Trong kế hoạch Quản lý chất lượng môi trường không khí thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2035, thành phố đặt mục tiêu giảm thiểu tối đa ô nhiễm không khí, đảm bảo ít nhất 75% số ngày trong năm có chất lượng không khí ở mức tốt và trung bình theo chỉ số AQI.
Để đặt được mục tiêu này, thành phố đang triển khai nhiều giải pháp, trong đó có kiểm soát khí thải phương tiện. Thời điểm trước mắt, thành phố tập trung vào xử lý chuyển đổi các phương tiện công cộng, nhất là về xe buýt. Ngày tại kỳ họp thứ 17 diễn ra sáng 4/7, HĐND TP. Hà Nội vừa thông qua nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có Đề án phát triển giao thông công cộng bằng buýt điện, năng lượng xanh.
Theo đó, Hà Nội đặt mục tiêu thành phố có 50% xe buýt điện và 50% xe buýt LNG/CNG giai đoạn 2026 - 2030. Tổng vốn đầu tư cho kế hoạch này là 43.000 tỷ đồng. Đồng thời, xe buýt hoạt động tại khu vực trung tâm (trong vành đai 4) được định hướng chuyển đổi sang chạy điện. Các tuyến buýt mở mới ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng điện, năng lượng xanh.
CNG và LNG được coi là nguồn năng lượng xanh. Loại khí thiên nhiên CNG (Compressed Natural Gas) có thành phần chính là methane - CH4 (chiếm 85% - 95%). CNG được khai thác từ nhữn mỏ khí thiên nhiên hoặc từ khí đồng hành trong các mỏ dầu. Đặc điểm của CNG là nhẹ, không màu, không mùi, không gây độc hại và dễ tan trong không khí.
Còn LNG (Liquefied Natural Gas) là khí thiên nhiên hóa lỏng có thành phần chủ yếu là CH4 - methane (chiếm khoảng 90%). LNG được làm lạnh sâu tại nhiệt độ -162°C để chuyển sang thể lỏng, sau đó được chứa vào các bồn chuyên dụng để vận chuyển đến nơi tiêu thụ. Đặc điểm của LNG cũng là không màu, không mùi và không gây độc hại.
Trở lại với kế hoạch chuyển đổi xe buýt của Hà Nội, thành phố sẽ thay toàn bộ xe chạy dầu diezel đã hết khấu hao và hết hạn thầu. Các xe còn khấu hao chưa đến 10 năm từ ngày sản xuất sẽ được sử dụng đến hết khấu hao, sau đó mới chuyển sang xe buýt xanh. Giai đoạn 2024 - 2030, tỷ lệ chuyển đổi này dự tính đạt 70% - 90%. Giai đoạn 2031 - 2035, tỷ lệ này sẽ là 100%.
Sau khi đề án được thông qua, HĐND TP. Hà Nội đã yêu cầu UBND thành phố đảm bảo tính hiệu quả trong sử dụng vốn đầu tư, phù hợp với điều kiện thực tế của doanh nghiệp vận hành, tránh lãng phí.
Ban Đô thị đã thẩm tra nội dung này và đồng tình với mục tiêu của đề án. Đại diện Ban Đô thị cho biết, việc chuyển đổi sang năng lượng xanh, giúp giảm phát thải carbon, giảm tình trạng ô nhiễm không khí, cũng phù hợp cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu và bảo đảm phát triển đồng bộ theo hướng hiện đại hóa và bền vững.
Ban Đô thị cũng đề nghị UBND thành phố nghiên cứu phương án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng sử dụng điện, năng lượng xanh đảm bảo tỷ lệ vận tải đến năm 2030 đạt 45% - 50%; kết nối hạ tầng kỹ thuật hệ thống xe buýt với đường sắt đô thị, bảo đảm hiệu quả chủ trương hạn chế phương tiện cá nhân.
Bên cạnh đó còn yêu cầu Hà Nội bổ sung phương án cấp điện, phát triển hạ tầng kỹ thuật cho xe điện, trạm sạc, phương án phòng cháy, chữa cháy phù hợp quy chuẩn. Thành phố cần bổ sung quy định về điều kiện kinh doanh, đăng ký, đăng kiểm, niên hạn sử dụng để tiến tới giảm dần, rồi loại bỏ hoàn toàn phương tiện dùng nhiên liệu hóa thạch.
Hà Nội hiện có 154 tuyến buýt đang khai thác, vận hành, trong đó 132 tuyến buýt trợ giá, 8 tuyến buýt không trợ giá, 12 tuyến buýt kế cận và 2 tuyến buýt city tour. Thành phố hiện có 2.034 xe buýt trợ giá với 277 xe sử dụng năng lượng sạch.
