khoảng 55.318 tỷ đồng để nâng cấp 5 tuyến cao tốc có nhu cầu cấp bách. Trong đó, 15.034 tỷ đồng là vốn nhà nước, 40.284 tỷ đồng là vốn nhà đầu tư huy động.
Các tuyến đường cao tốc thuộc nhóm 1 gồm: Đoạn La Sơn – Hòa Liên dài 66km, cần khoảng 3.011 tỷ đồng để nâng cấp quy mô từ 2 lên 4 làn xe hoàn chỉnh; Đoạn Cam Lộ - La Sơn dài 98km cần khoảng 7.000 tỷ đồng để nâng cấp quy mô từ 2 lên 4 làn xe hoàn chỉnh; Đoạn Cao Bồ - Mai Sơn dài 15km cần 1.995 tỷ đồng để nâng cấp từ 4 làn xe hạn chế lên quy mô 6 làn; Đoạn Trung Lương – Mỹ Thuận dài 51km được đầu tư theo phương thức PPP nâng cấp từ 4 làn hạn chế lên 6 làn; Đoạn Hòa Lạc – Hòa Bình dài 26km cũng triển khai phương thức PPP quy mô từ 2 lên 6 làn xe.
Nhóm 2: Cần nguồn vốn khoảng 18.683 tỷ đồng để nâng cấp, mở rộng 3 tuyến cao tốc. Trong đó, đoạn Yên Bái – Lào Cai dài 83km cần 7.256 tỷ đồng, đoạn Thái Nguyên – Chợ Mới dài 40km cần 8.167 tỷ đồng, đoạn 12km qua Hải Phòng và Thái Nguyên trên tuyến cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng cần khoảng 3.260 tỷ đồng.
Nhóm 3: Cần nguồn vốn ngân sách khoảng 50.837 tỷ đồng, gồm các dự án Hòa Bình – Mộc Châu giai đoạn 1 dài 66km với 14.125 tỷ đồng, Tuyên Quang – Hà Giang 104km cần đầu tư 9.312 tỷ đồng, Đồng Đăng – Trà Lĩnh dài 93km cần 9.500 tỷ đồng, đoạn nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam 17km cần khoảng 1.420 tỷ đồng, Chơn Thành - Đức Hòa 84km cần 16.480 tỷ đồng.
Nhóm 4: Cần khoảng 410.572 tỷ đồng cho các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế còn lại.
Bộ GTVT cho hay, hiện nay các tuyến cao tốc phân kỳ đầu tư theo quy mô 4 làn hạn chế vẫn khai thác hiệu quả, đáp ứng nhu cầu vận tải. Nhưng một số đoạn thuộc nhóm 1 có nhu cầu cấp bách cần được ưu tiên đầu tư. Các tuyến còn lại cần hoàn thiện hệ thống giao thông thông minh, các công trình phụ trợ như trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe...
