Diện tích tối thiểu 4m²/người
Ngày 24/6/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị 19/CT-TTg về việc tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) đối với các nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ và nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh.
Theo chỉ thị, từ ngày 30/3/2025, các phòng trọ phải đạt diện tích tối thiểu 4m²/người, nếu không, sẽ bị dừng hoạt động vì không đảm bảo các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.
Thông tin này khiến nhiều công nhân, người có thu nhập thấp lo ngại giá nhà trọ sẽ tăng lên trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Họ sẽ không thể đủ khả năng chi trả cho sinh hoạt phí tại thành phố và cũng không thể tích lũy tiền để lo cho con cái học hành.
Những ngày cuối tháng 3, cái nắng oi ả rọi vào các dãy trọ lụp xụp lợp mái tôn ở các khu vực quận 7, Bình Tân và huyện Nhà Bè, nơi hàng ngàn công nhân đang sinh sống và làm việc tại các khu chế xuất và công nghiệp.
Họ lựa chọn những phòng trọ nhỏ, diện tích từ 10 - 12m², có nơi thêm gác lửng, đủ chỗ cho 4 người trong một gia đình. Những căn nhà này được bao quanh bằng tấm tôn, giá thuê dao động từ 1,6 triệu đến 2 triệu đồng/tháng. Điều quan trọng là chỉ cần sắp xếp hợp lý, mỗi người có một chỗ để ngủ qua đêm.
Phường Bình Trị Đông B (quận Bình Tân) được xem là nơi tập trung nhiều nhà trọ nhất TP. HCM. Công nhân vẫn chọn thuê các căn phòng diện tích dưới 12m². Mỗi phòng thường có 3 người sống, bao gồm hai vợ chồng và con cái.
Ông Kiều Ngọc Sơn - một thuê trọ tại khu vực này cho biết, với những người thu nhập thấp như ông, phòng trọ chỉ là nơi tá túc tạm bợ để có nơi ngã lưng mỗi đêm thay vì xem đây là không gian sống.
Nếu làm phòng rộng hơn, giá thuê phòng sẽ cao hơn, không phù hợp với khả năng tài chính. Ông và những công nhân ở đây chỉ cần đủ không gian để sinh hoạt và nghỉ ngơi, chứ không muốn tốn thêm chi phí cao.
Chị Hoàng Thị Nga sống cùng chồng và 2 con tại quận 7 (TP. HCM). Chị cho biết, căn phòng gia đình chị thuê rộng khoảng 16m², giá khoảng 2,5 - 3 triệu đồng/tháng. Nếu theo tiêu chuẩn 4m²/người, giá phòng có thể lên tới 5 - 6 triệu đồng/tháng, gây khó khăn cho gia đình chị.
Chị chia sẻ, mỗi ngày chị tăng ca đến tận 9 - 10 giờ đêm, về chỉ cần một chỗ ngủ thôi, ban ngày nóng quá nên chị phải ra ngoài. Giờ nếu tăng diện tích, tiền thuê phòng sẽ đội lên rất nhiều, gia đình chị sẽ không thể kham nổi.
Chị Nga bảo, chị đi làm suốt ngày và chỉ về nhà vào đêm muộn, phòng trọ chỉ là nơi tạm bợ, chỉ cần đủ chỗ cho gia đình ngủ nghỉ và sinh hoạt.
Lo lắng nhà trọ tăng giá
Quy định về diện tích sàn tối thiểu tính trên đầu người không chỉ ảnh hưởng đến người thuê mà còn là vấn đề lớn đối với các chủ phòng trọ. Ông Đặng Văn Hương - chủ một dãy nhà trọ ở quận 7 (TP. HCM) chia sẻ, việc tuân thủ quy định sẽ gây khó khăn không chỉ cho công nhân thuê mà còn cho các chủ trọ như ông.
Mặc dù ông đã xây dựng các phòng trọ có gác lửng với diện tích mỗi phòng khoảng 18m² và giới hạn 4 người ở, nhưng nếu diện tích phải tăng thêm thì ông sẽ phải tăng giá thuê, điều này sẽ làm khó các công nhân.
Giá phòng hiện tại ở đây là 1,6 triệu đồng. Nếu tăng lên 2 triệu đồng, công nhân sẽ khó khăn. Tuy nhiên, chủ trương như vậy là hợp lý để bảo vệ sức khỏe và an toàn của người lao động.
Trước đó, khi xây dựng Đề án quản lý và hỗ trợ nhà ở riêng lẻ cho thuê tại TP. HCM, Sở Xây dựng đã đề nghị diện tích sàn tối thiểu là 5m²/người, với điều kiện các hẻm rộng ít nhất 4m và cách đường chính không quá 100m, đồng thời đảm bảo có lối thoát nạn. Tuy nhiên, TP. Thủ Đức và các quận, huyện đã thống nhất điều chỉnh diện tích sàn tối thiểu từ 5m² xuống còn 4m²/người.
Hiện tại, TP. HCM có hơn 4.400 nhà trọ vẫn chưa đạt tiêu chuẩn diện tích tối thiểu 4m²/người. Các cơ quan chức năng đang tiến hành rà soát và tìm kiếm phương án giải quyết, hoặc sẽ đình chỉ các cơ sở không đáp ứng yêu cầu này.
Theo khảo sát, một số quận, huyện vẫn gặp khó khăn khi thời hạn 30/3 sắp đến gần. Tuy nhiên, huyện Nhà Bè - nơi có nhiều nhà trọ diện tích dưới chuẩn, đã hoàn thành các phương án đảm bảo an toàn PCCC theo quy định của chỉ thị 19.
Trung tá Nguyễn Phương Nam - tổ trưởng tổ địa bàn cảnh sát PCCC huyện Nhà Bè cho biết, dù còn khó khăn, nhưng nhờ sự chỉ đạo và hỗ trợ của chính quyền địa phương, đơn vị đã thực hiện đầy đủ các yêu cầu về an toàn PCCC.
