Gần đây, nhiều hội nhóm trên nền tảng mạng xã hội đăng tải thông tin về việc cho thuê giấy phép lái xe (GPLX). Trong đó, người cần cho thuê GPLX sẽ giới thiệu các thông tin về hạng, thời hạn của GPLX cũng như mức giá và khu vực có thể cho thuê. Còn người cần thuê thì nêu thông tin về lỗi giao thông bị xử phạt, loại hạng GPLX…
Giá cho thuê phụ thuộc vào hạng GPLX, như bằng B1, B2 là thấp nhất với mức từ 1,5 - 2 triệu đồng/tháng, trong khi cao nhất là bằng E, FC… ở mức khoảng 4 - 5 triệu đồng/tháng. Việc thuê bằng lái nở rộ khi lực lượng cảnh sát giao thông siết chặt xử lý phạt nguội.
Theo TS, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP. Hà Nội), việc nhờ người khác nhận thay hành vi vi phạm giao thông để không bị giữ GPLX là vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nhiều rủi ro cần bị xử lý nghiêm. Qua các thiết bị giám sát giao thông, cơ quan chức năng phát hiện ra những phương tiện vi phạm như: Chạy quá tốc độ, đi sai làn đường, chuyển hướng không bật đèn tín hiệu…
Khi bị phát hiện các hành vi vi phạm giao thông đường bộ, chủ phương tiện sẽ phải chịu trách nhiệm. Trường hợp chủ phương tiện chứng minh được bản thân đã cho người khác thuê/mượn phương tiện thì người thuê, mượn đó phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm.
Chính vì vậy mới có việc cho thuê bằng lái, đứng ra nhận mình là người điều khiển phương tiện vi phạm và nộp phạt thay, chấp nhận nộp GPLX để cơ quan thẩm quyền tạm giữ.
Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, cần tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao trình độ nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của công dân, đặc biệt là ý thức của những người có ý định thuê mượn GPLX, nhờ người khác đứng ra nhận thay mình. Nếu phát hiện trường hợp thuê mượn, nhận thay này thì cần xử lý nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa chung.
Trong khi đó, luật sư Trần Xuân Tiền (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho biết, Thông tư 05/2024 sửa đổi, bổ sung sẽ có hiệu lực từ ngày 1/6/2024. Theo đó, cơ quan chức năng sẽ thu hồi GPLX nếu phát hiện được cho người khác sử dụng GPLX của mình.
Cụ thể, theo Thông tư 05/2024 sửa đổi, bổ sung quy định các trường hợp bị thu hồi GPLX gồm: Người lái xe có hành vi gian dối để được cấp GPLX; để người khác sử dụng GPLX của mình; cơ quan có thẩm quyền cấp cho người không đủ điều kiện; người lái xe tẩy, xoá, làm sai lệch các thông tin trên GPLX; có sai sót một trong các thông tin về họ tên, ngày sinh, nơi cư trú, quốc tịch, hạng GPLX, giá trị cấp, ngày trúng tuyển, người ký…
Trường hợp bị thu hồi GPLX vì để người khác sử dụng thì sau 1 năm từ ngày quyết định thu hồi GPLX có hiệu lực, cá nhân nếu có nhu cầu cấp mới thì đăng ký với Sở Giao thông vận tải để được học và sát hạch lại.
Theo một cán bộ cảnh sát giao thông, để ngăn ngừa hành vi thuê bằng lái, khi người dân đến các đơn vị thực hiện giải quyết vi phạm theo thông báo phạt nguội, cảnh sát giao thông sẽ kiểm tra, đối chiếu, xác minh vụ việc trước khi ra quyết định lập biên bản xử phạt.
Người dân phải thực hiện cam kết là người vi phạm, không thuê, nhờ người khác chịu phạt, bị tạm giữ GPLX thay. Trong quá trình xử lý vi phạm “nguội”, cơ quan công an yêu cầu chủ xe xuất trình giấy tờ cho thuê, cho mượn hoặc tổ chức đối chất 3 bên để xác định việc cho thuê/mượn là có hay không.
Từ thông tin đặc điểm phương tiện, địa điểm vi phạm, cung đường… để xác định đó có thực sự là người điều khiển phương tiện vi phạm hay không? Nếu người vi phạm thuê hoặc mượn GPLX của người khác để nộp cho cơ quan chức năng là không đúng với quy định của pháp luật.
Trường hợp xác minh được người điều khiển phương tiện cố tình trốn tránh nghĩa vụ thi hành quyết định xử phạt, “thế thân” bằng GPLX của người khác thì bị xem là tình tiết tăng nặng, sẽ bị xử lý theo Luật Xử lý vi phạm hành chính.
