Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Xây dựng về việc hỗ trợ lãi suất, tháo gỡ khó khăn cho phát triển NOXH. Theo đó, Bộ Xây dựng nghiên cứu, đề xuất phương án phát hành trái phiếu, hỗ trợ lãi suất cho hoạt động đầu tư, xây dựng NOXH, báo cáo Thủ tướng trong tháng 4/2024.
Được biết, đây là lần đầu Chính phủ đề cập tới phương án phát hành trái phiếu Chính phủ để phát triển phân khúc nhà ở này.
Bộ Xây dựng cho biết, đến nay đã có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án NOXH đủ điều kiện vay vốn từ gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn là hơn 30.000 tỷ đồng. Các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7.000 tỷ đồng, trong đó có 8 dự án NOXH tại 7 địa phương đã được vay vốn với số tiền khoảng 640 tỷ đồng.
Cụ thể, BIDV đã giải ngân cho 3 chủ đầu tư dự án tại Phú Thọ, Thanh Hóa và Bình Dương, vay 95,7 tỷ đồng. VietinBank đã giải ngân cho 1 chủ đầu tư dự án tại tỉnh An Giang vay 128,6 tỷ đồng. Bốn chủ đầu tư dự án tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Ninh, Kiên Giang đã được Agribank giải ngân vay hơn 415 tỷ đồng.
Về khó khăn trong việc vay vốn làm NOXH, Bộ Xây dựng cho rằng, một số trường hợp chủ đầu tư: Không đảm bảo điều kiện dư nợ tín dụng, không có tài sản khác để thực hiện đảm bảo tín dụng, không đủ điều kiện thế chấp…
Về lãi suất và thời gian hưởng ưu đãi của các dự án NOXH, mặc dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã 2 lần hạ lãi suất gói 120.000 tỷ nhưng trong nửa đầu năm 2024, lãi suất của gói này vẫn ở mức cao. Trong khi, thời hạn được hưởng lãi suất ưu đãi ngắn, chưa thu hút người vay (chủ đầu tư là 3 năm, khách hàng cá nhân là 5 năm).
Triển khai nghị quyết 33 của Chính phủ, NHNN đã chỉ đạo 4 ngân hàng thương mại cam kết dành gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng cho vay mua, đầu tư phát triển NOXH với lãi suất thấp hơn lãi vay thương mại bình quân từ 1,5-2%.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) nhận định, hiện nay chưa bố trí nguồn vốn ngân sách trung hạn để thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng cho NOXH nên có một vài khoản chi nhỏ giọt. Trong đó, gói 120.000 tỷ về bản chất chỉ là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5- 2% so với lãi suất cho vay thông thường dành cho chủ đầu tư và người mua nhà phân khúc này.
Từ đó, Chủ tịch HoREA đề xuất, gói tín dụng này nên bổ sung đối tượng là người vay mua nhà ở thương mại có giá 3,5 tỷ đồng trở xuống được vay. Đồng thời, Quốc hội nên bổ sung nguồn vốn ngân sách nhà nước trung hạn 2021 - 2025, 2026 - 2030 cho gói tín dụng NOXH với lãi suất 4,8 - 5%/năm và mức lãi suất ưu đãi này được xác định hằng năm.
Hiệp hội cũng đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục khôi phục lại đề xuất gói tín dụng 110.000 tỷ đồng, lãi suất 4,8-5%, thời hạn vay tối đa 25 năm mà Bộ đề xuất ngày 17/02/2023 để thực hiện Chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH trong giai đoạn 2021-2030.
Bên cạnh đó, đề nghị bổ sung hoặc tăng thêm chính sách ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án NOXH để khuyến khích và thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia thực hiện các dự án phân khúc này. Đồng thời, quy định xem xét tăng thêm “lợi nhuận định mức” chủ đầu tư lên mức 15% thay vì chỉ 10% và cho phép họ thế chấp chính dự án để vay vốn ưu đãi.
