Uống bia bê bết ở vỉa hè không phải là kinh tế đêm
Ngày 19/3, ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TP. HCM đã làm việc với quận 1 về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025. Tại đây, ông cho hay: "Uống bia bê bết ở vỉa hè quận 1 là không chấp nhận được, làm xấu bộ mặt thành phố, đó không phải kinh tế đêm".
Theo ông, vị trí của quận 1 rất đặc biệt. Khách du lịch đến TP. HCM vào quận 1 là chính và sử dụng tất cả dịch vụ từ ăn, ở, tham quan tại đây. Do đó, nếu quận 1 luộm thuộm sẽ ảnh hưởng đến bộ mặt thành phố.
Quận 1 hiện đang triển khai đề án phát triển kinh tế ban đêm, hướng tới xây dựng một đô thị đêm sinh thái tích hợp với ba trục động lực chính và sáu cụm chức năng. Các trục động lực gồm: Trục văn hóa - thương mại (một phần các tuyến Phạm Ngọc Thạch, Công xã Paris, Đồng Khởi, Lê Lợi); trục xanh (Công viên 23-9 và đoạn từ ga đường sắt đô thị đến đường Tôn Thất Tùng); trục ven mặt nước (đoạn từ Bến Bạch Đằng đến Công viên Cảng Ba Son).
Chủ tịch UBND TP. HCM nhấn mạnh, xây dựng đề án cần từ bỏ suy nghĩ kinh tế đêm chỉ đơn thuần là các hoạt động ăn uống, nhậu nhẹt trên vỉa hè. Kinh tế đêm phải mang tính hiện đại, tạo ra không gian văn hóa và phản ánh bản sắc của thành phố. Mô hình này sẽ có các hoạt động ăn uống, nhưng phải được thực hiện một cách có trí tuệ, tránh tự phát, kiểu thông thường.
Ông Được lấy ví dụ về các quốc gia có các chương trình biểu diễn đặc trưng, thể hiện bản sắc văn hóa, thu hút du khách như các show Kung Fu Legend hay Kinh kịch Bắc Kinh ở Trung Quốc. Do đó, quận 1 cần mời các chuyên gia về văn hóa, kinh tế, các doanh nghiệp và các sở ngành tham gia từ đầu để cùng tháo gỡ các vướng mắc và xây dựng mô hình mang đậm dấu ấn của TP. HCM và Việt Nam.
Theo ông Được, kinh tế đêm rất quan trọng, nhiều nhà đầu tư đã quan tâm và mong muốn mô hình này được triển khai một cách bài bản để họ có thể tham gia. Trước mắt, quận 1 sẽ triển khai phương án thí điểm dọc sông Sài Gòn, từ cầu Ba Son đến Bến Nhà Rồng, tập trung vào khu vực quảng trường, đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi. Mô hình này sẽ được xây dựng với khung pháp lý, các tiêu chí, mục tiêu rõ ràng và kêu gọi sự tham gia của các nhà đầu tư.
Phát triển bằng kiềng 3 chân
Tại buổi làm việc, ông Lê Đức Thanh - Chủ tịch UBND quận 1 cho biết, quận đang xây dựng đề án phát triển kinh tế đêm nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách, tạo cơ hội kinh doanh cho doanh nghiệp, tạo việc làm cho người lao động, tăng nguồn thu cho ngân sách và kích cầu du lịch. Tuy nhiên, để triển khai được, quận cần thành phố tháo gỡ một số vướng mắc.
Điển hình, các tuyến đường được sử dụng cho phát triển kinh tế đêm, quận đề nghị thành phố cho phép miễn phí giữ xe ở lòng đường, tương tự như chính sách áp dụng cho các sự kiện lễ hội cấp thành phố.
Còn bà Nguyễn Thị Ánh Hoa - Giám đốc Sở Du lịch TP. HCM cho biết, quận 1 là địa phương dẫn đầu về nguồn thu cho thành phố, trong đó du lịch đóng góp rất lớn. Do đó, đề án phát triển kinh tế đêm cần được phê duyệt nhanh chóng để mô hình này có thể đi vào hoạt động và thu hút thêm nguồn thu cho thành phố. Các sở, ngành liên quan cần phối hợp để tháo gỡ các quy định vướng mắc.
Bà Hoa cũng đưa ra ví dụ về việc phát triển kinh tế đêm dọc theo các tuyến sông và bến thủy nội địa. Nhiều doanh nghiệp muốn khai thác mô hình này cần sự phối hợp từ Sở Giao thông Vận tải trong việc hướng dẫn, tăng cường kết nối các tuyến bus sông và xe điện.
Ngành công an cũng cần phối hợp chặt chẽ để đảm bảo an ninh, trật tự, đồng thời một số công trình như bảo tàng và di tích cần mở cửa phục vụ vào ban đêm. Hiện Thảo Cầm Viên đã mở cửa đón khách vào ban đêm và thu hút được lượng khách đông đảo, mang lại doanh thu cao.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi trên Báo Dân Trí, TS. Nguyễn Hữu Nguyên - Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP. HCM cho rằng, khi thảo luận về phát triển kinh tế đêm tại TP. HCM cũng như địa phương khác, các ý kiến chủ yếu tập trung vào hiệu quả thương mại và doanh thu. Một số người cho rằng, kinh tế đêm có thể mang lại hiệu quả không kém gì so với kinh tế ban ngày.
Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng đề án phát triển kinh tế đêm mà chúng ta đang nói đến thực chất là kinh tế dịch vụ, không phải kinh tế sản xuất. Lợi ích của kinh tế đêm là điều không thể phủ nhận, nhưng như bất kỳ yếu tố nào, việc lạm dụng cũng có thể dẫn đến những tác động không mong muốn.
Kinh tế đêm ở TP. HCM sẽ chủ yếu thu hút người trẻ, những người đang đi học hoặc đi làm. Kinh tế đêm không có nghĩa là tất cả mọi người sẽ đổ ra đường, mà thành phần hưởng thụ dịch vụ chủ yếu sẽ bao gồm học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động, công chức và viên chức.
Khi đó, các hoạt động vào ban đêm sẽ mang lại nhiều lợi ích về mặt kinh tế. Tuy nhiên, cũng cần tính đến những tác động tiêu cực mà nó có thể gây ra đối với các hoạt động ban ngày. Nếu mọi người đều ý thức được việc tham gia các hoạt động ban đêm một cách điều độ thì không có vấn đề gì.
Tuy nhiên, khả năng bị cuốn vào các hoạt động đêm muộn quá mức là điều không thể loại trừ. Hệ quả của việc thức khuya quá đà là sự giảm sút về sức lao động và tinh thần, điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình học tập, năng suất và hiệu quả công việc vào ban ngày.
PGS.TS Phạm Trung Lương - Nguyên viện trưởng viện nghiên cứu du lịch cũng cho rằng, du kịch, kinh tế đêm phải đi bằng kiềng 3 chân là mua sắm, vui chơi giải trí và ăn uống. Đặc biệt, mỗi địa phương cần tạo nên bản sắc, đặc trưng riêng của mình. Hiện nay, kinh tế ban đêm vẫn còn mang tính tự phát, chưa có khả năng đáp ứng nhu cầu ở quy mô lớn.
