Loạn giá thu gom rác thải rắn
Thời gian qua, bên cạnh tiền thu gom rác đóng cố định hàng tháng, nhiều quận, huyện đã thu thêm phí vận chuyển rác thải rắn theo quy định UBND thành phố TP.HCM.
Tuy nhiên, thành phố đang giao cho UBND các địa phương tự ban hành giá dịch vụ trong thời gian chờ quy định mới về giá dịch vụ theo Luật Bảo vệ môi trường. Việc này đã dẫn đến cảnh "loạn giá” thu gom rác khi mỗi quận, huyện lại khác nhau, khiến nhiều người dân bày tỏ thắc mắc. Nhất là khi một số quận, huyện quy định số kg rác thải theo hộ gia đình để thu phí.
Như tại phường Hiệp Bình Chánh (TP. Thủ Đức), mỗi hộ gia đình quy định rác thải rắn sinh hoạt là 120kg/tháng. Bảng giá dịch vụ vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt được UBND phường đưa ra với đối tượng chủ nguồn thải là hộ gia đình là 25.600 đồng/tháng từ tháng 1 - 6/2024 (bao gồm 8% VAT) và 26.000 đồng/tháng từ tháng 7 - 12/2024 (bao gồm 10% VAT).
Ông T.M.V (khu phố 16, phường Hiệp Bình Chánh) cho biết, ông đồng tình với việc thu phí vận chuyển rác thải rắn. Tuy nhiên, nếu tính số lượng rác thải 120kg/tháng, tương đương khoảng 4kg/ngày thì hơi nhiều. Ông thuê nhà để đặt văn phòng công ty. Tại đây chỉ có 2 người làm, sáng đi chiều về, lại làm ngành dịch vụ, nên lượng rác thải ra rất ít. Thu theo quy định trên thì hơi bất cập và thiệt thòi cho người dân.
Trong khi đó, anh Đ.C (ngụ phường Hiệp Bình Chánh) thắc mắc, trung bình 2 ngày, khu nhà anh sẽ có người đến thu gom rác một lần. Tuy nhiên, chỉ lon bia, lon nước ngọt được thug om, còn những loại chất thải rắn sinh hoạt như ly bể, chiếu cũ… thì không. Anh cũng phân vân, chậu hoa, chậu cây nhỏ thì có được xem là rác thải cồng kềnh hay không?
Cũng ở TP. Thủ Đức, nhưng khác phường, gia đình ông Đ.T.K (trú phường Linh Trung) đang tốn khoảng 70.000 đồng để được thu gom, vận chuyển rác. Ông K. cho biết, trước đây hàng tháng nhà ông đều đóng tiền cho lực lượng thu gom, vận chuyển rác với mức 50.000 đồng. Nhưng vài tháng trước, gia đình bất ngờ khi nghe tổ trưởng tổ dân phố thông báo đóng thêm tiền cho dịch vụ vận chuyển rác thải rắn.
Chị N.C.T (ngụ phường 10, quận 6) cho biết, mỗi tháng chị đã đóng tiền dịch vụ thu gom rác là 40.000 đồng. Nhưng vào tháng 7/2023, chị nhận được thông báo của UBND phường về việc thu giá dịch vụ vận chuyển rác thải rắn sinh hoạt với giá 120.000 đồng/năm. Chị T. thắc mắc vì sao lại phải đóng 2 khoản tiền rác?
Còn nhiều khó khăn trong xây dựng mức giá chung
Lý giải về việc chưa đưa ra được mức giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải sinh hoạt đồng bộ toàn thành phố, Sở Tài nguyên Môi trường TP. HCM cho biết, từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực đến nay, chưa có tỉnh, thành phố nào ban hành giá cụ thể với dịch vụ này.
Đồng thời cũng chưa có hướng dẫn cụ thể nào đối với phương pháp xây dựng và tính giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Trong khi đó, giá cụ thể cho dịch vụ vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt do thành phố ban hành có thể cao hơn hoặc thấp hơn so với giá trúng thầu tại các địa phương.
Dù có những khó khăn trên, nhưng hiện TP. HCM đang xây dựng bảng giá tối đa dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt theo khối lượng và có lộ trình tăng giá qua các năm để bảo đảm tính đúng, tính đủ các công đoạn theo quy định. Việc điều chỉnh giá được xem là nền tảng để tạo nội lực cho thành phố nâng cao hiệu quả xử lý chất thải, cải thiện chất lượng môi trường trong thời gian tới; đồng thời góp phần giảm chi cho ngân sách thành phố.
Trong thời gian chờ ban hành quy định mới, Sở Tài Nguyên Môi trường kiến nghị tiếp tục thực hiện quy định hiện hành của UBND TP. HCM về giá tối đa với dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước và giá tối đa dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước.
Sở Tài chính TP. HCM cho biết, mỗi ngày thành phố phát sinh khoảng 10.000 tấn rác thải sinh hoạt. Tính ra, chỉ riêng công tác xử lý, mỗi năm thành phố phải chi hơn 1.700 tỷ đồng. Còn nếu tổng cộng chung cả thu gom, vận chuyển và xử lý rác thì mỗi năm TP. HCM chi khoảng 3.000 tỷ đồng. Như vậy, phí thu gom rác từ người dân mới chỉ đủ bù cho công tác thu gom tại nguồn và một phần chi phí vận chuyển, tức thành phố đang phải chi hơn 50% ngân sách cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải.
