Vào cuối tháng 8 và đầu tháng 9, hàng loạt cây xanh lâu năm trên các tuyến đường ở TP. HCM đã bị cắt tỉa trơ trụi. Việc này xuất hiện sau các sự cố cây xanh gây thương vong trên địa bàn. Điển hình, vào ngày 9/8, nhánh cây xanh lâu năm trong Công viên Tao Đàn (quận 1) bất ngờ gãy, rơi trúng 5 người đang tập thể dục. Hậu quả làm 2 người chết, 3 người bị thương.
Hay chiều ngày 4/9, trên đường An Dương Vương (quận 5), nhánh cây bị gãy, rơi trúng người phụ nữ đi xe máy. Nạn nhân đã được đưa vào bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu. Dù các bác sĩ nỗ lực cứu chữa nhưng bệnh nhân không qua khỏi.
Liên quan đến sự cố cây xanh lâu năm trên địa bàn, trong báo cáo mới nhất, Sở Xây dựng TP. HCM chỉ ra nguyên nhân là do dông lốc, mưa gió, thi công công trình (vỉa hè, công trình ngầm) và xâm hại hệ rễ cây. Có những trường hợp hệ rễ cây đã bị chặt cắt và xâm hại từ nhiều năm trước.
Cây xanh có kích thước lớn phân loại 3 (cây lâu năm), khi gặp sự cố thường gây thiệt hại nghiêm trọng. Cành cây lớn rơi tự do từ độ cao 30 - 60m có sức phá hủy rất mạnh. Từ đầu năm 2024 đến nay, đã xảy ra 4 sự cố gây chết 5 người, tất cả đều liên quan đến cây loại 3.
Sở Xây dựng nhận định, trước năm 2000, do cây xanh có độ tuổi thấp hơn nên sự cố xảy ra ít hơn. Thống kê từ năm 2021 đến hết tháng 9 năm nay, TP. HCM đã ghi nhận 2.462 nhánh cây bị gãy và 1.790 cây bị bật gốc, ngã đổ. Riêng trong năm 2024 đã chứng kiến đợt nắng nóng gay gắt bất thường, làm suy yếu hệ thống cây xanh, ảnh hưởng đến sức chịu đựng của cành nhánh.
Sở Xây dựng TP. HCM đánh giá, nhóm cây phân loại 3 được xác định là nhóm cây xanh tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn lớn nhất. Tuy nhiên, việc chăm sóc, xử lý liên quan đến nhóm cây này đang gặp nhiều khó khăn. Bởi nhiều cây có chiều cao lên đến 50 - 60m, trong khi phương tiện chăm sóc cây xanh chỉ được trang bị xe thang cao tối đa 24m. Do đó việc chăm sóc, bảo dưỡng vẫn chủ yếu làm thủ công.
Các cây này đang dần già cỗi, sức chống chịu cũng suy giảm. Tuy nhiên, cơ quan chức năng không thể thực hiện việc đốn hạ hàng loạt mà phải cố gắng duy trì. Việc đốn hạ và thay thế chỉ có thể thực hiện dần dần, theo thứ tự ưu tiên để hạn chế phản ứng từ dư luận. Cụ thể, các cây lâu năm là nét đặc trưng và di sản của TP. HCM nên việc can thiệp để đảm bảo an toàn (như hạ thấp tán hay thay thế) thường gặp phải phản ứng từ cộng đồng.
Hiện tại, Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM đã thí điểm thuê phương tiện nâng người làm việc trên cao có chiều cao 40m để hỗ trợ công tác cắt tỉa cây xanh. Tuy nhiên, loại phương tiện này chỉ được phép hoạt động trong các công viên, chưa được phép lưu thông trên đường phố. Việc thi công trên các tuyến đường còn bị hạn chế vào giờ cao điểm, gây ra tình trạng kẹt xe và giảm hiệu quả công việc.
Chị Võ Thuý Ngọc (29 tuổi, quận 10) bày tỏ, bản thân rất lo lắng mỗi lần lưu thông qua các tuyến đường có cây xanh, nhất là cây xanh lâu năm. Đang vào cao điểm mùa mưa, chị lại thêm bất an. Cơ quan chức năng đã thực hiện cắt tỉa cây nhiều nhưng các sự cố gãy nhánh, ngã đổ vẫn xảy ra. Tôi nghĩ, nên có những biện pháp quản lý cây xanh tốt hơn để vừa đảm bảo bóng mát, vừa ngăn sự cố, giúp người dân an tâm.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Thái (ngụ quận 3) chia sẻ, cây xanh không chỉ che bóng mát, còn rất có ích cho mảng xanh của thành phố, cũng góp phần nâng cao mỹ quan đô thị. Đọc tin tức về các sự cố cây xanh, ông rất xót xa. Tuy nhiên, ông mong rằng các cơ quan chức năng sẽ có những giải pháp tốt hơn hiện tại, vì nhìn hàng cây bị cắt tỉa trơ trọi như hiện nay vừa xấu, vừa không che được bóng mát... mất đi ý nghĩa của cây xanh đô thị.
