Chia sẻ tại Hội nghị trên, TS. Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia nhận định, thị trường địa ốc Việt Nam có tốc độ tăng trưởng khủng khiếp và ngày càng nóng.
Theo dữ liệu mà chuyên gia này đưa ra, từ năm 1990 đến nay, giá bất động sản nước ta tăng khoảng 100 – 400 lần. TS Nghĩa lấy ví dụ, một căn nhà liền kề rộng 100m2 mua vào năm 1990 chỉ khoảng 56 triệu đồng, nhưng hiện giờ đã lên mức 20 tỷ đồng. Hay hai dự án mới ở gần Khu đô thị Ciputra Hà Nội giá bán đã lên tới 280 triệu đồng/m2, Khu Ngoại giao đoàn cũng ở mức từ 100-120 triệu đồng/m2…
Vị chuyên gia cho biết, qua khảo sát hiện có hàng nghìn dự án bất động sản đang đắp chiếu tại Thủ đô gây ra sự lãng phí về đất đai và tài nguyên. Nguyên nhân, khoảng 60% trong số đó là chủ đầu tư gặp khó khăn về tài chính, còn lại gặp rắc rối thủ tục pháp lý.
Về vấn đề tài chính thị trường địa ốc, TS Lê Xuân Nghĩa nhìn nhận, những năm gần đây nguồn vốn mới chủ yếu từ trái phiếu doanh nghiệp, nhiều tập đoàn lớn đã sử dụng kênh này. Thế nhưng, do thể chế quản lý và bất cập của từng chu kỳ dẫn đến nhiều doanh nghiệp gặp khó về thanh khoản.
Từ đầu năm đến nay, số lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp của các tập đoàn bất động sản vượt xa các ngân hàng thương mại. Lần đầu tiên, lĩnh vực này chiếm tới 80% lượng trái phiếu phát hành, tức là khối lượng khoảng 7.000 – 8.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, nhiều tập đoàn đã khắc phục được nợ cũ và phát hành mới, song giá trị còn nhỏ.
Đối với nguồn vốn của thị trường, ông Nghĩa nhấn mạnh, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng do các ngân hàng đề xuất hỗ trợ thị trường bất động sản nói chung, trong đó có hỗ trợ xây dựng nhà ở xã hội chứ không có trách nhiệm cung cấp vốn cho thị trường bất động sản. Vì vậy, hãy quên nó đi.
Thay vào đó, các doanh nghiệp phải tự thu xếp vốn, nếu có gói ưu đãi thì nên do Chính phủ đứng ra làm bởi một mình tín dụng không “gánh” nổi, nhất là vấn đề liên quan đến lãi suất. Từ đó, ông Nghĩa đề xuất, nên thiết kế 1 gói hỗ trợ mới và phải thật bài bản.
Chuyên gia tài chính cũng nói thêm, qua tham khảo một số nước rất phổ cập về chiến lược tài chính nhà ở cùng thực hiện thông qua ngân hàng giống Việt Nam thấy rõ sự khác biệt.
Như tại Singapore lãi suất do Chính phủ đề ra, kỳ hạn từ 30 – 36 năm, lãi suất người mua phải trả 2%/năm, còn phần lãi chênh do Chính phủ tài trợ. Trong khi đó, nước ta làm ngược lại, lãi suất chỉ hỗ trợ 3 năm, hết niên hạn lãi suất thả nổi rất cao, thời gian cho vay quá ngắn.
Điều này là cản trở lớn đối với người nghèo muốn mua nhà. Hiện có những dự án chung cư mới có giá đến 280 triệu đồng/m2, có dự án 100-120 triệu/m2, mức giá này càng khiến người dân khó an cư.
