Tại họp báo cập nhật tình hình kinh tế - xã hội chiều 17/10, Công an TP. HCM đã thông tin về công tác xử lý các đối tượng chăn dắt trẻ em để trục lợi trên địa bàn.
Theo đó, thời gian gần đây, các lực lượng chức năng đã thực hiện đợt cao điểm tăng cường rà soát và tập trung vào những trẻ em, người lang thang xin ăn, cũng như những cá nhân sống không có nơi cư trú ổn định trên địa bàn. Từ đây, Công an TP.HCM đã lập danh sách 8 trường hợp nghi vấn và đang tiếp tục xác minh để xử lý theo quy định pháp luật.
Một trong những thách thức lớn mà Công an TP. HCM gặp phải trong quá trình xử lý các đối tượng này là nhiều kẻ chăn dắt lại chính là người thân của trẻ, thậm chí là cha mẹ ruột.
Ngoài ra, các đối tượng này còn hướng dẫn trẻ em và người ăn xin cách thức để đối phó khi gặp lực lượng chức năng. Họ thường giả dạng thành những người bán vé số, tăm bông, bút bi hoặc kẹo cao su, điều này khiến cho việc thu thập chứng cứ để xử lý trở nên khó khăn hơn.
Nhất là gần đây, trên nhiều giao lộ từ trung tâm đến vùng ven TP. HCM xuất hiện hàng chục trẻ em ăn xin. Những đứa trẻ đen đúa, phải đội nắng, ngửa mũ xin tiền, thậm chí còn quỳ xuống lòng đường, phả hơi nóng để khiến người dân cảm thấy thương xót. Thông tin ban đầu, đây là những đứa trẻ người Campuchia.
Trước tình trạng này, Công an TP. HCM đã phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để rà soát các khu vực có đông người Campuchia sinh sống, như khu nhà trọ dọc Quốc lộ 1A ở phường Tân Tạo, quận Tân Bình; cư xá đường sắt ở phường 1, quận 3 và nhà trọ trên đường Nguyễn Văn Luông, phường 10, quận 6. Mục tiêu phát hiện những người Campuchia sống lang thang, ăn xin và đưa họ vào Trung tâm hỗ trợ xã hội để quản lý, chờ bàn giao cho cơ quan ngoại giao Campuchia hoặc thực hiện các quyết định xử phạt trục xuất.
Thời gian qua, cơ quan chức năng đã xử lý gần 1.000 trường hợp người lang thang, ăn xin. Đáng chú ý, 143 trường hợp đã được quản lý, 37 trường hợp trên 16 tuổi đã bị xử phạt và trục xuất, trong khi 46 trẻ em dưới 16 tuổi đã được bàn giao cho các cơ quan chức năng của Campuchia.
Qua việc xử lý các trường hợp lang thang, ăn xin là người Campuchia, Công an TP. HCM nhận thấy, hầu hết những người này là phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật và người già có hoàn cảnh khó khăn từ các tỉnh giáp ranh biên giới với Việt Nam như Svay Rieng và Prey Veng. Họ lợi dụng Hiệp định về quy chế biên giới giữa Việt Nam và Campuchia để dễ dàng nhập cảnh vào Việt Nam, dù trước đó đã từng bị trục xuất.
Nhằm giải quyết triệt để tình trạng này, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường kiểm tra việc lưu trú và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là đối với những trường hợp tái phạm, theo đúng quy định pháp luật.
Ông Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Bảo trợ xã hội thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội TP. HCM cho biết, mặc dù tình trạng người lang thang xin ăn đã có những chuyển biến tích cực, nhưng vẫn còn nhiều người dân chưa tìm được công ăn việc làm ổn định. Họ thường đến TP. HCM từ các địa phương khác để kiếm sống, xin ăn tại những khu vực đông người, đặc biệt là gần các cơ sở tôn giáo, bến xe và chợ truyền thống.
Ông Trần Quốc Dũng nhấn mạnh, theo Luật Trẻ em, việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của cha mẹ và các thành viên trong gia đình. Nếu có vi phạm quyền trẻ em, các trường hợp này sẽ được xem xét và xử lý theo quy định pháp luật, tùy thuộc vào mức độ của hành vi vi phạm.
Những người thực hiện hành vi ép buộc trẻ em đi xin ăn hoặc sử dụng trẻ em cho mục đích xin ăn có thể bị xử lý trách nhiệm hành chính, phải nộp lại số lợi bất hợp pháp, hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
Sở Lao động Thương binh và Xã hội TP. HCM nhận định, nâng cao trách nhiệm quản lý địa bàn nhằm phát hiện và đưa người lang thang, xin ăn vào cơ sở trợ giúp xã hội rất quan trọng. Điều này sẽ giúp quản lý họ trong thời gian xác minh để đưa về nơi cư trú, nhằm phòng ngừa tình trạng tái diễn. Các quận, huyện cần thực hiện những chính sách chăm lo, hỗ trợ cho các đối tượng khó khăn tìm việc làm, có thu nhập ổn định và thoát nghèo bền vững.
