Những ngày qua, trên nhiều diễn đàn mạng xã hội xôn xao thông tin thưởng tiền cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi đã được áp dụng tại 21 tỉnh thành của nước ta.
Cụ thể, 21 tỉnh, thành này gồm: TP. HCM, Hậu Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Tháp, Bình Dương, Khánh Hòa, Tiền Giang, Bạc Liêu, Tây Ninh, Long An, Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Nai, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Bình Thuận, Bến Tre, Đà Nẵng, Quảng Ngãi và Kiên Giang.
Trước thông tin được đông đảo người dân quan tâm này, nhiều tỉnh đã đưa ra lời đính chính chính xác nhất.
Tại Bạc Liêu, từ ngày 1/1/2023 đã áp dụng chính sách phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, không vi phạm chính sách dân số sẽ được chủ tịch UBND cấp huyện tặng giấy khen và hỗ trợ 1 triệu đồng.
Để được hưởng chính sách này, phụ nữ thuộc đối tượng này chỉ cần đến trạm y tế cấp xã, nơi cư trú khai báo và làm các thủ tục, hồ sơ gồm: Đơn xác nhận sinh đủ 2 con, giấy chứng sinh, giấy xuất viện... Các cơ sở y tế có nhiệm vụ rà soát, tổng hợp các trường hợp hợp lệ gửi về cấp thẩm quyền để xem xét khen thưởng.
UBND tỉnh Bạc Liêu cho biết, tỉnh này thuộc vùng mức sinh thấp (1,7 con/bà mẹ); tỷ lệ cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đủ 2 con trên địa bàn hiện nay chỉ khoảng 30%. Mức sinh trên không đạt mức sinh thay thế là thách thức lớn cho công tác dân số của tỉnh.
Tương tự, tỉnh Hậu Giang cũng xác nhận đã áp dụng chính sách này. Bà Võ Thị Hoàng Loan - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Hậu Giang cho biết, theo Nghị quyết số 07/2022/NQ-HĐND ngày 6/7/2022 của HĐND tỉnh Hậu Giang, phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được tặng giấy khen của Chủ tịch UBND huyện, thị xã, thành phố, cùng với hỗ trợ một lần 1,5 triệu đồng tiền viện phí.
Ngoài ra, Hậu Giang còn hỗ trợ một lần chi phí khám sàng lọc trước sinh (siêu âm và xét nghiệm Down, Edward, Patau, Dị tật ống thần kinh, Thalassemia...) và sàng lọc sơ sinh (thiếu men G6PD, suy giáp bẩm sinh, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, điếc bẩm sinh, tim bẩm sinh). Kinh phí của 2 chính sách hỗ trợ này được trích từ nguồn sự nghiệp y tế.
Bà Loan chia sẻ, những năm trước tỷ lệ sinh tại tỉnh Hậu Giang giảm xuống mức thấp. Nhưng từ khi có chính sách khen thưởng, nhiều vợ chồng trẻ phấn khởi hưởng ứng nên sinh con đông. Trong năm đầu thực hiện, Hậu Giag đã tăng thêm hơn 1.000 trẻ so với năm trước đó. Chính sách khen thưởng này vẫn đang tiếp tục được thực hiện. Kinh phí đã chi khen thưởng trong năm đầu khoảng 3 tỷ đồng.
Còn ông Nguyễn Thành Sang - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Tiền Giang cho hay, theo Nghị quyết số 26/2021/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Tiền Giang thì tỉnh cũng có chính sách khen thưởng cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi và cam đoan không sinh tiếp.
Khen thưởng này gồm giấy khen của UBND huyện và 1 triệu đồng tiền mặt. Bên cạnh đó, những tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số cũng được khen thưởng. Theo ông Sang, từ đầu năm 2022, các địa phương trong tỉnh đã thực hiện chính sách này. Tùy mỗi địa phương mà khen thưởng 1 hoặc 2 lần trong năm. Tuy nhiên, mức sinh tại tỉnh chưa thấy có cải thiện.
Lãnh đạo một số Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình ở các tỉnh, thành khác cũng thừa nhận tổng tỷ suất sinh của địa phương còn rất thấp. Tuy nhiên, hiện tại các tỉnh này chưa thực hiện việc khen thưởng đối với cặp vợ chồng sinh đủ 2 con trước 35 tuổi. Bởi chính sách khuyến khích và quy định khen thưởng là phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.
Theo ông Nguyễn Văn Oai - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Quảng Ngãi, một vài năm trước, tỉnh Quảng Ngãi từng có dự thảo về chủ trương này nhưng chưa được Hội đồng nhân dân tỉnh phê duyệt.
Còn ông Nguyễn Phương Nam - Phó Chi cục trưởng, phụ trách Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, tỉnh chưa thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con trước 35 tuổi.
TP. HCM cũng chưa có chính sách thưởng tiền nếu sinh đủ 2 con trước 35 tuổi. Ông Phạm Chánh Trung - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP. HCM thông tin, TP.HCM là 1 trong số các tỉnh, thành có mức sinh thấp nhất cả nước. Tuy nhiên trong nhiều nghiên cứu, ý kiến tư vấn của các chuyên gia và từ phía chính người dân, để giải quyết bài toán mức sinh thấp đòi hỏi phải tiếp cận từ nhiều bên cùng một lúc.
Nhiều cặp vợ chồng không dám sinh thêm con hoặc không muốn sinh con vì lo lắng cho tương lai gia đình với những áp lực của cuộc sống như kinh tế, gánh nặng việc nhà, sự lo ngại về chất lượng môi trường sống và các điều kiện về y tế, giáo dục…
Ông Trung cho hay, đến nay, TP. HCM đang đi những bước thận trọng trong điều chỉnh mức sinh dựa trên quan sát kinh nghiệm từ các nước trên thế giới cũng như ý kiến đóng góp của chuyên gia và chính người dân thành phố.
Chi cục đã có những đề xuất tham mưu đối với Sở Y tế trong Dự thảo về chính sách Dân số tại TP.HCM đến năm 2030 như tập trung vào việc hỗ trợ mua nhà ở xã hội đối với các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, hỗ trợ chi phí khám sức khỏe trước khi kết hôn, hỗ trợ viện phí cho các cặp vợ chồng khi sinh con…
Lãnh đạo Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình một tỉnh tại Đồng bằng sông Cửu Long chia sẻ, chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con trước 35 tuổi mới được ban hành vài năm nay nên chưa thể đánh giá được hiệu quả. Nhưng phải nhìn nhận chính sách này khi dần trở nên quen thuộc sẽ khích lệ về mặt tinh thần cho các cặp vợ chồng trẻ.
Tuy nhiên, vẫn cần có thêm nhiều chính sách hỗ trợ các cặp vợ chồng trẻ hơn nữa thì mới giúp tăng mức sinh ở các địa phương như giảm thuế thu nhập cá nhân, mua nhà ở xã hội, cung cấp miễn phí đối với dịch vụ hôn nhân và gia đình, nhân rộng các dịch vụ đưa, đón, trông trẻ với giá cả phải chăng…
