Với tổng vốn đầu tư 886 tỉ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương, dự án Hệ thống tách nước phân lũ, phòng, chống ngập úng cho các xã phía nam thị xã Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh) được triển khai thi công từ năm 2009. Mục tiêu thực hiện trong vòng 180 ngày do Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư.
Dự án được xây dựng nhằm mục đích thoát nước cho gần 80km2 diện tích lưu vực sườn phía đông dãy Hoành Sơn cũng như tách lũ, hạn chế khả năng ngập lụt cho các cư dân trên Quốc lộ 1 và khu vực Dự án khu liên hợp luyện thép cảng Sơn Dương.
Giai đoạn 1 của dự án đã được triển khai và đưa vào sử dụng từ năm 2011 với hệ thống kênh từ phường Kỳ Phương (thị xã Kỳ Anh) tới cầu Tây Yên. Giai đoạn 2, 3 sẽ thi công hồ điều hòa 175ha, 4,2km kênh ngăn mặn và cống ngăn mặn Tây Yên đến đê Hòa Lộc dài hơn 2km. Thế nhưng từ đó cho tới nay dự án mãi không hoàn thành, nhiều hạng mục thi công rất ì ạch, thậm chí đắp chiếu kéo dài.
Theo phản ánh của báo chí, các hạng mục chính của dự án từ kênh dẫn nước mới chỉ đào bới lạch kênh, tạo nên những hồ nước. Những đoạn mương dẫn thoát nước phục vụ tươi tiêu đang thi công dở, nay bắt đầu xuống cấp và hư hỏng.
Không chỉ có thế, vật liệu cũng vương vãi khắp nơi, hư hỏng dưới tác động của thời tiết. Lán trại của công nhân chỉ còn trơ khung, không có dấu vết của người ở. Thậm chí một số địa điểm, người dân địa phương còn lấn chiếm để đào đắp nuôi tôm. Điều này khiến cho hiện trạng công trình bị thay đổi gây nguy cơ thất thoát và lãng phí đầu tư công.
Những người dân ở thị xã Kỳ Anh cho hay, họ đã hi vọng rất nhiều về triển vọng của dự án. Quá trình thực hiện dự án, diện tích hồ nuôi tôm, đất trồng lúa của dân đã bị thu hồi. Thế nhưng việc ngừng thi công, chậm tiến độ kéo dài đã khiến cho quá trình di chuyển của người dân gặp khó khăn. Đặc biệt những hố đất sâu nham nhở tạo thành các ao hồ tiềm ẩn nguy cơ rất lớn cho trẻ em và người lớn.
Trả lời báo Người Lao động, Chủ tịch UBND phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh - ông Nguyễn Tri Hà cho biết sau khi có chủ trương của tỉnh và huyện, để phục vụ dự án, địa phương đã tiến hành thu hồi hơn 49ha diện tích đất trồng hoa màu và trồng lúa của hàng trăm hộ dân. Nhưng từ năm 2015 đến nay, dự án bất ngờ dừng thi công. Do thấy dự án bỏ hoang nhiều năm, một số hộ dân đã sử dụng diện tích ao hồ trên để nuôi tôm.
Ông Hà cũng chia sẻ, chính quyền địa phương đã tiến hành vận động, lập biên bản sự việc và yêu cầu người dân không được lấn chiếm đất dự án để nuôi tôm. Song sự việc này vẫn chưa thể xử lý dứt điểm. Ông Hà cũng cho rằng điều vô lý là địa phương đã bàn giao mặt bằng sạch cho dự án, trách nhiệm quản lý phải thuộc về chủ dự án và đơn vị thi công, nhưng khi dự án bị bỏ bê dân vào nuôi tôm lại gọi địa phương. Đã nhiều lần, chính quyền địa phương gửi báo cáo, kiến nghị lên các cơ quan ban ngành về hệ lụy khi dự án dừng triển trai. Tuy nhiên, địa phương không nhận được phản hồi cụ thể.
Trả lời vấn đề này, đại diện Ban Quản lý Khu kinh tế Hà Tĩnh cho biết do gặp nhiều vướng mắc về vốn và giải phóng mặt bằng nên quá trình làm tuyến kênh chậm tiến độ. Để sớm triển khai, hoàn thiện dự án, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo, đơn vị thuê đơn vị tư vấn độc lập đánh giá lại dự án và hoàn thiện điều chỉnh phương án thi công.
